Thị trường sách giàu tiềm năng trên TikTok

Ông Nguyễn Lâm Thanh (Đại diện TikTok Việt Nam) chia sẻ tại Hội thảo - Triển lãm Quốc tế Ngày An toàn thông tin Việt Nam 2020. Ảnh: TikTok Việt Nam.

Thời gian qua, phong trào BookTok đã được lan tỏa trong cộng đồng yêu sách Việt Nam. Các đơn vị xuất bản, phát hành cũng đang tận dụng mạng xã hội này để kinh doanh, phát triển mảng thương mại điện tử. Từ quan sát, ghi nhận thực tế, ông Nguyễn Lâm Thanh, đại diện TikTok Việt Nam nhận thấy có những tiềm năng đáng kể của thị trường sách trên nền tảng video ngắn này.

Phong trào BookTok đang được lan tỏa

- Ông đánh giá như thế nào về sự phát triển phong trào BookTok từ 2023 đến nay?

- Trong năm 2023, với mong muốn đồng hành và đẩy mạnh sự phát triển của thị trường sách tại Việt Nam, TikTok cùng Hội Xuất bản Việt Nam ký kết thỏa thuận hợp tác triển khai "Ngày #BookTok" định kỳ mỗi tháng.

Tháng 8/2023, để hưởng ứng Book Lovers' Day (Tạm dịch: Ngày hội của những người yêu sách), TikTok đã hợp tác với 25 đơn vị xuất bản và phát hành sách. Đặc biệt, Fahasa - đơn vị phát hành sách lớn nhất Việt Nam hiện nay - đã đồng hành cùng TikTok ra mắt hạng mục Tủ sách Trending #BookTok ngay tại website, 5 kệ sách đặc biệt với 100 tựa sách tại 5 cửa hàng lớn tại Hà Nội, Hải Phòng và TP.HCM.

Năm 2024, TikTok tăng cường hợp tác với Hội Xuất bản Việt Nam và kết nối với Sở Thông tin & Truyền thông TP.HCM để mở rộng phạm vi hoạt động của chiến dịch #BookTok, qua đó thúc đẩy sự gắn kết giữa các nhà sáng tạo nội dung, tác giả và độc giả khắp cả nước.

#BookTok 2024 đã mở màn với hai chương trình hội thảo "Hướng dẫn bán hàng dành cho Nhà xuất bản Sách TikTok Shop Việt Nam" diễn ra tại Thành phố Hồ Chí Minh và Hà Nội.

Buổi hội thảo có sự tham gia của 122 đơn vị như nhà xuất bản, nhà phát hành, phân phối.

Trong tháng 9 tới đây sẽ có Hội sách Hà Nội, TikTok Shop cũng sẽ đồng hành cùng ban tổ chức với nhiều hoạt động ngay tại sự kiện cũng như in-app.

TikTok đã kết hợp cùng Skybooks và ca sĩ Jun Phạm ra mắt cuốn sách Xứ sở miên man.

- Từ sự nổi lên của phong trào BookTok, mạng xã hội TikTok trở thành một kênh thương mại được các nhà xuất bản, công ty phát hành hướng đến, cho đến nay thị trường sách trên nền tảng này đã tăng trưởng ra sao?

- Theo khảo sát của chúng tôi, ngành sách trên TikTok Shop đã ghi nhận mức tăng trưởng hàng quý ổn định ở mức 14-15%, với bốn mảng sách có doanh thu tốt nhất bao gồm Sách giáo dục (35%), Sách xã hội và nhân chủng học (28%), Sách văn học (10%), và Sách thiếu nhi (9%).

Đặc biệt, doanh thu của các nhà xuất bản chiếm tới 65% tổng doanh thu ngành hàng, với mức tăng trưởng hàng quý đạt 14%. Trong đó, 54% doanh thu đến từ video ngắn, trong khi doanh thu từ các buổi livestream cũng tăng 12% theo quý.

- Trước những kết quả đó, theo ông các đơn vị xuất bản và phát hành sách có thể lưu ý gì khi tận dụng nền tảng này cho việc phát triển kinh doanh số?

- Xu hướng kinh doanh sách trên nền tảng TikTok phát triển mạnh mẽ mở ra rất nhiều cơ hội cho các đơn vị xuất bản và kinh doanh. Bạn đọc ngày càng trở nên cởi mở và dễ dàng thích nghi hơn trong hướng tiếp cận sách mới, vì thế, điều mà các đơn vị cần tạo ra được chính là những trải nghiệm văn hóa đọc và cách chúng ta truyền tải nội dung sách đến độc giả.

Nở rộ hình thức livestream sách

- Có thể thấy hình thức livestream sách đang được nhiều đơn vị triển khai. Cho đến hiện nay, từ phía quản lý nền tảng, TikTok đã ghi nhận những kết quả ấn tượng gì từ hoạt động này?

- Năm 2024, TikTok đã hỗ trợ các hoạt động chào đón Ngày Sách và Văn hóa đọc Việt Nam từ ngày 17/4 đến ngày 1/5/2024. Trong giai đoạn này, đã có 127 buổi livestream diễn ra, với hơn 10.000 đơn hàng sách được bán ra.

