Lên chuyến phà hướng đến thành phố lớn thứ hai của Đan Mạch vào tối 4/2, Allan Hjorth khác biệt so với người khác. Ông là một trong số ít hành khách đeo khẩu trang, trong khi hàng trăm người khác không che mặt, tận hưởng sự kết thúc các hạn chế phòng dịch Covid-19 được công bố vài ngày trước đó.
"Việc đeo khẩu trang khiến mọi người cảm thấy có điều gì đó không ổn", ông Hjorth nói. Ông dừng lại một vài giây rồi nói thêm: "Ở Đan Mạch, chúng tôi muốn tin rằng mọi thứ sẽ trở lại bình thường".
Trong khi đó, vào tối 5/2, hàng nghìn người đổ xô tới các hộp đêm ở Copenhagen - nơi mở cửa trở lại vào tuần trước lần đầu tiên sau gần 2 tháng.
Gần 2 năm sau đại dịch, điều “bình thường” trông như thế này tại một trong những quốc gia thịnh vượng nhất thế giới: 5,8 triệu người sẽ sống mà không gặp phải bất cứ hạn chế phòng dịch nào, mặc dù gần 1% dân số có kết quả dương tính với Covid-19 chỉ trong một ngày vào tuần trước.
Chính phủ tuyên bố từ ngày 1/2, họ không còn coi Covid-19 là “căn bệnh nghiêm trọng". Covid-19 có mặt ở khắp nơi, nhưng tất cả hạn chế được dỡ bỏ, kể cả yêu cầu bắt buộc đeo khẩu trang trong không gian kín và phương tiện công cộng.
Đường phố, quán cà phê, cửa hàng vẫn tấp nập. Hàng chục nghìn người phải cách ly vì có kết quả xét nghiệm dương tính, nhưng nhân viên trở lại văn phòng. Quán bar và nhà hàng không còn phải đóng cửa lúc 23h hay yêu cầu bằng chứng tiêm chủng.
Việc chấm dứt các hạn chế đã được các chuyên gia y tế hàng đầu của đất nước hoan nghênh và người dân ca ngợi. New York Times nhận định điều này báo trước tương lai khi các nước đủ khả năng “sống chung với virus”, miễn là họ có tỷ lệ tiêm chủng cao, năng lực xét nghiệm khổng lồ và cơ sở hạ tầng dữ liệu y tế vững chắc.
 |
| Giới trẻ Đan Mạch tận hưởng bữa tiệc cuối tuần sau khi mọi hạn chế được dỡ bỏ. Ảnh: New York Times. |
“Omicron biến tình hình dịch thành bài kiểm tra cảm xúc”
Michael Bang Petersen - giáo sư khoa học chính trị tại Đại học Aarhus, người thực hiện nghiên cứu liên ngành nhận thức của công chúng về đại dịch - cho biết người Đan Mạch đang cảm thấy mức độ đe dọa thấp nhất kể từ đầu đại dịch.
“Omicron đã biến tình hình dịch tễ học thành bài kiểm tra Rorschach (bài kiểm tra cảm xúc), nơi có thể thấy những gì muốn thấy trong đó”, ông nói.
Tối cuối tuần, những thanh niên trên đường tới xem trận đua xe môtô quy tụ 7.000 người trong không gian kín ở miền Trung Đan Mạch. Họ nói rằng mình không thấy rủi ro vì đã mắc Covid-19 trong kỳ nghỉ lễ Giáng sinh.
Và trên chuyến phà tới Aarhus, ông Hjorth (70 tuổi) cho biết ông sẽ không đeo khẩu trang tại bữa tiệc mà ông dự vào buổi tối.
Tại hộp đêm có hàng trăm người dự hôm 5/2, Sara Vang (20 tuổi) cho biết nhiều người trẻ đã phải sống chung với virus. Cô cho biết mình sốt cao và đôi khi khó thở khi nhiễm virus vào đầu năm nay, ngay cả khi đã tiêm 3 liều vaccine.
