 |
Tàu sân bay Phúc Kiến, với lượng giãn nước 80.000 tấn, là một phần trong nỗ lực mở rộng sức mạnh quân sự của Trung Quốc, với tham vọng trở thành lực lượng hải quân lớn nhất thế giới.
Các hệ thống tác chiến mới trên tàu sân bay, như hệ thống phóng máy bay điện từ, cho thấy Bắc Kinh đang đuổi rất nhanh phía sau Mỹ về công nghệ, cho phép máy bay xuất kích từ tàu sân bay nhiều hơn, nhanh hơn, mang theo nhiều vũ khí hơn.
Tuy nhiên, giới chuyên gia quân sự cho rằng Washington và các bên tranh chấp với Trung Quốc không nên quá lo lắng về những tuyên truyền của Bắc Kinh về tàu sân bay Phúc Kiến.
Thứ nhất, con tàu sẽ chưa thể tham gia tác chiến trong ít nhất 3-4 năm tới. Và ngay cả khi đưa vào vận hành, bởi kích thước khổng lồ, con tàu dễ dàng trở thành mục tiêu tấn công. Việc tàu sân bay Phúc Kiến bị đánh đắm có thể là một cú sốc với quân đội Trung Quốc.
Với Washington, tàu sân bay Phúc Kiến sẽ không đóng vai trò quá lớn trong các tranh chấp tiềm tàng. Thay vào đó, Mỹ cần chú tâm tới 4 loại phương tiện khác của Trung Quốc, theo CNN.
Khu trục hạm lớp 055
Ra mắt từ 2017, khu trục hạm lớp 055 là loại tàu chiến có khả năng tàng hình, trang bị tên lửa dẫn đường, được nhiều chuyên gia đánh giá là một trong các chiến hạm mặt nước uy lực nhất thế giới.
Với lượng giãn nước 13.000 tấn, tàu lớp 055 có kích thước được xếp vào loại tuần dương hạm theo tiêu chuẩn của NATO. Loại tàu này sở hữu 112 ống phóng tên lửa, có khả năng triển khai nhiều loại vũ khí từ tên lửa chống hạm cho tới tên lửa tầm xa tấn công mục tiêu trên mặt đất.
"Loại tàu này sở hữu thiết kế, các tính năng tàng hình, radar rất phức tạp, và một kho tên lửa lớn. Tàu lớn hơn và uy lực hơn phần lớn khu trục hạm của Mỹ, Nhật Bản và Hàn Quốc", Timothy Heath, chuyên gia của tổ chức nghiên cứu quân sự RAND Corp, nhận định.
 |
| Khu trục hạm lớp Typ 055. Ảnh: CNN. |
Trong một báo cáo hồi tháng 3, Ủy ban Nghiên cứu Hạ viện Mỹ cho biết ít nhất 10 tàu khu trục lớp 055 đã được đưa vào biên chế hoặc đang được chế tạo.
Tuần trước, Thời báo Hoàn cầu loan tin khu trục hạm Thành Quan, lớp 055, tiến hành tập trận tại biển Nhật Bản trong bối cảnh căng thẳng giữa đại lục và Đài Loan dâng cao.
Hồi tháng 4, Trung Quốc công bố đoạn video nhằm quảng bá sức mạnh của khu trục hạm lớp 055. Đoạn video cho thấy tàu chiến phóng đi vũ khí mà giới chuyên gia tin là tên lửa đạn đạo siêu thanh YJ-21, với biệt danh "sát thủ diệt tàu sân bay".
Tàu ngầm lớp 039
Tàu ngầm lớp Nguyên, ký hiệu 039, là loại tàu ngầm chạy bằng điện - diesel và gần như yên lặng hoàn toàn. Sức mạnh của nó có thể gây khó cho các nhà hoạch định của quân đội Mỹ.
Theo báo cáo của Bộ Quốc phòng Mỹ năm 2021, Bắc Kinh đã đóng 17 tàu ngầm lớp Nguyên, theo kế hoạch con số này có thể tăng lên 25 trong vài năm tới.
"Tàu ngầm lớp Nguyên tạo ra lớp phòng thủ có chiều sâu đáng gờm tại các vùng biển gần Trung Quốc. Các tàu ngầm dường như đang được cải tiến để chiến đấu với lực lượng Mỹ ở xa bờ hơn", Carl Schuster, cựu sĩ quan chỉ huy của Bộ chỉ huy Thái Bình Dương của quân đội Mỹ, nhận định.
 |
| Trung Quốc đang nhanh chóng tăng cường sức mạnh lực lượng tàu ngầm. Ảnh: CNN. |
Tàu ngầm lớp Nguyên được trang bị động cơ đẩy độc lập với không khí (AIP), cho phép chúng không cần thường xuyên nổi lên mặt nước lấy không khí cần cho quá trình đốt cháy diesel để cấp điện cho pin của tàu.
