 |
| Đám mây hình nấm bốc cao sau khi quả bom hạt nhân Little Boy được kích nổ trên thành phố Hiroshima, Nhật Bản. Ảnh: Daily News |
Ngày 6/8/1945, Nhà Trắng phát thông báo do Tổng thống Harry Truman viết về việc vũ khí nguyên tử đã nổ ở Hiroshima, Nhật Bản. Quả bom mang biệt danh Little Boy với sức công phá tương đương 20.000 tấn TNT phá hủy hầu hết thành phố và giết khoảng 130.000 người.
Đến ngày 9/8/1945, quả bom thứ 2, mang biệt danh Fat Man, rơi xuống thành phố Nagasaki, tàn phá mọi thứ và giết từ 60.000 đến 70.000 người. Cả thế giới gần như chấn động trước sức mạnh khủng khiếp của vũ khí hạt nhân. Nhiều năm sau vụ nổ, số người chết vì nhiễm xạ liên tục tăng. Theo thống kê từ nhiều nguồn tin khác nhau, tổng số người chết do 2 quả bom hạt nhân lên đến khoảng 246.000.
70 năm trôi qua kể từ vụ tấn công hạt nhân vào một quốc gia duy nhất trong lịch sử loài người, quyết định sử dụng vũ khí hủy diệt hàng loạt của Tổng thống Harry Truman vẫn là đề tài tranh luận giữa các chính trị gia và nhà sử học.
Những lý do
 |
| Thành phố Hiroshima tan hoang dưới sức công phá khủng khiếp của bom hạt nhân. Ảnh: Daily News |
Nhà sử học J. Samuel Walker cho rằng, Tổng thống Truman phải đứng trước những lựa chọn khó khăn nhằm nhanh chóng kết thúc cuộc chiến đẫm máu nhất lịch sử nhân loại. Nhà sử học đã đưa ra 5 lý do cho quyết định sử dụng vũ khí nguyên tử của vị tổng thống thứ 33 của nước Mỹ.
Nhanh chóng kết thúc cuộc chiến: Ưu tiên hàng đầu của Tổng thống Truman cũng như giới quân sự Mỹ là nhanh chóng khuất phục Đế quốc Nhật, chấm dứt cuộc chiến đẫm máu nhất lịch sử nhân loại. Trong khi đó, báo cáo của tướng Douglas MacArthur, Tư lệnh lực lượng Đồng minh ở mặt trận Thái Bình Dương dự báo, thương vong trong cuộc tấn công thông thường vào Nhật Bản có thể vượt qua con số 1 triệu binh lính.
Bên cạnh đó, Nhật Bản tuyên bố không đầu hàng và chống trả đến cùng. Ban cố vấn cho tổng thống nhận định, cuộc tấn công vào Tokyo có thể kéo dài trong nhiều tháng, thậm chí nhiều năm với tổn thất lớn về nhân mạng và tài chính.
Sau thành công ngoài mong đợi của giới quân sự Mỹ trong vụ thử nghiệm Trinity thuộc Dự án Manhattan, ban cố vấn khuyên Tổng thống Truman rằng, vũ khí nguyên tử chính là chìa khóa để chấm dứt cuộc chiến.
Dằn mặt Liên Xô: Trong suốt cuộc chiến chống lại Đức Quốc xã ở mặt trận phía đông, Liên Xô đã chứng minh sức mạnh quân sự của họ bằng cách đánh bại từ 70 đến 80% quân đội Quốc xã. Phe Đồng minh tỏ ra lo lắng trước năng lực của Hồng quân.
Giới chính trị Washington tin rằng, sử dụng bom hạt nhân tấn công Nhật Bản sẽ là “mũi tên trúng 2 đích”, một mặt nhanh chóng kết thúc chiến tranh, đồng thời cho Moscow thấy Mỹ có trong tay vũ khí có thể quyết định mọi cuộc chiến.
 |
| Tsar Bomba - vụ thử vũ khí nguyên tử khủng khiếp nhất lịch sử nhân loại với đương lượng nổ lên đến 50 megaton. Ảnh: Listverse |
Trả thù vụ Trân Châu Cảng: Nước Mỹ, đặc biệt là giới quân sự vẫn không thể quên thất bại cay đắng trong cuộc tập kích của Nhật vào Trân Châu Cảng ngày 7/12/1941. 8 thiết giáp hạm hỏng nặng, 4 chiếc chìm, tổn thất 188 máy bay, 2.403 thủy thủ thiệt mạng cùng 1.178 trường hợp thương vong. Đây là một trong những tổn thất lớn nhất trong lịch sử Hải quân Mỹ. Thất bại tại Trân Châu Cảng đã dẫn đến quyết định tham gia Chiến tranh Thế giới thứ 2 của Washington.
Khi một vị tướng phản đối kế hoạch sử dụng bom hạt nhân, Tổng thống Truman đã nhắc nhở vị tướng về thảm kịch của Hải quân Mỹ ở Trân Châu Cảng, ông nói: “Khi bạn chống lại một con thú dữ, bạn phải sử dụng cách thức của chính nó”.
Vũ khí sản xuất ra để sử dụng: Mục đích cuối cùng của việc chế tạo vũ khí là để sử dụng trong chiến tranh, nếu không sử dụng sẽ không bao giờ kiểm nghiệm được giá trị của nó. Bom hạt nhân cũng không phải ngoại lệ. Trước khi Mỹ tấn công hạt nhân Nhật Bản, các chiến dịch ném bom thông thường bắt đầu từ năm 1944 đã cướp khoảng 315.922 sinh mạng. Tổng số người chết vì bom đạn thông thường còn nhiều hơn so với việc sử dụng bom hạt nhân cũng là một lý do biện minh cho quyết định sử dụng vũ khí hủy diệt hàng loạt.
Biện minh cho chi phí của Dự án Manhattan: Trước khi quân đội ném bom hạt nhân Nhật Bản, công chúng Mỹ hầu như không biết về Dự án Manhattan. Tổng chi phí nghiên cứu, phát triển, thử nghiệm trong chương trình khoảng 1,9 tỷ USD (năm 1945), khoản ngân sách này cần được Quốc hội phê duyệt.
Nếu quân đội Mỹ không thể chứng minh tính hiệu quả của dự án thì rất khó để thuyết phục các nhà lập pháp chi tiền cho chương trình. Khuất phục Đế quốc Nhật bằng vũ khí hạt nhân chính là cách tốt nhất để chứng minh hiệu quả của dự án.
Việc sử dụng vũ khí hủy diệt hàng loạt đã nhanh chóng kết thúc Chiến tranh Thế giới thứ 2, nhưng sự kiện này đã đẩy nhân loại vào cuộc chay đua khốc liệt để sở hữu công nghệ giết người hàng loạt, đặc biệt cuộc chạy đua giữa 2 siêu cường Mỹ và Liên Xô trong những năm Chiến tranh Lạnh.
Các nhà khoa học quân sự ước tính, riêng số đầu đạn hạt nhân trong kho vũ khí của Nga và Mỹ đủ sức hủy diệt toàn bộ trái đất. Nhân loại luôn đứng trước nguy cơ chiến tranh hạt nhân chừng nào các quốc gia vẫn xem nó như quân bài mang tầm chiến lược.
