ACV cảnh báo rủi ro nếu chậm chuyển bay quốc tế về Long Thành

Sân bay Long Thành đang được ráo riết thi công, dự kiến hoàn thiện đúng ngày 19/12. Ảnh: Quỳnh Danh.

Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) vừa gửi Bộ Xây dựng báo cáo về đề xuất của Vietnam Airlines liên quan đến việc xác định lộ trình chuyển giao khai thác giữa sân bay Tân Sơn Nhất và sân bay quốc tế Long Thành.

ACV vẫn bảo lưu quan điểm phải có lộ trình cụ thể thay vì để các hãng "khai thác linh hoạt" hai sân bay.

Có thể khiến Long Thành tăng trưởng chậm 8-9 năm

Trong phần đánh giá kiến nghị của Vietnam Airlines, ACV ghi nhận và chia sẻ những khó khăn thực tế của các hãng hàng không nội địa, đặc biệt là vấn đề thiếu nguồn lực tàu bay do chuỗi cung ứng linh kiện và thiết bị bảo dưỡng bị gián đoạn toàn cầu.

Tuy nhiên, ACV cho rằng nếu các hãng trong nước chậm tham gia khai thác tại Long Thành, dự án có thể đối mặt với một số rủi ro đáng kể.

Cụ thể, việc trì hoãn có thể khiến sản lượng hành khách tăng chậm, ảnh hưởng tới khả năng đạt mục tiêu công suất giai đoạn đầu và hiệu quả đầu tư của dự án.

Đồng thời, Việt Nam có thể mất cơ hội xây dựng vị thế "hub" trung chuyển quốc tế trong khu vực, khi các sân bay lớn như Suvarnabhumi (Thái Lan), Changi (Singapore) hay Kuala Lumpur (Malaysia) đang mở rộng nhanh các tuyến gom khách từ Việt Nam.

Theo phân tích của tư vấn IAC được ACV dẫn lại, nếu không tập trung các đường bay quốc tế tại Long Thành, mạng bay Việt Nam sẽ bị phân mảnh, khiến các hãng trong nước mất 6-8% thị phần, tương đương hơn 2 triệu hành khách mỗi năm trong giai đoạn đầu, và có thể khiến tiến độ tăng trưởng của Long Thành chậm 8-9 năm so với kế hoạch.

Lộ trình chuyển đổi 3 giai đoạn

Để hạn chế rủi ro và bảo đảm quá trình chuyển giao diễn ra suôn sẻ, ACV đề xuất lộ trình 3 giai đoạn, tương thích với điều kiện khai thác và năng lực của các hãng hàng không.

Giai đoạn đầu, dự kiến từ năm 2026, các đường bay tầm xa như châu Âu, Mỹ, Australia, Trung Đông, Nam Á và Trung Á sẽ được chuyển sang Long Thành, trong khi các tuyến Đông Bắc Á và Đông Nam Á vẫn tạm thời duy trì tại Tân Sơn Nhất để các hãng nội địa có thời gian điều chỉnh kế hoạch.

Từ mùa hè năm 2027, toàn bộ các đường bay và chuyến bay quốc tế sẽ chuyển sang Long Thành, trừ những tuyến gần dưới 1.000 km. Tân Sơn Nhất khi đó tiếp tục khai thác các chuyến nội địa và khu vực ngắn.

Sau năm 2028, khi Long Thành đạt 80% công suất khai thác quốc tế thiết kế và hệ thống giao thông kết nối được hoàn thiện, toàn bộ chuyến bay quốc tế thường lệ sẽ được chuyển sang đây, còn Tân Sơn Nhất giữ vai trò trung tâm cho các đường bay nội địa và thuê chuyến.

ACV muốn chuyến toàn bộ chuyến bay quốc tế từ Tân Sơn Nhất về Long Thành sau năm 2028. Ảnh: Chí Hùng.

Cùng với việc xác định lộ trình, ACV đề nghị Bộ Xây dựng, Cục Hàng không và các cơ quan liên quan sớm ban hành kế hoạch chuyển giao khai thác chính thức để các hãng có cơ sở chuẩn bị nguồn lực, đội bay và phương án vận hành.

Chủ đầu tư sân bay Long Thành cũng kiến nghị Chính phủ và các bộ, ngành đẩy nhanh tiến độ đầu tư hạ tầng giao thông kết nối với Long Thành, gồm các tuyến cao tốc TP.HCM - Long Thành, Bến Lức - Long Thành, Biên Hòa - Vũng Tàu, các tuyến Vành đai 3, 4, cầu Cát Lái, cầu Long Thành 2, cùng hệ thống đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành và đường sắt cao tốc Bắc - Nam.

ACV đồng thời đề xuất xây dựng cơ chế ưu đãi cho các hãng hàng không khi chuyển hoạt động sang sân bay mới, triển khai các tuyến xe buýt nhanh, trung chuyển hành khách và hành lang logistics nối Long Thành với các cảng biển và khu công nghiệp vùng Đông Nam Bộ.

Doanh nghiệp nhấn mạnh, chỉ khi hạ tầng kết nối được hoàn thiện và lộ trình chuyển khai thác được triển khai đúng tiến độ, sân bay Long Thành mới có thể phát huy vai trò trung tâm trung chuyển hàng không quốc tế của Việt Nam, giảm tải cho Tân Sơn Nhất và nâng cao năng lực cạnh tranh của mạng bay quốc gia.