Bạn có thể chuyển sang phiên bản mobile rút gọn của Tri thức trực tuyến nếu mạng chậm. Đóng

Thuốc nào cũng có hai mặt

Mọi loại thuốc hiệu quả, không có ngoại lệ, đều đi kèm các tác dụng phụ nguy hiểm tiềm tàng.

Ngày càng có nhiều loại thuốc mạnh hơn bao giờ hết, nhiều bác sĩ giỏi hơn, nhiều căn bệnh được chữa khỏi hơn bao giờ hết. Nhìn nhận theo cách này, câu chuyện về thuốc giống như một cuộc diễu hành vẻ vang của sự tiến bộ.

Nhưng đừng để bị lừa: Phần lớn lịch sử các loại thuốc, như bạn sẽ thấy, bắt nguồn từ sai lầm, những rủi ro và những sự kiện may mắn.

Tuy nhiên, việc viết cuốn sách này giúp tôi tin rằng tiến bộ theo mô hình cổ điển cũng đóng một vai trò chính, nếu bạn định nghĩa sự tiến bộ là sự ứng dụng một cách logic, hợp lý các dữ liệu thử nghiệm ngày càng có nhiều.

Mỗi loại thuốc mới cho chúng ta biết thêm về những điều mới của cơ thể và mỗi sự hiểu biết mới về cơ thể cho phép chúng ta tạo ra những loại thuốc tốt hơn.

Khi hệ thống hoạt động tốt, mỗi phát hiện khoa học mới sẽ được mổ xẻ, kiểm tra đi kiểm tra lại, sửa đổi nếu cần thiết, sau đó biến thành một phần của thư viện toàn cầu chứa các dữ liệu sẵn có cho các nhà khoa học khác. Nó vẫn tiếp tục được bồi đắp lên.

Sự hiệp lực giữa sáng chế dược phẩm và khoa học cơ bản, những bước chuyển nhuần nhuyễn giữa phòng thí nghiệm, viên thuốc và cơ thể, được mô tả trong hàng chục nghìn ấn phẩm khoa học trong ba thế kỷ qua, đang tăng tốc theo nhịp độ và tăng trưởng về mức độ. Một tiến bộ thực sự. Sự đoàn kết đem đến những điều vĩ đại hơn.

Nhung vien dan than ky anh 1

Thuốc nào cũng có hai mặt tốt và xấu. Ảnh: Getty Images.

Nếu có một bài học bao quát mà tôi hy vọng có được sự đồng tình của bạn, thì đó là: Không có thuốc nào là tốt. Không có thuốc nào là xấu. Thuốc nào cũng có hai mặt.

Một cách nói khác là mọi loại thuốc hiệu quả, không có ngoại lệ, đều đi kèm với các tác dụng phụ nguy hiểm tiềm tàng. Điều này có thể dễ dàng bị lãng quên trong cơn cuồng say đầu tiên khi một loại thuốc mới được tung ra thị trường.

Được thúc đẩy bởi các chiến dịch quảng cáo khổng lồ và thường được ủng hộ của các báo cáo truyền thông rực rỡ, các loại thuốc bom tấn mới đưa ra thị trường bước vào cái gọi là chu kỳ Seige (đặt theo tên Max Seige, nhà nghiên cứu người Đức lần đầu tiên mô tả nó vào đầu thế kỷ trước).

Chu kỳ này xảy ra hết lần này đến lần khác: Một loại thuốc mới đáng kinh ngạc được công bố với sự sôi nổi cuồng nhiệt và có khả năng áp dụng rộng rãi (đó là giai đoạn 1 của chu kỳ Seige).

Tiếp theo là thời kỳ trăng mật kéo dài khoảng một vài năm là số lượng tăng dần các bài báo tiêu cực về mối nguy hiểm của loại thuốc mới bán chạy này (giai đoạn 2). Mọi người đột ngột hoảng hốt vì loại thuốc kỳ diệu ngày hôm qua lại là mối đe dọa hôm nay.

Tiếp theo, điều đó cũng trôi qua, và chúng ta bước sang giai đoạn 3, một thái độ cân bằng hơn với sự hiểu biết tỉnh táo hơn về những gì thuốc thực sự có thể làm, doanh số lắng xuống và thuốc có một vị trí hợp lý trong kho tàng thuốc.

Sau đó, ta-da!, một nhà sản xuất thuốc đưa ra một loại thuốc thần kỳ tiếp theo, và chu kỳ mới lại bắt đầu. Khi bạn nghe tin tức đặc biệt báo cáo về một loại thuốc đột phá tiếp theo, hãy nhớ đến chu kỳ Seige.

Thomas Hager / NXB Trẻ

SÁCH HAY