Sách thiếu nhi nổi bật năm 2025

Năm 2025, nhiều ấn phẩm sách thiếu nhi đa dạng thể loại hướng đến các độ tuổi khác nhau được giới thiệu đến độc giả Việt Nam. Ảnh: Thùy Linh.

Totto-chan bên cửa sổ - những chuyện tiếp theo

Tiếp nối phần đầu Totto-chan bên cửa sổ (1981) kể về quãng thời gian theo học ở ngôi trường lý tưởng Tomoe từng trở thành hiện tượng xuất bản khi ra mắt, Totto-chan bên cửa sổ - những chuyện tiếp theo (2023; bản dịch tiếng Việt của Trương Thùy Lan phát hành năm 2025) là hồi ức của Kuroyanagi Tetsuko về những năm tháng hậu chiến khắc nghiệt hơn. Nhật Bản thua trận, chiến tranh khép lại, gia đình Tetsuko phải sống xa nhau và trải qua nhiều khốn khó.

Theo chân hành trình trưởng thành và những quyết định quan trọng của Tetsuko, cuốn sách đồng thời khắc họa một nước Nhật nhiều biến động mà cũng thật kiên cường vực dậy sau thương vong bom đạn. Với cái nhìn trong trẻo, lạc quan dẫu có xen lẫn luyến tiếc và u hoài, bộ đôi sách Totto-chan bên cửa sổ dẫn dắt độc giả vào thế giới tuổi thơ ngập tràn cảm xúc, từ đó kêu gọi xây dựng một hành tinh hòa bình nơi trẻ nhỏ được tôn trọng và tạo điều kiện phát triển tự nhiên.

Thư gửi Thần Chết

Chọn một chủ đề chưa được khai thác nhiều trong văn học thiếu nhi Việt Nam là sức khỏe tinh thần, Thư gửi Thần Chết (Quỳnh Hương (Hũ) sáng tác; Trúc Nhi Hoàng minh họa) viết dưới dạng những lời tâm tình cô bé Cà Rốt gửi đến người bạn có cái tên thoạt nghe thật đáng sợ mà em chưa từng gặp mặt. Cuốn sách hé lộ những xung động trong tâm hồn trẻ nhỏ nhạy cảm mang theo vạn câu hỏi về thế giới xung quanh.

Qua từng bức thư, Cà Rốt dần dần tự mình học được cách đối diện với biến cố và mất mát, đồng thời cũng tìm được câu trả lời cho những điều canh cánh trong lòng. Cuối cùng, tìm lại được niềm vui sống nảy nở trong mảnh vườn, cô bé hiểu đã đến lúc hoãn lại cuộc hẹn với Thần Chết.

Chủ đề "nặng đô" nhưng màu minh họa tươi sáng, Thư gửi Thần Chết là một sáng tạo đặc biệt dành cho độ tuổi 10+ đang bắt đầu phát triển tư duy trừu tượng và cả những người lớn đang cần một lời nhắc về lẽ sống.

Khu vườn trong tim ta

Sách tranh Khu vườn trong tim ta kể về bạn Thỏ được "thừa kế" mảnh vườn và bộ dụng cụ làm vườn sau khi ông ngoại qua đời. Chăm sóc khu vườn là hành trình Thỏ học cách vượt qua mất mát, chữa lành tâm hồn và vun trồng những hạt mầm yêu thương trong lòng mình và trong cuộc sống.

Lời văn dung dị kết hợp tinh tế cùng hành trình thị giác trau chuốt tỉ mẩn với màu sắc trải từ trầm lắng, dịu dàng đến sống động, rực rỡ, Khu vườn trong tim ta kể câu chuyện giàu cảm xúc về một bước trưởng thành nội tâm của trẻ nhỏ. Sách do Phạm Quang Phúc - hoạ sĩ Việt duy nhất góp mặt trong dự án minh họa lớn về Harry Potter - sáng tác và minh họa. Khu vườn trong tim ta từng lọt top 100 bản thảo xuất sắc của dPICTUS năm 2022.

