Các hãng xe Trung Quốc được dự báo sẽ chiếm vị trí số một thế giới về doanh số ôtô mới vào năm 2025, chấm dứt chuỗi hơn 2 thập kỷ thống trị của các nhà sản xuất Nhật Bản. Động lực chính đến từ sự bùng nổ xuất khẩu và cạnh tranh khốc liệt trong nước, đặc biệt ở phân khúc xe điện giá thấp.
Trung Quốc đứng đầu về doanh số ôtô toàn cầu năm 2025
Theo số liệu do Nikkei tổng hợp trên cơ sở thông báo doanh số của các hãng xe và dữ liệu của S&P Global Mobility từ tháng 1 đến tháng 11, doanh số được tính cả xe thương mại, bao gồm tiêu thụ nội địa và xuất khẩu. Việc quy đổi doanh số theo quốc gia dựa trên tỷ lệ sở hữu công ty; đối với liên doanh 50/50, quốc gia của nhà sản xuất gắn với thương hiệu tại thời điểm bán hàng được sử dụng.
 |
| Theo thống kê của Nikkei, các hãng xe Trung Quốc được dự báo sẽ chiếm vị trí số một thế giới về doanh số ôtô mới vào năm 2025, chấm dứt chuỗi hơn hai thập kỷ thống trị của các nhà sản xuất Nhật Bản. |
Doanh số toàn cầu của ôtô Trung Quốc được dự báo tăng 17% trong năm nay, lên khoảng 27 triệu xe. Sau khi trở thành nước xuất khẩu ôtô lớn nhất thế giới từ năm 2023, Trung Quốc nay đang trên đà chiếm luôn vị trí số một về tổng doanh số toàn cầu trong năm 2025.
Thị trường nội địa chiếm khoảng 70% tổng doanh số của các hãng xe Trung Quốc, nơi chính phủ thúc đẩy mạnh mẽ việc phổ cập xe điện (BEV) và xe plug-in hybrid (PHEV). Xe năng lượng mới hiện chiếm gần 60% doanh số xe du lịch.
 |
| Năm 2025 đánh dấu lần đầu tiên Trung Quốc vượt mặt Nhật Bản để trở thành quốc gia có doanh số xe mới cao nhất thế giới, nhờ vào sự bùng nổ xe điện giá rẻ và xuất khẩu tăng mạnh. |
Trong khi đó, doanh số toàn cầu của các hãng xe Nhật Bản được dự báo đi ngang, ở mức dưới 25 triệu xe. Mỹ và Nhật từng là hai đối thủ chính trong cuộc đua ngôi vị số một toàn cầu, và vào đỉnh cao năm 2018, doanh số của Nhật từng gần 30 triệu xe. Khoảng cách dẫn trước Trung Quốc khoảng 8 triệu xe vào năm 2022 đã bị xóa sạch chỉ trong 3 năm.
Không phải cứ đứng đầu doanh số là tốt
Tại Trung Quốc, dấu hiệu dư thừa công suất ngày càng rõ, kéo theo cuộc chiến giá ngày càng gay gắt. Những hãng dẫn dắt xe điện như BYD liên tục giảm giá, đẩy mạnh tiêu thụ. Khoảng giá phổ biến nhất của xe năng lượng mới bán ra từ tháng 1 đến tháng 11 là 100.000–150.000 nhân dân tệ (14.000 - 21.000 USD), chiếm 23% tổng doanh số.
 |
| Hơn 23% doanh số xe mới của Trung Quốc có mức giá từ 14.000 USD đến 21.000 USD. Sản lượng tăng mạnh kéo theo tình trạng "chiến tranh giá" giữa các thương hiệu ngày càng gay gắt. |
Trước môi trường cạnh tranh khó khăn trong nước, các hãng xe Trung Quốc gia tăng xuất khẩu "mang tính giảm phát", đưa lượng lớn xe điện dư cung ra thị trường nước ngoài.
