Phát biểu trước những nhà lập pháp bang Wisconsin, Ngoại trưởng Mike Pompeo thông báo có hai tổ chức do Bắc Kinh chống lưng đang được cơ quan liên bang điều tra là Hội Hữu nghị Mỹ - Trung và Hội đồng Trung Quốc Thúc đẩy Tái thống nhất Hòa bình.
Bộ Ngoại giao Mỹ nghi ngờ các tổ chức này tìm cách "tạo ảnh hưởng" lên các thiết chế tại nước này, bao gồm trường học, hội doanh nghiệp, chính trị gia địa phương, truyền thông và những nhóm người Hoa.
Cảnh báo về "mắt xích yếu"
Ông Pompeo mở đầu bài phát biểu bằng cách nhắc lại vụ một nhà ngoại giao Trung Quốc đề nghị Chủ tịch Thượng viện Wisconsin Roger Roth ra nghị quyết ủng hộ nước này vào tháng 4.
"Trong khi người dân Mỹ khắp cả nước đang đối phó đại dịch đến từ Vũ Hán, lo lắng về cuộc sống và kế sinh nhai, một email từ Wu Tinh, lãnh sự ở tổng lãnh sự quán Trung Quốc tại Chicago, đã đến hộp thư của ông Roger... Bà Wu tự nhận mình chịu trách nhiệm cho quan hệ Trung Quốc - Wisconsin", ông Pompeo kể.
Nhà ngoại giao Trung Quốc gửi kèm một dự thảo nghị quyết, đề nghị ông Roger chia sẻ và ủng hộ cách Trung Quốc ứng phó đại dịch.
 |
| Ngoại trưởng Mike Pompeo phát biểu tại Nghị viện Wisconsin ngày 23/9. Ảnh: AP. |
Theo Ngoại trưởng Pompeo, bà Wu Ting còn gửi một lá thư khác từ chồng là tổng lãnh sự Trung Quốc ở Chicago đến Mike Gallagher, nhân vật cấp cao trong Hạ viện Wisconsin. Lá thư này nói có tình trạng phân biệt chủng tộc liên quan đến Covid-19 nhắm vào cộng đồng người gốc Hoa tại bang.
Ông Pompeo nhấn mạnh sự phẫn nộ của nước Mỹ đối với cách Bắc Kinh ứng phó virus corona không liên quan đến vấn đề chủng tộc.
Không để Trung Quốc "can thiệp chính trị nội bộ"
Bên cạnh bài phát biểu gai góc của ông Pompeo, một quan chức khác của Bộ Ngoại giao Mỹ là Miles Yu cũng cáo buộc Trung Quốc muốn tạo ảnh hưởng ngay trên đất Mỹ. Ông Yu là cố vấn của Bộ Ngoại giao Mỹ và được xem là "kiến trúc sư" cho một số chính sách mạnh tay nhất mà Washington áp dụng cho Bắc Kinh.
Tham dự một hội thảo trực tuyến ngày 22/9 của viện Macdonald-Laurier, Yu nhận định Trung Quốc đang nắm giữ "3 vũ khí ma thuật là Mặt trận Thống nhất, đấu tranh vũ trang và xây dựng đảng". Ông đánh giá Ủy ban Công tác Mặt trận Thống nhất của Trung Quốc là một trong những cơ quan chịu trách nhiệm chính cho các hoạt động tạo sức ảnh hưởng hải ngoại.
 |
| Mỹ đóng cửa Tổng lãnh sự quán Trung Quốc tại Houston với cáo buộc liên quan đến đánh cắp các nghiên cứu quan trọng. Ảnh: Reuters. |
"Các chiến dịch của Bắc Kinh nhắm đến quan chức cấp bang, những lợi ích mang tính địa phương, diễn ra công khai trong nhiều năm và ngày một gia tăng mức độ", ông khẳng định Washington sẽ không để cho Bắc Kinh "can thiệp vào chính trị nội bộ".
Theo Derek Grossman, nhà phân tích cấp cao tại hãng tư vấn chính sách RAND, bài phát biểu của Ngoại trưởng Pompeo là nỗ lực mới nhất từ Washington nhằm đối trọng Trung Quốc. Ông nhận định Mỹ muốn dùng cách tiếp cận dựa trên giá trị, ủng hộ tự do và tôn trọng pháp quyền, để cạnh tranh với cách tiếp cận dựa trên sức ảnh hưởng của Trung Quốc.
"Tình trạng không lối thoát về ý thức hệ hiện khá nghiêm trọng và có khả năng tiếp tục làm xấu đi quan hệ Mỹ - Trung, vốn đã đạt mức thấp nhất trong lịch sử", Grossman đánh giá.
Mỹ ngày một hoài nghi những hành động của Trung Quốc trong lĩnh vực công vài năm qua. Năm 2018, Viện Hoover công bố báo cáo về Ủy ban Công tác Mặt trận Thống nhất và kêu gọi nâng cao "cảnh giác tập thể" trước sức ảnh hưởng của Trung Quốc.
"Những hoạt động gây ảnh hưởng của Trung Quốc đã vượt xa khỏi trọng tâm truyền thống là các cộng đồng hải ngoại, nhắm đến nhiều khu vực khác trong xã hội phương Tây từ viện tư vấn chính sách, trường đại học, truyền thông đến các thiết chế chính quyền bang, địa phương và quốc gia", báo cáo nhấn mạnh.
"Trung Quốc muốn quảng bá góc nhìn ủng hộ chính phủ, chính sách, xã hội và văn hóa của họ; đè nén những góc nhìn khác; và lôi kéo những nhân tố then chốt tại Mỹ nhằm ủng hộ mục tiêu chính sách đối ngoại cùng lợi ích kinh tế của Trung Quốc", Viện Hoover cảnh báo.
