Tại Thổ Nhĩ Kỳ hôm 23/5, một từ khóa đã được tìm kiếm hơn một triệu lượt. Đó không phải cuộc chiến ở Gaza, một cầu thủ hay một trận bóng, mà là tên của một ông trùm mafia khét tiếng - Sedat Peker.
Peker, hiện sống tại Dubai sau khi thoát được sự truy bắt của giới chức Thổ Nhĩ Kỳ, đã đăng tải hàng loạt video lên YouTube, cáo buộc hàng loạt quan chức cấp cao của đảng Công lý và Phát triển (AKP) cầm quyền.
Các video trên thu hút hàng triệu lượt xem, và xuất hiện giữa lúc các cuộc trưng cầu dân ý cho thấy mức độ ủng hộ đối với chính quyền của đảng AKP và Tổng thống Tayyip Erdogan thấp kỷ lục do khủng hoảng kinh tế và đại dịch Covid-19.
"Chiếc hộp Pandora"
Cáo buộc đầu tiên của ông Peker nhắm vào "Pelikan", một nhóm nhỏ các quan chức xung quanh cựu Bộ trưởng Tài chính Berat Albayrak - người cũng là con rể ông Erdogan - và cựu Bộ trưởng Nội vụ Mehmet Agar. Tuy nhiên, "mũi giáo" nhanh chóng chuyển sang phía Suleyman Soylu - Bộ trưởng Nội vụ đương nhiệm.
"Đừng nghi ngờ, tôi sẽ dạy những kẻ bạo chúa rằng không gì nguy hiểm hơn một kẻ chả ngán cái chết", ông Peker viết trên Twitter.
"Chúng sẽ bị một chiếc máy ảnh và chân máy đánh bại", New York Times dẫn lời ông Peker, ám chỉ đến các quan chức có dính líu đến hành động phi pháp.
 |
| Sedat Peker sau khi ra tù hồi tháng 3/2014. Ảnh: Getty. |
Hồi tháng 4, Bộ Nội vụ Thổ Nhĩ Kỳ đã lục soát nhà ông Peker và bác bỏ các cáo buộc của ông. Bộ trưởng Soylu cũng đệ đơn khiếu nại hình sự chống lại ông Peker, sau khi các video cáo buộc ông được đăng tải.
Điều đó dường như chả ảnh hưởng gì đến ông Peker. Với thái độ bất chấp, ông Peker đăng đoạn video thứ 7 lên hôm 23/5, tiếp tục cáo buộc và mô tả về sự đấu đá nội bộ giữa tổng thống, các quan chức cấp cao và các băng đảng mafia.
Trong các video của mình, Peker đưa ra hàng loạt các cáo buộc chưa được kiểm chứng, gồm việc quan chức chính phủ đã chiếm đoạt một bến du thuyền và sử dụng nó để buôn bán ma túy; việc một người phụ nữ bị giết hại sau khi đệ đơn khiếu nại một quan chức của đảng AKP vì tấn công tình dục; hay việc cơ quan tình báo nước này (MIT) ra lệnh giết một nhà báo vào năm 1996.
Ông Peker cũng thú nhận mình đã thực hiện một số tội ác theo lệnh của các quan chức cấp cao, như đe dọa các học giả hoặc tấn công một tòa soạn báo vào năm 2015.
"Mỗi ngày, một chiếc hộp pandora khác nhau lại được mở ra", Ahmet Davutoglu, cựu Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ, bình luận. Theo thần thoại Hy Lạp, hộp Pandora là nơi chứa tất cả những điều bất hạnh trên thế giới.
"Không còn là đất nước của Erdogan"
Sau một thời gian im lặng, vào hôm 24/5, ông Erdogan đã lần đầu bình luận về những video này.
"Chúng tôi bắt đầu cầm quyền vào 19 năm trước, và một trong những hành động quan trọng nhất của chúng tôi là mang lại hòa bình cho cả đất nước này - nơi có cả tội phạm, khủng bố và xung đột", ông Erdogan nói.
"Chúng tôi đã cứu Thổ Nhĩ Kỳ khỏi nanh vuốt của những kẻ gây đảo chính, các tay súng hung hãn, những tay sai muốn lật đổ nền dân chủ và đủ loại băng đảng. Vì thế, chúng tôi cũng sẽ lật tẩy thứ kịch bản bẩn thỉu này", tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ nhấn mạnh.
 |
| Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ trong buổi họp báo hôm 24/5. Ảnh: AFP. |
Đảng Công lý và Phát triển (AKP) của ông Erdogan bắt đầu cầm quyền vào đầu những năm 2000, với lời hứa chấm dứt thời kỳ đen tối trước đó - vốn nổi tiếng với mối quan hệ phức tạp giữa các băng đảng, cảnh sát, chính trị gia và doanh nghiệp. Ông Erdogan tuyên bố đất nước của ông đã sang trang mới, bỏ lại lịch sử không mấy tự hào.
Theo New York Times, ông Erdogan và đảng AKP của ông chắc chắn trông chờ nhiều vào thập niên hiện tại, thời điểm đánh dấu 20 năm cầm quyền của ông, cũng như 100 năm kể từ lúc nhà nước cộng hòa Thổ Nhĩ Kỳ được thành lập.
Luật bầu cử mới của Thổ Nhĩ Kỳ, được thông qua năm 2018, sẽ giúp đảm bảo chiến thắng của ông Erdogan trong cuộc tổng tuyển cử vào năm 2023, qua đó đưa ông vào lịch sử của Thổ Nhĩ Kỳ dưới tư cách lãnh đạo tại vị lâu nhất.
Tuy nhiên, mọi thứ không hề như kỳ vọng của ông.
Về mặt đối ngoại, sau nhiều năm thâm thù, ông Erdogan đã buộc phải vãn hòa với Ai Cập và Saudi Arabia nhằm cứu vãn tình hình kinh tế tồi tệ trong nước. Thổ Nhĩ Kỳ cũng phải "ngậm bồ hòn làm ngọt" sau khi Tổng thống Mỹ Joe Biden chính thức công nhận việc Đế quốc Ottoman - tiền thân của Thổ Nhĩ Kỳ - đã diệt chủng người Armenia.
Trong nước, các cuộc thăm dò cho thấy ông Erdogan và đảng AKP đã bị các đối thủ vượt mặt do khủng hoảng về kinh tế và đại dịch Covid-19.
"Thổ Nhĩ Kỳ không còn là đất nước của Erdogan", nhà báo Murat Ucer và Atilla Yesilada bình luận hôm 23/5.
Các video cáo buộc của ông Peker, dù có thể chứng minh được hay không, chắc chắn đã làm trầm trọng thêm cuộc khủng hoảng trong nước của Thổ Nhĩ Kỳ nói chung, và đảng AKP cũng như ông Erdogan nói riêng.
"Erdogan đã tạo danh tiếng cho mình là một người dọn dẹp các mạng lưới quan hệ ngầm giữa các chính trị gia và các nhóm tội phạm. Tuy nhiên, những điều đó đã quay lại", Asli Aydintasbas, nhà nghiên cứu tại Hội đồng châu Âu về Đối ngoại (ECFR), bình luận.
