 |
Rác thải thực phẩm chất đống trước tháp Eiffel. Trên con đường nhỏ lát đá cuội, rác tràn ra cả bên ngoài thùng.
Rác bao quanh bờ sông Seine.
Hơn một tuần nay, nhân viên thu gom rác thải ở một số khu vực của Paris và các thành phố khác trên khắp nước Pháp đã đình công, nhằm phản đối kế hoạch tăng tuổi nghỉ hưu của Tổng thống Emmanuel Macron.
Rác thải chất thành đống tạo thành khung cảnh không đẹp mắt. Một số thậm chí còn chất cao hơn cả những người đi bộ đang cố tránh chúng.
Theo New York Times, biểu tượng bốc mùi này thể hiện sự phẫn nộ của người dân đối với kế hoạch của chính phủ. Nhân viên vệ sinh cho biết đây cũng là lời nhắc nhở về sự khó khăn của những nghề không phù hợp với tuổi già.
“Bạn có thể thấy công việc của chúng tôi trên khắp Paris”, Alain Auvinet (55 tuổi), đứng chặn tại lò đốt rác ở rìa phía tây của thành phố, nơi ông đã làm việc 35 năm, nói. “Chúng tôi đã tổ chức các cuộc biểu tình lớn. Chính phủ không nghe… Đây là cách cuối cùng của chúng tôi để đẩy lùi kế hoạch”.
 |
| Một người phụ nữ đi bộ trên phố, nơi các thùng rác tràn ra ngoài ở Paris, Pháp vào ngày 13/3. Ảnh: Reuters. |
Kế hoạch gây tranh cãi
Sau hai tháng tranh luận chính trị, với các cuộc biểu tình lớn ở nhiều thị trấn và thành phố trên khắp đất nước, quyết định cuối cùng về hệ thống lương hưu của Pháp có thể sẽ được đưa ra trong tuần này.
Câu hỏi lớn là liệu Tổng thống Macron có tập hợp đủ sự ủng hộ từ bên ngoài đảng của ông để giành được phiếu bầu trong Quốc hội hay không.
Nếu không, câu hỏi tiếp theo là liệu Thủ tướng Élisabeth Borne có sử dụng quyền lực hiến định của mình để buộc dự luật thành luật mà không cần bỏ phiếu hay không. Điều này có thể khiến chính phủ phải đối mặt với động thái bất tín nhiệm.
Dù bằng cách nào, ít ai dự đoán chính phủ Pháp sẽ giữ nguyên tuổi nghỉ hưu 62 vào cuối tuần.
Một nhà bình luận trên đài phát thanh Europe1 mô tả tình hình hiện nay giống một bữa tiệc buffet ăn thỏa thích cho 6 triệu con chuột ở Paris - gấp đôi dân số thành phố.
“Tôi ủng hộ những người đình công”, Dawoud Guenfoud nói, nhìn ra đống thùng rác chất đầy vỉa hè bên ngoài cửa hàng đồ trang trí và quà tặng anh quản lý gần Place de la Madeleine. “Nhưng tôi nghĩ rằng cuộc cải cách sẽ được thông qua”.
Người Pháp được hưởng một trong những hệ thống hưu trí hào phóng nhất ở châu Âu.
Là một phần của hệ thống bảo trợ xã hội được ca ngợi, chương trình hưu trí phức hợp mang đến điều mà nhiều người Pháp coi là giai đoạn "vàng" thứ 3 của cuộc đời, để khám phá đam mê, tận hưởng cùng cháu chắt và làm tình nguyện trong khi hưởng mức sống ngang bằng hoặc tốt hơn so với dân số nói chung.
Như những người thu gom rác lập luận, đây cũng là thời gian để nhiều người lao động phục hồi sức khỏe sau một đời làm việc vất vả.
 |
| Các công đoàn của Pháp đã tăng cường hành động nhằm phản đối cải cách hưu trí của chính phủ. Ảnh: Reuters. |
Tuy nhiên, chính phủ của ông Macron cho rằng tuổi nghỉ hưu phải được đẩy lên nhằm đảm bảo nguồn tài chính cho hệ thống lương hưu của Pháp trong tương lai.
Lương hưu được chi trả dựa vào những người lao động hiện nay cùng chủ lao động. Nhưng khi dân số sống lâu hơn và số lượng người về hưu ngày càng tăng, hệ thống phải đối mặt với thâm hụt dài hạn.
Dù vậy, ngay cả cơ quan chính thức được giao nhiệm vụ giám sát hệ thống hưu trí của Pháp cũng thừa nhận không có nguy cơ sụp đổ ngay lập tức. Trong khi đó, công đoàn cùng những người phản đối cánh tả cáo buộc ông Macron phớt lờ các cách khác để tăng nguồn quỹ, bao gồm thu thuế đối với người giàu.
Hàng triệu người Pháp đã đổ ra đường để tham gia 7 cuộc tuần hành phản đối trên toàn quốc.
Cuộc đình công của nhân viên thu gom rác có vẻ như là cuộc đình công dữ dội cuối cùng trước cuộc bỏ phiếu.
