Ván cược mới của quốc gia có tỷ lệ sinh thấp nhất thế giới

Hàn Quốc có tỷ lệ sinh thấp nhất thế giới. Ảnh: Reuters.

Tỷ lệ sinh của Hàn Quốc vẫn giảm với tốc độ nhanh nhất thế giới, trong khi kế hoạch chi tiêu khoảng 212 tỷ USD suốt 15 năm qua gần như không có tác dụng trong việc ngăn chặn đà giảm ấy, theo Nikkei Asia.

Ở mức 0,78, Hàn Quốc có tỷ lệ sinh chỉ bằng một nửa so với mức trung bình của các thành viên OECD. Nhật Bản và Trung Quốc lần lượt có tỷ lệ sinh là 1,3 và 1,18. Một quốc gia phải đạt tỷ lệ sinh 2,1, được gọi là "mức sinh thay thế", để đảm bảo dân số tăng trưởng ổn định.

Tại thủ đô Seoul, con số này còn thấp hơn nữa, chỉ ở mức 0,59.

Một chuyên gia dự đoán do một phần cuộc khủng hoảng sinh sản, Hàn Quốc sẽ bị Indonesia và Nigeria vượt qua về quy mô kinh tế vào năm 2050, khiến quốc gia Đông Á này rời nhóm 15 nền kinh tế lớn nhất. Có ý kiến còn bi quan hơn nữa khi nhận định Hàn Quốc có thể biến mất vào năm 2750 nếu số lượng trẻ em tiếp tục giảm với tốc độ hiện tại.

Trong bối cảnh đó, Hàn Quốc - quốc gia có mức độ đồng nhất sắc tộc thuộc hàng cao nhất trên thế giới - đang tính tới phương án tuyển dụng lao động nước ngoài.

Lấp lỗ hổng lao động

99% công ty địa phương của Hàn Quốc tương đối nhỏ. Mức lương thấp cùng với yêu cầu công việc nặng khiến giới trẻ không chuộng làm cho những công ty này. Do đó, những ngành nông nghiệp, chăn nuôi, thủy sản và các ngành sản xuất khó tìm kiếm đủ nhân công.

Để giải quyết tình trạng đó, chính phủ Hàn Quốc đang tìm kiếm thêm lao động nước ngoài.

Hàn Quốc có khoảng 49.000 công dân nước ngoài cư trú dài hạn vào năm 1990. Tuy nhiên, con số này, gồm cả người lưu trú dưới 90 ngày, đã tăng lên 2,52 triệu vào cuối năm 2019, chiếm 4,9% dân số Hàn Quốc.

Khoảng 40% là người Trung Quốc, chủ yếu là người gốc Hàn. Theo sau là người Việt Nam, tiếp đến là người Thái Lan.

Chính phủ Hàn Quốc đang tìm kiếm thêm lao động nước ngoài. Ảnh: Reuters.

Năm 2004, Hàn Quốc bắt đầu tiếp nhận lao động nước ngoài tay nghề thấp. Chính phủ giám sát toàn bộ quá trình tuyển dụng, từ tuyển chọn nhân lực, bố trí công việc và sau đó đưa họ về nước.

Chương trình gồm một loạt khu vực và lĩnh vực, gồm sản xuất, xây dựng, nông nghiệp và chăn nuôi, dịch vụ và thủy sản.

Bài học

Với động thái mà chuyên gia gọi là “mở cửa” thị trường lao động, Hàn Quốc có nhiều kế hoạch khác đưa người lao động nước ngoài trở thành thường trú nhân.

Người lao động nước ngoài giờ đây có thể cư trú hợp pháp dài hạn thông qua hôn nhân, trở thành người nhập cư chính thức. Số lượng hôn nhân giữa người nước ngoài và công dân Hàn Quốc đã tăng mạnh kể từ năm 2000, với tỷ lệ hiện tại là 1/10, chủ yếu với người Trung Quốc hoặc Việt Nam.

Khi công dân nhập tịch ly hôn hoặc vợ/chồng họ qua đời, và sau đó họ tái hôn với một người nước ngoài, người bạn đời mới sẽ tự động có quốc tịch Hàn Quốc. Theo một nguồn tin, số lượng nam giới Đông Nam Á nhận quyền công dân theo cách này tăng lên đáng kể.

Ikumi Haruki - giáo sư Đại học Seigakuin, người viết sách về chính sách nhập cư của Hàn Quốc - cho biết kế hoạch hỗ trợ hào phóng của chính phủ là chìa khóa để tăng lượng lao động nước ngoài thành thường trú nhân hoặc biến Hàn Quốc thành nơi cư trú của họ.

“Hàn Quốc cung cấp các khóa học tiếng miễn phí tại 319 địa điểm trên cả nước”, ông Haruki nói.

Hàn Quốc chi nhiều tiền nhưng chưa thể giải quyết khủng hoảng nhân khẩu. Ảnh: South China Morning Post.

Kể từ những năm 2000, Hàn Quốc đã phát triển nhiều chương trình hỗ trợ cư dân nước ngoài, như dịch vụ tư vấn và giáo dục ngôn ngữ. Nước này cũng thành lập các trung tâm hỗ trợ trên khắp cả nước, cung cấp bài học tiếng Hàn do chuyên gia giảng dạy bằng sách giáo khoa chính phủ biên soạn.

Tuy nhiên, kế hoạch này vẫn có lỗ hổng. Công chúng Hàn Quốc không hài lòng trước việc chính phủ phân bổ nhiều ngân sách hỗ trợ người nhập cư và con lai.

Dù có mức lương tương đối cao, lao động nước ngoài thường phải làm việc nhiều giờ. Họ cũng đối mặt với phân biệt đối xử và hành vi quấy rối bắt nguồn từ các thông lệ lao động truyền thống của đất nước này.

Tuy nhiên, Hàn Quốc vẫn là thị trường làm việc hấp dẫn với Đông Nam Á, một phần là nhờ các công ty và sản phẩm của xứ kim chi đã trở nên quen thuộc tại khu vực này. Theo các chuyên gia, sức hấp dẫn toàn cầu của Kpop và phim truyền hình cũng góp phần thu hút giới trẻ đến với đất nước này.

Mặc dù có một số thiếu sót, chính sách lao động nước ngoài của Hàn Quốc sẽ cung cấp những bài học quý giá về cách giảm bớt tác động kinh tế khi tỷ lệ sinh giảm.