|
|
Ismael Zambada García (trái) và Joaquin Guzman Lopez (phải). Ảnh: Times Now. |
Vài giờ sau khi Ismael Zambada García (76 tuổi) - người được mệnh danh là “bố già” cuối cùng của băng đảng ma túy Sinaloa ở Mexico - bị bắt giữ, nhà chức trách Mỹ đã tiết lộ thông tin ban đầu về bí ẩn xung quanh vụ việc này.
Nhiều người thắc mắc làm thế nào một tội phạm ma túy, từng thoát khỏi sự truy bắt của cả giới chức trách Mỹ và Mexico suốt nhiều thập kỷ, lại được giao thẳng vào tay đặc vụ liên bang?
Nhà chức trách cho rằng Zambada García con trai của đồng minh cũ - trùm ma túy khét tiếng El Chapo - lừa lên chiếc máy bay tư nhân bay qua biên giới.
Tuy nhiên, sau khi xem xét kỹ lưỡng lời khai của Joaquín Guzmán López cùng người biết về vụ việc, giới chức Mỹ đưa ra thêm “phiên bản” câu chuyện khác, kịch tính hơn về những gì đã xảy ra ở Mexico, theo New York Times.
Diễn biến mới
Theo 3 viên chức thực thi pháp luật liên bang giấu tên, Zambada García - một trong những người bị truy nã gắt gao nhất ở Mexico - rời khỏi nơi ẩn náu trên núi vào tuần trước. Ông trùm khét tiếng này bị phục kích tại thành phố Culiacán của Mexico trong cuộc gặp mà ông nghĩ là “thân thiện” với Guzmán López.
Thế nhưng, Guzmán López sau đó buộc Zambada García lên máy bay Beechcraft King Air bay qua biên giới - nơi ông bị các đặc vụ liên bang Mỹ bắt giữ.
Phiên bản sự kiện này giống với phiên bản gần đây do luật sư của Zambada García đưa ra. Người này nói với New York Times và các hãng tin khác rằng thân chủ của ông không bị lừa lên máy bay mà thực tế là bị bắt cóc.
 |
| Ismael Zambada García, được biết đến với biệt danh “El Mayo”, đã bị giới chức Mỹ truy đuổi suốt nhiều năm. Ảnh: X/Twitter. |
Theo luật sư này, Guzmán López cùng nhóm tay sai đã phục kích ông Zambada García, còng tay, trùm túi lên đầu và dùng sức đẩy ông vào xe rồi đưa lên máy bay. Zambada García được cho bị trói trong suốt chuyến bay.
“Thân chủ của tôi không đầu thú hay đàm phán bất cứ điều kiện nào với chính phủ Mỹ”, luật sư Frank Perez cho biết trong tuyên bố gửi đến phóng viên. “Joaquín Guzmán López đã bắt cóc thân chủ của tôi một cách cưỡng chế”.
Đây là diễn biến mới nhất trong câu chuyện mơ hồ và vẫn đang thay đổi, được định hình bởi nhiều bên liên quan, bao gồm nhà chức trách Mỹ và Mexico, nguồn tin từ băng đảng cùng luật sư của các ông trùm ma túy.
Theo New York Times, khi các phiên bản mới của vụ bắt giữ tiếp tục xuất hiện, điều duy nhất rõ ràng là chưa có ai công khai kể toàn bộ câu chuyện.
Ngay cả bây giờ, các sự kiện chính xác vào hôm 25/7 - dẫn đến việc cả Zambada García và Guzmán López bị phía Mỹ bắt giữ tại sân bay khu vực gần El Paso, Texas - vẫn còn chưa chắc chắn.
Chi tiết về những gì xảy ra vào ngày hôm đó có thể được tiết lộ thêm vào ngày 31/7 - khi ông Zambada García ra tòa ở El Paso.
3 viên chức thực thi pháp luật nói với New York Times rằng chính phủ Mỹ không tham gia và ban đầu cũng không có thông tin theo thời gian thực về việc Zambada Garcia bị đưa tới Mỹ như thế nào.
Nhưng giới chức Mỹ đã làm rõ hơn những gì diễn ra trên thực địa ở Mexico vào tuần trước sau khi thẩm vấn đầy đủ bên liên quan.
Theo một quan chức, cuộc phục kích ở Culiacán trở nên bạo lực khi lực lượng vệ sĩ trung thành với Guzmán López đụng độ với nhóm đàn em của Zambada García.
Chuyện gì sẽ xảy ra tiếp theo?
 |
| Ông trùm Zambada. Ảnh: The Sun. |
Chuyên gia pháp lý cho biết ngay cả khi Zambada García đến Mỹ trong tình trạng bị ép buộc, điều đó có thể không ảnh hưởng đến cáo buộc hình sự mà ông trùm ma túy này phải đối mặt.
"Luật pháp Mỹ quy định khá rõ ràng rằng ngay cả những vụ bắt cóc vi phạm hiệp ước dẫn độ cũng không phải là cơ sở để bị cáo được giảm nhẹ hình phạt", Daniel Richman, cựu công tố viên liên bang và hiện là giáo sư tại Trường Luật Columbia, cho biết.
