Cứ mỗi lần sử dụng dịch vụ xe công nghệ, chị Hoài Thương - 27 tuổi, trú tại Hà Nội - lại phải nhắc khéo tài xế lái bình tĩnh và tránh vượt đèn đỏ. Sau nhiều lần thót tim vì ngồi sau tay lái ẩu, chị bắt đầu coi hành động này như một thói quen.
“Các tài xế 2 bánh thường di chuyển rất vội. Họ thường xuyên luồn lách, thậm chí leo lên vỉa hè hoặc đèn đỏ ngay cả khi khách hàng không có nhu cầu đi nhanh. Một số tài xế sau khi bị nhắc nhở vẫn tươi cười quay ra trấn an mình và xem đây là việc bình thường”, người dùng này phản ánh.
Tài xế đi ẩu vì áp lực thời gian
Tình trạng tài xế xe công nghệ đi ẩu ngày càng phổ biến và khiến nhiều người dùng bức xúc. Không chỉ gây nguy hiểm cho hành khách, tình trạng này còn tạo ra không ít phiền toái cho những người đi đường xung quanh.
Hoàng Long - 25 tuổi, trú tại Hà Nội - cho biết đã có 2 lần va chạm với tài xế xe công nghệ kể từ đầu năm. Lần đầu tiên anh bị một tài xế quệt vào đầu xe khi vượt từ dưới lên rồi chuyển làn bất ngờ trong khi trường hợp còn lại bị tài xế vượt đèn đỏ đâm ngang hông xe.
“Vượt đèn đỏ có, đi ngược chiều, phóng nhanh, vượt ẩu, sử dụng điện thoại khi đang điều khiển phương tiện cũng có. Tôi luôn hạn chế di chuyển gần các tài xế công nghệ nhất có thể”, anh Long phàn nàn.
Bản thân là người cũng sử dụng dịch vụ này, anh Long thường ưu tiên chọn dịch vụ xe 4 bánh để đảm bảo an toàn. “Cũng có trường hợp tài xế 4 bánh phóng nhanh, luồn lách nhưng đa số đều di chuyển rất điềm đạm”, anh nói thêm.
 |
| Không khó để bắt gặp cảnh tài xế xe công nghệ đi sai luật. Ảnh: Thụy Trang. |
Theo số liệu công bố gần nhất, ba hãng xe công nghệ dẫn đầu thị phần Việt Nam là Grab, Gojek và be sở hữu khoảng 700.000 đối tác, phần lớn là tài xế xe 2 bánh. Con số này chưa tính một số ông lớn khác chuyên về lĩnh vực giao đồ ăn như ShopeeFood, Baemin, Loship hay giao vận như Ahamove.
Chia sẻ với Zing, một lái xe công nghệ có 2 năm tuổi nghề cho biết bên cạnh thói quen xấu khi điều khiển phương tiện đã ăn vào tiềm thức, các tài xế phải đối mặt với cả áp lực về mặt thời gian.
Trên thực tế, việc hoàn thành sớm cuốc xe giúp tài xế có cơ hội nhận những đơn hàng khác và nâng cao năng suất hoạt động trong ngày. Cũng vì là công việc thời gian tự do, càng hoàn thành sớm chỉ tiêu trong ngày, tài xế càng có thêm thời gian để nghỉ ngơi.
Một yếu tố khác được cánh tài xế đặt nặng là mức thưởng hoạt động trong ngày. Đây là nguồn tiền thưởng sau khi tài xế hoàn thành các chỉ tiêu được nền tảng đặt ra ngoài thu nhập trực tiếp từ cuốc xe.
Tùy vào hãng và mốc chỉ tiêu, mức thưởng có thể dao động 200.000-400.000 đồng/ngày. Nguồn tiền này chiếm tỷ trọng cao trong tổng thu nhập hàng ngày và có thể gánh cho các chi phí khác như ăn uống, hao mòn, nhiên liệu.
“Những lý do này khiến tài xế nảy sinh tâm lý vội vàng, mất kiên nhẫn và tạo ra những thói quen lái xe xấu để tiết kiệm thời gian”, tài xế này chia sẻ.