Ở Đông Nam Á, nơi các hãng xe Nhật Bản truyền thống chiếm ưu thế, doanh số xe Trung Quốc dự kiến tăng 49% lên khoảng 500.000 xe. Theo Toyota Thái Lan, thị phần xe Nhật tại nước này đến tháng 11 chỉ còn 69% tổng doanh số xe mới, giảm mạnh từ khoảng 90% cách đây 5 năm.
 |
| Nhằm giải quyết bài toán sản xuất dư thừa tại nước sở tại, Trung Quốc đã đẩy mạnh việc xuất khẩu đến nhiều thị trường toàn cầu như châu Âu, Đông Nam Á, Nam Mỹ hay châu Phi. Ảnh: Phúc Hậu |
Tại châu Âu, doanh số ôtô Trung Quốc dự kiến tăng 7% lên khoảng 2,3 triệu xe. Dù Liên minh châu Âu áp thuế bổ sung đối với xe điện sản xuất tại Trung Quốc, các nhà sản xuất Trung Quốc đang phản ứng bằng cách nhanh chóng nâng tỷ trọng xuất khẩu xe PHEV, vốn không chịu mức thuế này.
Các thị trường mới nổi cũng ghi nhận mức tăng vững chắc: doanh số tại châu Phi được dự báo tăng 32% lên 230.000 xe, còn Mỹ Latin tăng 33% lên 540.000 xe.
Các nước khác đối với với Trung Quốc ra sao?
Sự trỗi dậy của Trung Quốc với tư cách cường quốc ôtô được dự báo sẽ làm gia tăng căng thẳng thương mại toàn cầu. Nhiều quốc gia triển khai thuế quan hoặc đưa ra các tiêu chuẩn mới nhằm bảo vệ ngành công nghiệp trong nước.
 |
| Hàng loạt các quốc gia đã và đang lập nên các hàng rào thuế quan và phi thuế quan nhằm bảo vệ nền sản xuất trong nước trước làn sóng tấn công ồ ạt của các sản phẩm Trung Quốc. |
Mỹ và Canada áp thuế trên 100% đối với xe điện sản xuất tại Trung Quốc, trong khi mức thuế của EU có thể lên đến 45,3%. Liên minh châu Âu cũng đang xây dựng tiêu chuẩn cho xe điện cỡ nhỏ, nới lỏng yêu cầu kỹ thuật so với xe điện thông thường nhằm khuyến khích sản xuất nội địa và nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp châu Âu.
Ngược lại, các hãng xe Nhật Bản chứng kiến doanh số sụt giảm tại Đông Nam Á và châu Âu trong năm nay; ở Trung Quốc, sự chậm trễ trong quá trình điện hóa khiến họ đánh mất thị phần vào tay các đối thủ nội địa mới nổi.
 |
| Một số hãng xe Nhật đang thích ứng bằng cách áp dụng phương thức sản xuất kiểu Trung Quốc nhằm cải thiện tính cạnh tranh cũng như cắt giảm chi phí khi đối đầu với các đối thủ từ Trung Quốc. |
Một số hãng xe Nhật đang thích ứng bằng cách áp dụng phương thức sản xuất kiểu Trung Quốc: Nissan bắt đầu xuất khẩu xe điện giá rẻ phát triển dưới sự dẫn dắt công ty Trung Quốc, còn Toyota tăng cường mua linh kiện từ nhà cung cấp Trung Quốc tại Đông Nam Á để cải thiện năng lực cạnh tranh về chi phí.
Với đà tăng trưởng hiện tại, năm 2025 nhiều khả năng đánh dấu bước ngoặt lịch sử của ngành công nghiệp ôtô thế giới: Trung Quốc lần đầu tiên giành vị trí dẫn đầu về doanh số toàn cầu, mở ra giai đoạn cạnh tranh gay gắt hơn giữa các trung tâm sản xuất ôtô lớn trên toàn cầu.
Sách hay đọc trên xe
Chuyên mục Xe gửi tới độc giả những tựa sách hay với nhiều chủ đề hấp dẫn. Trên những chặng hành trình với những chiếc xe, không hiếm khi chúng ta có những khoảnh khắc nghỉ ngơi, thư giãn, và những trang sách là người bạn đồng hành lý thú.
