Các máy nhắn tin - vốn được nhiều thành viên nhóm chiến binh Hezbollah sử dụng - đã phát nổ gần như đồng thời ở Lebanon và Syria hôm 17/9.
Hezbollah và chính phủ Lebanon cùng đổ lỗi cho Israel. Lực lượng này tuyên bố sẽ có hành động “đáp trả tương xứng”, trong khi Bộ trưởng Thông tin Lebanon gọi vụ nổ là hành động gây hấn của Israel.
Quân đội Israel hiện chưa đưa ra bình luận. Vụ việc xảy ra chỉ vài giờ sau khi Israel tuyên bố sẽ mở rộng mục tiêu trong xung đột với Hamas, gồm cả cuộc chiến với Hezbollah dọc biên giới với Lebanon.
 |
| Máy nhắn tin phát nổ trong siêu thị tại Lebanon hôm 17/9. Ảnh: X. |
Theo Guardian, vụ việc làm gia tăng căng thẳng giữa Israel và Hezbollah, phá vỡ sự yên bình suốt 3 tuần qua. Cả hai bên đều né tránh một cuộc chiến tranh toàn diện trong khu vực khi Hezbollah có phản ứng khá nhẹ nhàng trước vụ Israel ám sát chỉ huy quân sự cấp cao của lực lượng này.
Vụ tấn công có chủ đích này cũng diễn ra trong lúc Mỹ đang tìm cách hạ nhiệt căng thẳng giữa hai bên và lo ngại thủ tướng Israel ra lệnh tấn công Lebanon bằng đường bộ. Ngoài ra, vụ việc có thể làm chệch hướng những nỗ lực của Mỹ trong việc ngăn chặn Iran, quốc gia ủng hộ Lebanon, trả đũa Israel sau vụ ám sát thủ lĩnh chính trị Hamas ở Tehran hồi tháng 7 vừa qua.
Cuộc tấn công hôm 17/9 là lần thứ ba Beirut bị nhắm mục tiêu kể từ khi giao tranh giữa Israel và Hezbollah bắt đầu vào ngày 8/10/2023.
Bệnh viện quá tải
Firass Abiad - Bộ trưởng Y tế Lebanon - cho biết các vụ nổ hôm 17/9 đã giết chết một bé gái 10 tuổi cùng 10 người khác. “Hơn 2.800 người bị thương, hơn 200 nạn nhân trong số này bị thương nặng”, với những vết thương chủ yếu ở mặt, tay và bụng, ông chia sẻ thêm.
Cơ quan này cũng đặt các bệnh viện trên cả nước vào tình trạng “báo động tối đa” và hướng dẫn người dân tránh xa các thiết bị liên lạc không dây.
Theo các báo cáo, Đại sứ Iran tại Beirut, Mojtaba Amani, nằm trong danh sách những người bị thương. Trong khi đó, hai chiến binh Hezbollah thiệt mạng. Các phương tiện truyền thông đưa tin con trai một thành viên Hezbollah trong Quốc hội Lebanon, Ali Ammar, cũng đã chết trong vụ nổ.
Một nguồn tin an ninh cấp cao cho biết máy nhắn tin trên khắp cả nước phát nổ, làm bị thương chủ yếu các thành viên Hezbollah.
 |
| Phần còn lại của máy nhắn tin bị phát nổ. Ảnh: Telegram. |
Các bệnh viện trên khắp Lebanon quá tải với lượng lớn bệnh nhân đổ về. Một bệnh viện dã chiến đã được thành lập tại thành phố Tyre ở phía nam để tiếp nhận những người bị thương. Tiếng còi xe cứu thương liên tục vang lên ở thủ đô Lebanon.
Những video ghi lại cảnh nạn nhân, trong đó có cả trẻ em, với bàn tay bị dập nát, vết thương hở ở hai bên hông và đầu băng bó đã lan truyền khắp mạng xã hội. Một bác sĩ cho biết phòng cấp cứu tại bệnh viện Geitawi ở thủ đô Beirut đang chăm sóc "một số bệnh nhân nguy kịch".
Một nguồn tin giấu tên cho biết các cơ quan an ninh Lebanon sẽ sớm điều tra cách thức thực hiện cuộc tấn công tinh vi này. Hiện tại họ đang tập trung nguồn lực đảm bảo cứu chữa những người bị thương.
Một thành viên Hezbollah nói vụ nổ máy nhắn tin là “lỗ hổng an ninh lớn nhất” của nhóm này kể từ khi giao tranh với Israel.