Một phiên livestream nổi bật đã bán ra hơn 2.000 đơn hàng chỉ trong vòng 3 tiếng đồng hồ, cho thấy sức hút mạnh mẽ của hình thức này trên nền tảng.

TikTok Shop cũng đã hỗ trợ 68 đơn vị phát hành sách gia nhập nền tảng thương mại điện tử, cung cấp hướng dẫn về kỹ năng truyền thông, vận hành, và quản lý đơn hàng. Những nỗ lực này không chỉ góp phần đẩy mạnh tiêu thụ sách mà còn cải thiện đáng kể doanh số cho các đơn vị xuất bản, tạo nên một bước tiến mới cho thị trường sách trên TikTok.

TikTok kết hợp với các nhà sáng tạo nội dung để lan tỏa văn hóa đọc.

- Trong các phiên livestream về sách, TikTok có những quy định nào mà các đơn vị sách cần lưu ý để không bị cảnh báo vi phạm nội dung hay quy tắc chung?

- TikTok LIVE là công cụ mạnh mẽ cho phép các nhà sáng tạo nội dung tương tác trực tiếp với khán giả và xây dựng cộng đồng theo thời gian thực.

Tuy nhiên, để đảm bảo trải nghiệm an toàn, nền tảng này quy định nghiêm ngặt về độ tuổi người dùng, yêu cầu người tham gia phải từ 18 tuổi trở lên mới được phát sóng và gửi quà tặng trong các phiên LIVE. Vi phạm các quy tắc này có thể dẫn đến việc bị đóng phiên LIVE ngay lập tức, hạn chế tạm thời hoặc cấm sử dụng tính năng LIVE.

TikTok cũng áp dụng các biện pháp kiểm soát nội dung để bảo vệ trẻ em khỏi nội dung không phù hợp. Các phiên LIVE bị giới hạn độ tuổi nếu chia sẻ nội dung không thích hợp, và nếu vi phạm liên tục, tài khoản sẽ bị hạn chế hiển thị hoặc sử dụng các tính năng LIVE.

Trong trường hợp phát sóng LIVE với nhiều khách mời, chủ phòng chịu trách nhiệm toàn bộ về nội dung, và sẽ bị xử lý nếu nội dung của khách vi phạm quy tắc.

Ngoài ra, điều khoản Dịch vụ và Tiêu chuẩn Cộng đồng của TikTok cũng nghiêm cấm mọi hành vi vi phạm bản quyền hoặc quyền sở hữu trí tuệ. Những quy định này nhằm đảm bảo môi trường an toàn, lành mạnh cho đơn vị kinh doanh sách trên nền tảng.

Một buổi livestream sách của Thái Hà Books trên nền tảng TikTok.

- Theo một số đơn vị chia sẻ, một số livestream bán sách đang có tình trạng kinh doanh sách lậu. Đơn vị của ông làm gì để bảo vệ người tiêu dùng?

- Ngoài những Tiêu chuẩn Cộng đồng chung cho tất cả ngành hàng, tại TikTok Shop, tất cả sách được đưa lên đều phải có nguồn gốc và người tiêu dùng mua sách trên nền tảng của TikTok được đảm bảo về chất lượng.

Bên cạnh đó, chúng tôi cũng có những quy định khắt khe trong việc mở cửa hàng sách. Điều này xuất phát từ tính chất của ngành sách vốn là một ngành kinh doanh có điều kiện, không phải ai cũng có thể tự viết và tự xuất bản một cuốn sách. Các cuốn sách khi được xuất bản phải được biên tập, phê duyệt của một nhà xuất bản.

Các nhà xuất bản, nhà phát hành có thể có các cá nhân hoặc tổ chức sở hữu gian hàng và bán sách. Do đó, các quy định chặt chẽ sẽ góp phần hạn chế những bên có hành vi kinh doanh sách lậu, hướng tới bảo vệ lợi ích cho người tiêu dùng.

Chúng tôi tích cực phát triển đội ngũ Chính sách Quyền Sở hữu trí tuệ của TikTok (IPR) nhằm đảm bảo các chủ sở hữu bản quyền, tác giả, nhà xuất bản, nhà phát hành có thể chủ động tiếp cận, nâng cao quản trị và phát triển kênh bán hàng tốt hơn.

- Rất nhiều nền tảng công nghệ đang giao dịch sách, TikTok có điểm đặc biệt gì thu hút người mua và đơn vị kinh doanh?

- Xu hướng Shoppertainment vẫn giữ vững vị thế, ảnh hưởng ngày càng lớn tới hành vi của người dùng thế hệ mới. Với TikTok, các đơn vị có thể tận dụng xu hướng Shoppertainment và rất nhiều công cụ, tính năng liên tục được cập nhật của TikTok như livestream, video ngắn, Affiliate, Shop Tab, Creator Marketplace…, để thúc đẩy hoạt động quảng bá và kinh doanh hiệu quả hơn.

Để đạt được thành công trong thương mại điện tử, nội dung chính là chìa khóa. Các đơn vị cần tạo ra những nội dung sáng tạo, hấp dẫn, và phù hợp với thị hiếu bạn đọc, từ đó tận dụng toàn bộ tiềm năng của TikTok để kết nối và thích ứng với người tiêu dùng.