"Khi chạy bằng pin, tàu ngầm trang bị AIP gần như yên lặng, tiếng động duy nhất phát ra từ các ổ trục, chân vịt và dòng nước quanh thân tàu", hai sĩ quan Hải quân Mỹ là Michael Walker và Austin Krusz đánh giá.
Tàu ngầm lớp Nguyên sở hữu tên lửa và ngư lôi diệt hạm dẫn đường. Chúng sử dụng kỹ thuật bắn ngư lôi theo sau đường di chuyển của tàu mục tiêu. Ngư lôi sau đó bám theo mục tiêu và phát nổ khi tới đủ gần. Kỹ thuật này khiến tàu mặt nước khó phát hiện ngư lôi hơn.
Các tàu dân sự
Dù không có vẻ là một vũ khí nguy hiểm, phà thương mại có sức mạnh đáng gờm, đặc biệt nếu trong tay Trung Quốc. Trong trường hợp tình hình ở eo biển Đài Loan xấu đi, Bắc Kinh sẽ cần phương tiện để vận chuyển hàng trăm nghìn cho tới một triệu quân đến hòn đảo.
Các báo cáo của chính phủ Mỹ nhận định quân đội Trung Quốc không sở hữu khí tài đủ để vận chuyển số quân kèm trang bị quân sự lớn như thế.
Nhưng Trung Quốc nắm trong tay một hạm đội phà dân sự khổng lồ, có thể nhanh chóng chuyển đổi cho mục đích quân sự. Một số thậm chí được thiết kế từ đầu để phục vụ nhu cầu chuyển đổi khi cần.
Thomas Shugart, cựu chỉ huy tàu ngầm của Hải quân Mỹ, cho biết các công ty vận hành phà ở biển Hoàng Hải và Biển Đông thậm chí đã được tổ chức thành các đơn vị phụ trợ cho quân đội Trung Quốc.
Theo ước tính của ông Shugart, đội tàu dân sự này có lượng choán nước lớn gấp 3 lần tất cả tàu tấn công đổ bộ mà quân đội Trung Quốc hiện có. Nếu tính cả các phương tiện ở Hong Kong, Trung Quốc sẽ có thể vận chuyển đường biển thêm 370.000 tấn.
Phà thương mại không phải phương tiện dân sự duy nhất khiến giới chức quốc phòng Mỹ để ý.
 |
| Đội tàu được cho là dân quân biển của Trung Quốc tại Đá Ba Đầu. Ảnh: AFP. |
Các chuyên gia cáo buộc Trung Quốc đã thành lập lực lượng dân quân biển, gồm chủ yếu tàu đánh cá cải trang, nhằm thực hiện ý đồ của Bắc Kinh tại các vùng biển tranh chấp.
Lực lượng dân quân biển này gồm ít nhất 122 phương tiện, con số có thể lên đến 174, theo đánh giá của Trung tâm Nghiên cứu và Chiến lược Quốc tế (CSIS).
Quy mô thực tế của lực lượng dân quân biển Trung Quốc thậm chí có thể lớn hơn nhiều. Các chuyên gia tin rằng lực lượng dân quân biển liên quan vụ 200 tàu cá Trung Quốc tụ tập ở Đá Ba Đầu năm 2021, dẫn tới căng thẳng giữa Bắc Kinh và Manila.
"Tàu dân quân biển Trung Quốc không đánh cá, họ có súng máy tự động trên boong, thân tàu được gia cố, các tàu thuyền sẽ gặp nguy hiểm nếu tiến đến gần chúng. Tốc độ tàu khoảng 18-22 hải lý, nhanh hơn 90% tàu đánh cá trên thế giới", ông Schuster nói.
Theo nghiên cứu của CSIS công bố tháng 11/2021, có hai nhóm dân quân biển Trung Quốc. Nhóm đầu tiên là các tàu dân quân chuyên dụng, nhóm thứ hai là tàu đánh cá được quân đội Trung Quốc sử dụng.
Nhóm tàu chuyên dụng dẫn đầu các hoạt động tấn công tàu thăm dò nước ngoài, hoặc ngăn cản hoạt động tàu đánh cá nước ngoài. Trong khi đó, nhóm tàu đánh cá dân quân có lợi thế về quân số áp đảo.