“Thật không may, mắc Covid-19 và có triệu chứng nặng như một phần của điều bình thường vậy”, cô nói.
 |
| Nhiều người Đan Mạch cho rằng Covid-19 hiện trở thành một điều bình thường. Ảnh: New York Times. |
Người dân tin tưởng
Sự gia tăng của các ca nhiễm có vẻ trái ngược với việc dỡ bỏ các hạn chế. Giới chức Đan Mạch cho biết số ca tử vong đang tăng chậm hơn nhiều so với số ca mắc, và số bệnh nhân nằm trong ICU ở mức thấp nhất trong nhiều tháng.
Bộ trưởng Y tế Đan Mạch Magnus Heunicke cho biết đất nước sẽ không thể vượt qua đại dịch. Nhưng ông cho rằng đây là thời điểm thích hợp để “hưởng lợi” từ độc lực ít nghiêm trọng của Omicron và tỷ lệ tiêm chủng cao - 81% dân số tiêm chủng đầy đủ, trong đó có 62% nhận mũi tăng cường.
“Nếu có biến chủng mới, và vaccine không hiệu quả, chúng tôi sẽ không ngần ngại làm những gì cần thiết”, ông nói.
Mặc dù một số tranh cãi ảnh hưởng đến chính phủ, bao gồm việc giết hại 17 triệu con chồn vì lo ngại đột biến của virus, niềm tin vào giới cầm quyền vẫn ở mức cao.
Đan Mạch là một trong những quốc gia đầu tiên ở châu Âu áp đặt lệnh đóng cửa vào năm 2020, ngay cả khi nước này không nằm trong số những quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi đại dịch. Cách quốc gia Bắc Âu dỡ và áp lệnh hạn chế một cách linh hoạt khiến nhiều người ca ngợi.
Liệu có mạo hiểm?
Các nhà virus học cho biết không có gì đảm bảo biến chủng đáng quan ngại tiếp theo sẽ “nhẹ nhàng” như Omicron, đồng thời cảnh báo việc mở cửa trở lại của Đan Mạch có thể sớm phản tác dụng.
Những người khác, như ông Hjorth, lập luận các nhà chức trách có thể giữ quy định trên phương tiện giao thông công cộng, hoặc cách tiếp cận chậm hơn sẽ khiến họ yên tâm. Ingrid Fensteen, 82 tuổi, cư dân Copenhagen, cho biết: “Họ để nó (virus) ở đó cho chúng tôi nhiễm”.
Một số người gọi chiến lược này là rủi ro. Stephen Griffin, phó giáo sư về virus học tại Đại học Leeds ở Anh, cho biết tỷ lệ tử vong và năng lực của ICU không nên là những yếu tố duy nhất được xem xét khi mở cửa.
“Họ mở cửa chỉ vì có đủ giường cho bệnh nhân”, ông Griffin nói. “Đáng ra mục đích ban đầu phải là ngăn cho mọi người nhiễm bệnh”.
 |
| Có người mong chính phủ Đan Mạch sẽ có cách tiếp cận chậm rãi hơn. Ảnh: New York Times. |
Tiến sĩ Jens Lundgren, giáo sư về bệnh truyền nhiễm tại Đại học Copenhagen, nói rằng để kiểm soát sự gia tăng số ca bệnh hiện nay, Đan Mạch sẽ phải áp đặt những hạn chế rất mạnh tay, và điều đó sẽ không tương xứng với mối đe dọa đến sức khỏe. “Vì vậy, về cơ bản chúng tôi để cho biến chủng Omicron bùng phát”, ông nói.
Ông Heunicke nói rằng phần lớn dân số hiện đã có miễn dịch, và mục tiêu lớn nhất là tránh phong tỏa vào mùa đông tới. Nhưng ông nói rằng chiến lược hiện tại có thể không bền vững, vì nó dựa vào năng lực xét nghiệm tốn kém mà ngay cả Đan Mạch cũng có khả năng không thể chống đỡ trong dài hạn.
Giáo sư Griffin cho biết Đan Mạch có vị thế tốt hơn Anh hoặc Mỹ trong việc nới lỏng các hạn chế. Tuy nhiên, ông "hy vọng họ sẽ không phải trả giá cho việc không giữ được bình tĩnh thêm một vài tuần” rồi mới nới lỏng.
