Vì sao giá xăng tăng 2 lần liên tiếp trong 3 ngày?

So với cuối năm 2022, giá xăng đã tăng thêm 1.300-1.500 đồng/lít. Ảnh: Quỳnh Danh.

Từ 0h ngày 1/1, liên Bộ Công Thương - Tài chính quyết định điều chỉnh tăng 1.050 đồng/lít với xăng E5 RON 92, tăng 1.100 đồng/lít với xăng RON 95 và dầu diesel tăng 550 đồng/lít... Đáng chú ý, liên Bộ Công Thương tiếp tục trích quỹ bình ổn giá với mặt hàng xăng ở mức 300-400 đồng/lít, dầu diesel ở mức 800 đồng/lít...

Ở lần điều chỉnh này, cơ quan điều hành lý giải mức giá được "điều chỉnh" theo Nghị quyết về mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn năm 2023 có hiệu lực từ 0h ngày 1/1.

Trong đó, theo nghị quyết mới thì mức thuế bảo vệ môi trường với xăng dầu đều tăng. Cụ thể, mức thuế bảo vệ môi trường áp dụng đối với mặt hàng xăng (trừ etanol) là 2.000 đồng/lít, tăng 1.000 đồng/lít so với mức hiện hành; dầu diesel là 1.000 đồng/lít, tăng 500 đồng/lít so với hiện hành.

Tiếp đến, trong phiên điều hành hôm 3/1, liên Bộ Công Thương - Tài chính thực hiện điều hành giá theo Nghị định 95 về kinh doanh xăng dầu. Kỳ điều hành này theo định kỳ sẽ điều chỉnh giá vào ngày 1/1 nhưng do rơi vào kỳ nghỉ lễ Tết Dương lịch nên sẽ được lùi lại vào ngày làm việc tiếp theo sau ngày nghỉ, lễ là 15h ngày 3/1 theo đúng quy định.

Theo đó, nhà điều hành quyết định tăng thêm 330 đồng/lít với xăng E5 RON 92, xăng RON 95 tăng 350 đồng/lít và dầu diesel giữ nguyên.

Tại kỳ điều hành lần này, liên bộ trích lập quỹ bình ổn giá đối với dầu diesel ở mức 605 đồng/lít, đồng thời chi quỹ bình ổn giá với xăng E5 RON 92 ở mức 350 đồng/lít, xăng RON 95 ở mức 400 đồng/lít.

Như vậy sau 2 lần tăng liên tiếp, giá xăng E5 RON 92 đã tăng thêm 1.380 đồng/lít lên mức 21.350 đồng/lít, xăng RON 95 tăng thêm 1.450 đồng/lít lên 22.150 đồng/lít và dầu diesel tăng 550 đồng/lít lên 22.150 đồng/lít.

Lý giải về nguyên nhân tăng giá ở phiên điều chỉnh hôm nay, liên Bộ Tài chính, Bộ Công Thương cho biết thị trường xăng dầu thế giới kỳ điều hành lần này (từ ngày 21/12/2022 đến 3/1) chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố như diễn biến dịch Covid-19 tại Trung Quốc và việc nước này nới lỏng các biện pháp phòng chống dịch Covid-19.

Bên cạnh đó, việc Nga có khả năng cấm cung cấp dầu mỏ và các sản phẩm dầu mỏ đối với các quốc gia áp giá trần đối với dầu mỏ của Nga; nguy cơ suy thoái kinh tế toàn cầu... cũng ảnh hưởng đến đà tăng của giá dầu thô.

Thực tế, giá xăng đã có thể tăng tới 700-750 đồng/lít nếu cơ quan quản lý không chi quỹ bình ổn giá xăng dầu. Tuy nhiên, tại phiên điều chỉnh hôm nay, liên Bộ đã thực hiện chi quỹ bình ổn giá đối với các loại xăng ở mức 350-400 đồng/lít nhằm mục đích hạn chế mức tăng giá cao so với giá kỳ trước.

Như vậy, việc phải thực hiện 2 lần điều chỉnh giá xăng dầu chỉ trong 3 ngày đầu năm là theo các quy định khác nhau về quy định thuế bảo vệ môi trường và nghị định về kinh doanh xăng dầu.