Đường phố ngập trong rác
“Đây không phải là những gì tôi mong đợi ở Paris”, Martina Stengina (18 tuổi), sinh viên người Đức, bước ra khỏi taxi và kéo chiếc vali màu đỏ tươi quanh đống rác ngổn ngang giữa đường ở cuối phía đông thành phố, nơi cô thuê một căn hộ.
“Tôi chỉ hy vọng điều này không kéo lũ chuột vào chỗ của chúng tôi”, cô nói khi một người bạn chụp ảnh "selfie" trước thùng rác.
Georgina Pillement (32 tuổi), quan sát đống rác bên ngoài tòa nhà văn phòng gần Place Vendôme trong lúc nghỉ giải lao.
“Pháp được coi là quốc gia đi đầu trong lĩnh vực sinh thái”, Pillement, người làm việc tại một công ty đầu tư xanh, cho biết. “Thế vận hội Olympic chỉ còn một năm nữa. Điều này khiến tôi có chút lo lắng”.
 |
Rác thải đang làm hỏng nhiều con đường đẹp nhất của thành phố gần các di tích mang tính biểu tượng, bao gồm Tháp Eiffel và Khải Hoàn Môn. Ảnh: Reuters. |
Nhiều nhân viên đã đình công hơn một tuần trước tại các thành phố trên khắp cả nước, bao gồm Le Havre, Nantes, Antibes và Rennes. Tại Paris, khoảng một nửa thành phố bị ảnh hưởng, từ quận 16 sang trọng, đến trung tâm đời sống trí tuệ Latin Quarter và các khu dân cư của tầng lớp lao động ở phía đông.
Vào hôm 13/3, khoảng 5.600 tấn rác vẫn chưa được thu gom trên đường phố, theo tòa thị chính Paris. Nhân viên tại 3 lò đốt rác của thành phố cũng đang đình công.
Một nhà bình luận trên đài phát thanh Europe1 mô tả tình hình hiện nay giống một bữa tiệc buffet ăn thỏa thích cho 6 triệu con chuột ở Paris - gấp đôi dân số thành phố.
Tận dụng cơ hội để chuyển hướng sự tức giận, một số bộ trưởng đã tấn công chính quyền thành phố Paris vì không thu gom rác.
Đáp lại, Phó thị trưởng Emmanuel Grégoire nói rằng chính phủ của ông Macron phải chịu trách nhiệm.
Ông bày tỏ sự cảm thông với nhân viên thu gom rác - những người thường có tuổi thọ thấp hơn so với các giám đốc điều hành doanh nghiệp - và nói rằng hai năm làm việc nữa “có ý nghĩa rất nhiều”.
“Cách tốt nhất để khiến họ trở lại làm việc là rút lại dự luật cải cách hưu trí”, ông nói.
Tuy nhiên, ít người nghĩ rằng điều đó sẽ xảy ra.
Nếu dự luật trở thành luật, vẫn chưa rõ liệu các cuộc biểu tình, đình công lớn có tiếp tục diễn ra hay không và hậu quả lâu dài, nếu có, đối với ông Macron cùng chính phủ của ông là gì.
Một số nhà phân tích chính trị dự đoán các cuộc biểu tình sẽ tan rã, nhưng sự cay đắng đó sẽ khiến cử tri trừng phạt đảng của ông Macron, trước tiên là trong cuộc bầu cử Nghị viện châu Âu vào năm tới.
“Kết quả rất có thể xảy ra là các công đoàn sẽ nói: 'Nếu luật được thông qua, sẽ có những hậu quả chính trị tại thùng phiếu'", Guy Groux, nhà xã hội học tại Science Po, cho biết.
Tuy nhiên, những nhân viên dọn rác công cộng ở Paris hôm 14/3 đã bỏ phiếu đình công thêm một tuần nữa, bất kể kết quả cuối cùng.
Nhiều người trong số họ, giống nhiều người trên khắp nước Pháp, coi sự thay đổi theo kế hoạch hưu trí là mối đe dọa đối với lối sống và các giá trị.
“Pháp là một đất nước đoàn kết. Nhưng chúng tôi đang đánh mất điều đó từng chút một”, ông Auvinet, nhân viên thu gom rác, người vẫn hy vọng được nghỉ hưu sớm ở tuổi 57, cho biết. Theo kế hoạch của chính phủ, độ tuổi đó sẽ được đẩy dần lên 59.
Đứng bên cạnh ông trước ngọn lửa bùng lên trong thùng kim loại, bên ngoài lò đốt rác không hoạt động ở Issy-les-Moulineaux, đồng nghiệp Vincent Pommier (27 tuổi), đồng tình.
“Chúng tôi tin vào việc sống chứ không phải sống sót. Chúng tôi không phải là những con số. Chúng tôi không phải là dã thú”, anh nói.
Những cuốn sách hay về châu Âu
Zing giới thiệu tới độc giả các cuốn sách hay nên đọc để hiểu thêm về châu Âu, khu vực có bề dày lịch sử được mệnh danh là "lục địa già".
Độc giả có thể xem thêm tại đây.