Từ những ruộng rau ở nông trại Cúc Cu

Đội Siêu Vịt Trừ Sâu giữ cho những ruộng rau ở nông trại Cúc Cu tốt tươi mà không cần thuốc trừ sâu. Đêm nọ, sau khi vượt qua bài kiểm tra, chú bé Dơi Sâu Bọ được kết nạp vào đội. Sự chăm chỉ của đội khiến Mèo Vàng lười biếng cũng nỗ lực học cách bắt sâu.

Nhưng rồi, nông trại Cúc Cu phải đối mặt với một kẻ trộm láu lỉnh, thế là cả đội phải chung sức bảo vệ những ruộng rau của mình. Với giọng văn dí dỏm, tinh tế của tác giả Dy Duyên kết hợp với nét vẽ minh họa ngọt ngào của họa sĩ Đốm Đốm, Từ những ruộng rau ở nông trại Cúc Cu là khúc hát ngợi ca thiên nhiên, tình bạn và lòng bao dung. Sách đã được trao giải Khát vọng Dế Mèn 2025.

Những thứ bạn dùng để lấp đầy một cái hố

Một quái vật tìm đến thành phố để hỏi con người xem mình cần làm gì với một cái hố mở ra bên trong cơ thể… Hình ảnh "cái hố" này tượng trưng cho những nốt trầm trong lòng của mỗi con người, những buồn bã, mất mát, tổn thương vốn có thể hiện diện trong cuộc sống thường ngày mà đôi khi ta chỉ còn cách đối diện và chấp nhận chứ khó lòng, và cũng không nên tìm mọi cách để khỏa lấp. Đổi lại, niềm vui cũng có thể đến từ những điều vụn vặt bình dị nhất. Phần lời của tác giả Dy Duyên kết hợp ăn ý với minh họa của họa sĩ Thanh Vũ khiến cuốn sách vừa nhẹ nhàng, dễ tiếp cận đối với trẻ nhỏ, vừa như một lời tâm tình sâu lắng gửi đến cả độc giả người lớn. Sách đã được trao giải Khát vọng Dế Mèn 2025.

Về với gia đình

Về với gia đình (bản dịch mới do Lê Đình Chi chuyển ngữ từ nguyên tác tiếng Pháp) là tiểu thuyết đầu tiên Hector Malot viết về đề tài gia đình và giáo dục tình cảm, đạo đức cho thiếu niên. Ra mắt năm 1869 và được đón nhận nồng nhiệt, cuốn sách là bước đệm để về sau ông hoàn thành các tác phẩm nổi tiếng Không gia đình và Trong gia đình.

Nhân vật chính của Về với gia đình là cậu bé chín tuổi Romain Kalbris mơ ước trở thành thủy thủ tài ba giống cha. Sau khi cha hy sinh cứu người trong cơn bão biển, mẹ gửi Romain đến sống cùng người họ hàng, mong con có cuộc sống tốt hơn. Nhưng cậu bé lại bị người bác keo kiệt và ích kỷ đối xử tệ bạc, khiến Romain Kalbris quyết định bỏ trốn.

Hành trình này đã tôi luyện sự dũng cảm, kiên trì và bản lĩnh nơi cậu bé. Đồng thời, Romain gặp được những người tốt bụng thay đổi thế giới của cậu như ông lão de Bihore. Những bài học kiến thức, cách làm người mà ông dạy cho Romain là thông điệp chính của Về với gia đình: không điều gì có thể thay thế vai trò của giáo dục trong việc tạo nên những con người lành mạnh cả về thể chất lẫn tinh thần.

Tớ là người Việt Nam

Sách tranh thơ Tớ là người Việt Nam (Quỳnh Hương (Hũ) viết lời, Maru và Hoàng Anh minh họa) ra mắt đúng vào kịp đất nước kỷ niệm Quốc khánh (2/9/2945 - 2/9/2025), là một chuyến nghỉ hè đi dọc ba miền đất nước của các bạn nhỏ. Trên hành trình đó, các ban được ngắm nhìn thắng cảnh thiên nhiên, được nhắc nhớ về lịch sử, cội nguồn, về nét đẹp văn hóa đất nước hiện lên qua ẩm thực, trang phục, âm nhạc, lễ hội và các nghề thủ công truyền thống...

