Theo một nghiên cứu giữa Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam và Trung tâm Tư vấn sức khỏe và phát triển cộng đồng, cả nước hiện có khoảng 200.000 lái xe công nghệ (môtô, ôtô) cung cấp dịch vụ chở người hoặc vận chuyển thức ăn, hàng hóa thông qua một nền tảng công nghệ.
Khoảng 50% số đó đang hoạt động tại Hà Nội và TP.HCM, phần lớn số lượng lao động là người ngoại tỉnh, lao động nữ giới chiếm 5%. Các lái xe công nghệ có xuất thân tương đối đa dạng như lái xe truyền thống, lao động tự do, sinh viên, công nhân, người buôn bán nhỏ…
Ngoài ra, 25% lái xe công nghệ có trình độ tiểu học và trung học cơ sở, 26% có trình độ cao đẳng trở lên. 2/3 lao động đã có gia đình và 60% phải kiếm tiền để nuôi dưỡng từ 2 người trở lên.
Thời gian làm việc của các tài xế môtô là 9,2 giờ/ngày, ứng với thu nhập 318.000 đồng/ngày (khoảng 7 triệu đồng/tháng) còn lái ôtô là 11,2 giờ/ngày, ứng với thu nhập 564.000 đồng/ngày (khoảng 12 triệu đồng/tháng).
Tuy vậy, những lao động này không có nhiều khoản thưởng, trợ cấp, chương trình hỗ trợ từ nền tảng cung ứng dịch vụ.
 |
| Tài xế công nghệ chưa được tiếp cận nhiều chế độ an sinh xã hội. Ảnh: Phương Lâm. |
Kết quả cho thấy đa phần tài xế vẫn chưa được tiếp cận đầy đủ các chương trình an sinh xã hội như BHXH, BHYT, đặc biệt ở nhóm lái xe ít tuổi, chưa có nhiều thâm niên. Có 42% lao động đã biết đến các chế độ an sinh xã hội; 67% không nắm bắt được cụ thể chế độ; tỷ lệ biết và nghe về BHXH tự nguyện là 66%, BHYT tự nguyện là 89%.
Trước thực trạng này, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam đề xuất Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội phối hợp với các cơ quan quản lý nghiên cứu, đánh giá thực trạng việc làm, điều kiện làm việc, an sinh xã hội, quản lý nhà nước về lao động tại công ty cung cấp dịch vụ nền tảng, ứng dụng sàn giao dịch thương mại điện tử, lái xe công nghệ (Grab, Now, Be, Gojek, Aha…) để hoàn thiện hệ thống an sinh xã hội.
Bên cạnh đó, cơ quan quản lý có căn cứ trình cấp có thẩm quyền xem xét, làm cơ sở sửa đổi, bổ sung Luật bảo hiểm xã hội, Luật bảo hiểm y tế. Công đoàn Việt Nam lưu ý khi nghiên cứu hoàn thiện các chính sách an sinh xã hội với nhóm lái xe công nghệ, cần quan tâm chế độ thai sản, bảo vệ sức khỏe, sức khỏe sinh sản…
Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam cũng sớm có giải pháp hỗ trợ lái xe công nghệ tiếp cận, tham gia các chương trình, dịch vụ an sinh xã hội cho người lao động, nhất là bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế.