Các chiến binh Hezbollah ở Syria cũng bị thương, một số người đang được điều trị tại các bệnh viện ở Damascus. Theo Saberin News, một số lính canh ở Syria đã thiệt mạng.
Israel được lợi gì nếu chủ mưu vụ nổ?
Guardian nhận định phương thức làm nổ máy nhắn tin dường như đã tận dụng điểm yếu của các thiết bị công nghệ thấp mà Hezbollah sử dụng. Các thành viên Hezbollah dùng máy nhắn tin để giảm thiểu khả năng bị ám sát thông qua việc theo dõi tín hiệu điện thoại di động.
Những nghi ngờ Israel xâm nhập vào hệ thống viễn thông của nhóm này đã xuất hiện từ tháng 10/2023, sau khi một số chỉ huy Hezbollah bị ám sát.
Yossi Melman - tác giả của các cuốn sách về tình báo Israel - nhận định: “Có tất cả dấu hiệu cho thấy đây là hoạt động của Mossad. Ai đó đã cài chất nổ nhỏ hoặc phần mềm độc hại vào bên trong máy nhắn tin, có thể là trong thời gian gần đây. Rất nhiều người trong Hezbollah mang theo máy nhắn tin, không chỉ những chỉ huy cấp cao".
Vụ việc cho thấy “Mossad có thể liên tục xâm nhập vào nội bộ Hezbollah”, nhưng không rõ Tel Aviv được hưởng lợi gì, vì “các vụ nổ sẽ không thay đổi tình hình trên thực địa. Tôi không nhìn thấy bất cứ triển vọng nào”, ông nói.
Theo một nguồn tin, Hezbollah cho rằng vụ nổ máy nhắn tin nhằm trả đũa cho nỗ lực ám sát một cựu quan chức quốc phòng Israel cấp cao. Cơ quan an ninh Shin Bet của Israel cáo buộc Hezbollah tìm cách sát hại người này bằng một quả mìn Claymore có thể kích nổ từ xa.
Họ còn công bố những bức ảnh về một quả bom đã tháo dỡ và dây điện được quấn băng keo, tuyên bố đã ngăn chặn được “giai đoạn cuối” của kế hoạch này.
Hezbollah chưa bình luận về cáo buộc này.
 |
| Thiết bị nổ được cho là do Hezbollah cài đặt nhằm ám sát một cựu quan chức an ninh cấp cao của Israel. Ảnh: Shin Bet. |
Các phương tiện truyền thông Israel hôm 17/9 đưa tin sự cố xảy ra giữa lúc thủ tướng Israel đang tổ chức các cuộc họp tham vấn an ninh cấp cao với Bộ trưởng Quốc phòng Yoav Gallant và các giám đốc an ninh khác tại căn cứ Kirya ở Tel Aviv.
Israel đã phê duyệt quyết định mở rộng các mục tiêu giao tranh, bao gồm đưa hàng chục nghìn người Israel sơ tán khỏi các thị trấn dọc biên giới phía bắc trở về nhà. Động thái này cho thấy khả năng cao Israel có thể phát động một chiến dịch quân sự quy mô lớn chống lại Lebanon.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ, Matthew Miller, cho biết "còn quá sớm để nhận định" sự việc sẽ ảnh hưởng thế nào đến các cuộc đàm phán ngừng bắn ở Gaza. Ông khẳng định Washington không liên quan và không biết ai chịu trách nhiệm trong vụ việc này.
Trong khi đó, lực lượng Hamas mô tả vụ việc là một “sự leo thang” dẫn đến thất bại của Israel.
Hezbollah trước đây nói nhóm này sẽ rút lui nếu lệnh ngừng bắn ở Gaza được thực thi, trong khi Israel khẳng định không thể cho phép Hezbollah ở lại khu vực biên giới phía nam Lebanon.
Vấn đề Trung Đông
Mục Thế giới giới thiệu cuốn sách "Châu Phi - Trung Đông: Những vấn đề chính trị và kinh tế nổi bật". Cuốn sách giới thiệu cuộc cải cách thể chế chính trị và kinh tế ở châu Phi và Trung Đông từ sau Chiến tranh Lạnh đến nay. Cuốn sách bao trùm nhiều vấn đề về sắc tộc, khả năng giải quyết mâu thuẫn sắc tộc, tôn giáo, chính sách của các nước lớn, dầu mỏ, khí đốt ở hai khu vực này,...