52 trang sách là loạt tranh vẽ sinh động, chăm chút từng chi tiết nhỏ ẩn chứa vô vàn "mảnh ghép Việt Nam" kết hợp hài hòa với lời thơ vừa mang hưởng rộn rã, tự hào, vừa không kém phần sâu lắng, chân thành.

Sự vận hành kỳ diệu của Trái Đất

Sự vận hành kỳ diệu của Trái Đất (Rachel Ignotofsky, Mai Ngọc Tú biên dịch) là tập sách khoa học thường thức dành cho thiếu nhi, kết hợp những thông tin lý thú được trình bày súc tích với minh họa trực quan bằng tranh vẽ, biểu đồ. Sách cung cấp cho bạn nhỏ những hiểu biết cơ bản về thế giới tự nhiên, từ những điều gần gũi như khúc gỗ, ao hồ... cho đến hành trình chu du khắp thế giới để ngắm nhìn cái "kỳ diệu" trong đa dạng các hệ sinh thái làm nên sự sống trên hành tinh.

Tác giả đồng thời khéo léo lồng ghép những bài học về môi trường tương ứng với những khu vực địa lý và cảnh quan cụ thể, qua đó gieo mầm tình yêu thiên nhiên và ý thức bảo vệ môi trường nơi trẻ nhỏ.

Khúc hát Cá Ông

Bác sĩ Yersin không còn là nhân vật xa lạ đối với độc giả Việt Nam, nhưng câu chuyện về ông - huyền thoại phiêu lưu và khám phá đã chinh phục giấc mơ biển, huyền thoại về cuộc chiến chống lại bệnh tật, huyền thoại về tình yêu đối với một xứ sở hương xa - vẫn liên tục được kể lại dưới những góc nhìn mới với lối khai thác sáng tạo.

Trong dòng chảy đó, Khúc hát Cá Ông của họa sĩ kỳ cựu Tạ Huy Long là cuốn tiểu thuyết bằng tranh hòa quyện giữa mộng và thực lấy cảm hứng từ cuộc đời của bác sĩ Yersin, đặc biệt khắc họa mối gắn bó sâu sắc của ông với Nha Trang thơ mộng và hoang sơ của Nha Trang đầu thế kỉ 20.

Hàng xóm của tôi Totoro

Bộ truyện tranh màu 2 tập Hàng xóm của tôi Totoro là ấn phẩm thuộc bản quyền Studio Ghibli đầu tiên được xuất bản tiếng Việt. Truyện tranh có nội dung tương tự phim hoạt hình cùng tên, nhưng mang đến một trải nghiệm thưởng thức theo cách khác khi độc giả có thể chiêm nghiệm từng hình ảnh và chi tiết theo nhịp điệu của riêng mình.

Câu chuyện về hai chị em gái chuyển về sống ở nông thôn khi mẹ nằm viện còn bố bận bịu công việc mở ra thế giới trẻ thơ kỳ diệu và mộng mơ trong vòng tay thiên nhiên, là lời khẳng định cho sức mạnh của trí tưởng tượng phong phú và nhãn quan hồn nhiên, trong sáng của trẻ nhỏ.

Cơn sóng - Cái bóng

Bộ đôi sách tranh không lời Cơn sóng và Cái bóng của tác giả người Hàn Quốc Suzy Lee mang đến một trải nghiệm đọc mới mẻ: câu chuyện được kể hoàn toàn bằng hình ảnh - "những bức tranh thay vạn lời nói".

Nếu như Cơn sóng là chuỗi cảm xúc từ sợ sệt, bỡ ngỡ đến mạnh dạn, vui vẻ của cô bé trước sóng biển, thì Cái bóng là trò chơi giản dị mà sinh động với ánh đèn và những vật dụng quen thuộc của bạn nhỏ.

Một tác phẩm hé lộ niềm vui khám phá thiên nhiên, một tác phẩm khắc họa thế giới tưởng tượng của trẻ thơ. Hai cuốn sách không lời này cũng chừa khoảng trống để độc giả tự kể câu chuyện của riêng mình, trở thành "đồng tác giả".