Dù vậy, luật sư của ông Zambada García có thể vẫn sẽ có lập luận liên quan tới cáo buộc bắt cóc. Điều này sẽ làm phức tạp thêm nỗ lực của cơ quan thực thi pháp luật Mỹ nhằm truy tố Zambada. Và nếu không gặp phải vấn đề pháp lý, có lẽ nó cũng sẽ phải đối mặt vấn đề ngoại giao.
Chính phủ Mexico cho biết họ không liên quan đến vụ bắt giữ 2 trùm băng đảng hàng đầu ở El Paso và chỉ được thông báo sau khi sự việc xảy ra.
Bộ trưởng an ninh Mexico Rosa Icela Rodríguez hôm 29/7 cho biết chính quyền nước này đã mở cuộc điều tra riêng về sự kiện ở Mexico và "những hành vi phạm pháp có thể xảy ra".
Một người thân cận với Guzmán López, cùng với một số quan chức Mỹ, thông tin thêm không có thỏa thuận chính thức nào được đạt được với con trai của El Chapo trước đó.
Dù vậy, rõ ràng vai trò của Guzmán López trong việc bắt giữ Zambada García không phải tự nhiên mà có. Đó có thể là “đỉnh cao” của kênh liên lạc bí mật mà một nhóm nhỏ đặc vụ FBI duy trì với Guzmán López cùng một số anh em của ông trong nhiều năm.
Kênh liên lạc bí mật
Tổng thống Mexico Andrés Manuel López Obrador xác nhận sự tồn tại của kênh này tại cuộc họp báo vào hôm 29/7. Ông nói rằng các quan chức Mỹ đã âm thầm liên lạc với Guzmán López trong một thời gian.
Bộ trưởng an ninh Mexico cho hay nhà chức trách Mỹ từng nhiều lần được thông báo rằng Guzmán López đang cân nhắc việc tự nộp mình cho chính quyền Mỹ.
Theo nguồn tin, cách đây gần 5 năm, không lâu sau khi El Chapo - tên thật là Joaquín Guzmán Loera - bị tuyên án tù chung thân ở Mỹ, các cuộc thảo luận với con trai của trùm ma túy này bắt đầu diễn ra trực tiếp hoặc qua trung gian.
Mục tiêu của cuộc đàm phán luôn là thuyết phục các con trai của Guzmán Loera - được gọi chung là Chapitos - tự cứu mình khỏi số phận như cha và đầu hàng tại Mỹ - nơi tất cả đều phải đối mặt với cáo buộc liên bang.
 |
| Các con trai của El Chapo - ông trùm băng đảng Sinaloa. Ảnh: Law and Crime/Bộ Ngoại giao Mỹ. |
Những người quen biết với họ cho hay cuộc đàm phán trở nên căng thẳng và thường xuyên hơn sau khi một người con trai - Ovidio Guzmán López - bị dẫn độ từ Mexico vào mùa thu 2023 để ra hầu tòa tại Chicago.
Diễn biến đó đã thúc đẩy cuộc đối thoại với giới chức trách Mỹ về việc Joaquín sẽ tự đầu thú và đưa Zambada García đi cùng - dù tự nguyện không.
Động thái này mang lại 2 lợi ích trực tiếp cho anh em nhà Guzmán. Nó làm tăng khả năng Joaquín và Ovidio có thể nhận được khoan hồng trong bất cứ thỏa thuận nhận tội tương lai nào với công tố viên Mỹ.
Nó cũng sẽ hỗ trợ loại bỏ một trong những đối thủ chính của họ tại băng đảng Sinaloa - Zambada García.
Theo nguồn tin, các cuộc đối thoại với Joaquín trở nên "nóng" hơn trong tháng 7 khi ông nói với phía Mỹ rằng sắp thuyết phục được Zambada García gặp mặt mà không có đội vệ sĩ đi cùng như thường lệ.
Sáng 25/7, khi chuyến bay dường như đã được xác nhận, những người đối thoại với Guzmán López thông báo cho nhóm nhỏ viên chức thực thi pháp luật Mỹ có liên quan đến việc truy tố Zambada García.
Các đặc vụ liên bang sau đó cũng được thông báo khi cuộc gặp mặt diễn ra và máy bay cất cánh, hướng đến El Paso với Zambada García trên khoang.
Máy bay được lặng lẽ cho phép vào không phận Mỹ với sự hỗ trợ của Cơ quan Hải quan và Bảo vệ Biên giới.
Các đặc vụ đã chờ sẵn tại sân bay quốc tế Dona Ana County - một sân bay nhỏ bên ngoài El Paso.
Sau đó, một trong những tội phạm bị truy nã gắt gao nhất Mexico bước xuống: Ismael Zambada García, người đồng sáng lập băng đảng ma túy khét tiếng Sinaloa.
Những cuốn sách để hiểu thêm về Mỹ Latinh
Tri Thức - Znews giới thiệu tới độc giả các cuốn sách nên đọc để hiểu thêm về Mỹ Latinh - một khu vực rộng lớn gồm nhiều quốc gia với nền văn hóa đa dạng.
Độc giả có thể xem thêm tại đây.
