Trung Quốc sắp cấm tay nắm cửa ẩn

Một loạt vụ tai nạn chết người liên quan đến tay nắm cửa điện đang khiến Trung Quốc siết chặt quy định về an toàn. Bắt đầu từ năm 2027, nước này sẽ cấm tay nắm cửa dạng ẩn điều khiển điện, buộc các hãng xe phải xem xét lại triết lý thiết kế an toàn trên toàn cầu.

Trung Quốc sẽ cấm tay nắm cửa ẩn điều khiển điện

Các quy định mới yêu cầu tất cả phương tiện phải có tay nắm cửa bên trong và bên ngoài với chức năng mở cơ học, bảo đảm cửa xe vẫn có thể mở khi mất điện hoặc xe bị hư hại nặng sau va chạm. Động thái này xuất phát từ thực tế đáng lo ngại: nhiều trường hợp nạn nhân và lực lượng cứu hộ không thể mở cửa xe sau tai nạn do tay nắm cửa chỉ hoạt động bằng điện.

Tay nắm cửa dạng ẩn điều khiển điện đang được nhiều hãng xe sử dụng như Land Rover, Mercedes-Benz, BMW, Tesla, BYD, Xiaomi... sử dụng với mục đích thẩm mỹ và tăng tính khí động học.

Tín hiệu đầu tiên về sự thay đổi xuất hiện từ giữa tháng 12/2025, khi Bộ Công nghiệp và Công nghệ Thông tin Trung Quốc (MIIT) đưa quy định này vào dự thảo tiêu chuẩn mới. Theo đó, mọi xe chở khách dưới 3,5 tấn phải có tay nắm cửa duy trì được chức năng cơ học sau va chạm. Quy định mới được kỳ vọng giúp giảm bớt khó khăn cho lực lượng cứu hộ khi giải cứu hành khách mắc kẹt trong các mẫu xe điện đời mới.

Trong vài năm gần đây, tay nắm cửa ẩn điều khiển điện đã trở thành biểu tượng thiết kế của xe điện tại Trung Quốc. Tay nắm dạng nút bấm trên Tesla Model 3 và Model Y cũng bị xếp cùng nhóm. Ưu điểm chính mà nhà sản xuất quảng bá là cải thiện khí động học, giúp tăng thêm đôi chút quãng đường di chuyển.

Tay nắm cửa ẩn điều khiển điện: lợi bất cập hại

Tuy nhiên, kể từ năm 2024, số lượng khiếu nại về loại tay nắm này ngày càng tăng. Chúng không chỉ có nguy cơ không hoạt động sau va chạm mà còn dễ gặp trục trặc trong thời tiết lạnh. Một số vụ tai nạn nghiêm trọng đã làm dấy lên làn sóng phản ứng.

Tuy nhiên, hàng loạt tai nạn liên quan đến cơ cấu này cũng như tay nắm cửa khẩn cấp đã khiến cơ quan chức năng tại nhiều quốc gia đặt dấu hỏi về mức độ an toàn của chúng.

Trên thực tế, tin đồn về khả năng cấm loại tay nắm này đã xuất hiện từ tháng 9. Dù các hãng xe thường nhấn mạnh lợi ích về hiệu suất, các nghiên cứu cho thấy mức lợi ích là rất nhỏ: giảm hệ số lực cản chỉ 0,005 - 0,01, tương đương tiết kiệm khoảng 0,6 kWh/100 km - con số bị đánh giá là không tương xứng với rủi ro an toàn.

Tác động của lệnh cấm có thể lan rộng ra ngoài Trung Quốc. Quốc gia này đã vượt Nhật Bản để trở thành nhà xuất khẩu ôtô lớn nhất thế giới; do đó khi các hãng nội địa buộc phải bỏ tay nắm cửa điện trong thị trường nội địa, nhiều khả năng họ sẽ áp dụng luôn thiết kế mới cho các dòng xe xuất khẩu.

Với vị thế là quốc gia xuất khẩu ôtô lớn nhất thế giới, bất kỳ thay đổi nào trong chính sách an toàn của Trung Quốc cũng sẽ buộc nhiều hãng xe phải điều chỉnh lại kết cấu sản phẩm của mình.

Các hãng xe phương Tây kinh doanh tại Trung Quốc có thể phải điều chỉnh thiết kế toàn cầu, nhằm tuân thủ quy định mới đồng thời tối ưu hóa chi phí sản xuất. Lệnh cấm tay nắm cửa ẩn không chỉ là sự thay đổi thiết kế, mà là lời nhắc mạnh mẽ rằng an toàn người dùng phải được ưu tiên hơn tiện ích thẩm mỹ và những lợi ích hiệu suất nhỏ bé.