Tài xế có thể bị khóa tài khoản vĩnh viễn
Để đảm bảo hoạt động giao thông, các hãng xe công nghệ đều xây dựng bộ quy tắc và yêu cầu tài xế tham gia khóa đào tạo cơ bản trước khi cấp phép sử dụng ứng dụng. Bên cạnh đó, hãng cũng có chế tài riêng đối với tài xế vi phạm luật giao thông.
Trao đổi với Zing, đại diện Grab cho biết sau khi cung cấp và hoàn thiện hồ sơ, lý lịch cá nhân, đối tác đăng ký cũng phải tham gia đầy đủ các lớp huấn luyện về dịch vụ như quy định lái xe an toàn, quy tắc ứng xử. Trong suốt quá trình hoạt động, các đối tác tài xế được yêu cầu tuân thủ bộ quy tắc ứng xử đã cam kết.
Bộ phận kiểm soát chất lượng của Grab cũng thường xuyên theo sát và đánh giá hiệu quả hoạt động của tài xế. Trong trường hợp phát hiện đối tác vi phạm luật giao thông, Grab sẽ áp dụng chế tài trong cam kết với mức xử lý cao nhất là ngưng vĩnh viễn quyền sử dụng ứng dụng.
 |
| Ba hãng xe công nghệ đang có khoảng 700.000 tài xế trên cả nước. |
“Chúng tôi thường xuyên truyền thông, gửi thông báo nhắc nhở các đối tác tuân thủ luật giao thông. Hàng tuần, Grab sẽ cập nhật báo cáo lái xe an toàn trên ứng dụng của đối tác. Báo cáo này bao gồm các cập nhật liên quan đến tốc độ điều khiển phương tiện giao thông trong quá trình hoạt động của đối tác, giúp các đối tác tài xế tham khảo và chủ động cải thiện các kỹ năng điều khiển phương tiện”, đại diện hãng cho biết.
Ngoài ra, hãng cũng triển khai những tính năng an toàn khác như xác thực hình ảnh đối tác tài xế, cảnh báo tài xế lái xe trong tình trạng mệt mỏi, tính năng telematics giúp nhận diện những hành vi lái xe không an toàn.
Trong trường hợp nhận thấy có hành vi lái xe không an toàn của đối tác tài xế, người dùng có thể phản ánh đến Grab thông qua phần đánh giá hoặc báo cáo sự cố. Mọi phản hồi, báo cáo của người dùng được gửi đến bộ phận liên quan và xử lý theo chính sách bảo mật của hãng.
Đối với các ý kiến phản hồi của khách hàng được thực hiện trên ứng dụng, bao gồm các đánh giá xếp hạng sao dành cho các đối tác tài xế, chúng tôi đảm bảo không hiển thị thông tin khách hàng trên ứng dụng của đối tác tài xế
Đại diện Gojek
Ứng dụng Gojek cũng xây dựng riêng bộ quy tắc hoạt động cho tài xế. Các hành vi vi phạm pháp luật, bao gồm Luật Giao thông đường bộ, thuộc nhóm hành vi không được phép với hình thức xử lý cao nhất là khóa vĩnh viễn tài khoản.
Ứng dụng khuyến khích tuân thủ để tạo hình ảnh đẹp trong mắt khách hàng, từ đó nhận được đánh giá tốt và tiền tip cảm ơn. Ngoài ra, việc tuân thủ còn tạo điều kiện giúp tài xế duy trì được hiệu suất nhận chuyến tốt và đảm bảo thu nhập.
“Theo quy trình sau khi tiếp nhận thông tin, chúng tôi sẽ tiến hành xác thực thông tin về phía đối tác và tuỳ mức độ vi phạm (nếu có) sẽ áp dụng các mức chế tài theo quy định”, đại diện Gojek khẳng định bảo mật thông tin của khách hàng.
Tương tự với be, ứng dụng có chính sách cảnh báo và khóa tài khoản theo các mức 3 ngày, 7 ngày và vĩnh viễn đối với hành vi phạm luật giao thông như vượt đèn đỏ, chạy ngược chiều, lạng lách…
Độc giả Zing có thể tìm đọc thêm các cuốn sách hay về kinh tế tại Tủ sách kiến thức kinh tế. Các cuốn sách cung cấp cho độc giả nhiều kiến thức về kinh tế vĩ mô, chứng khoán, bất động sản, lạm phát, các cuộc suy thoái từng xảy ra, kinh nghiệm quản lý chi tiêu...
