Không chỉ là vùng đất đa dạng về cảnh quan, sở hữu nhiều núi non biển cả hùng vĩ hoang sơ, nền văn hóa bản địa phong phú và đa dạng, Nam Phi còn có một điều “độc lạ” nhất thế giới, đó là các khu bảo tồn thiên nhiên, những vườn thú hoang dã rộng lớn mênh mông. Có lẽ chỉ ở châu Phi, những bầy thú hoang dã sư tử, hổ, báo, chó sói hoang... mới gần gũi với con người đến vậy.

Và vườn quốc gia Pilanesberg, một trong bốn vườn quốc gia lớn nhất trên lục địa đen Nam Phi, nằm ở khu vực Bojanala chính là một trong những nơi yêu thích để tận mắt ngắm nhìn từng đàn thú hoang dã trong môi trường tự nhiên và tìm hiểu về đời sống của chúng.

Nằm ở vị trí thuận lợi, cách thành phố Johannesburg khoảng 150 km, Pilanesberg không phải là vườn quốc gia lớn nhất, đặc sắc nhất Nam Phi, nhưng thu hút nhất bởi cảnh quan nơi đây khá hài hòa, lại dễ dàng để tiếp cận. Dù không phải là nơi trú ngụ của những đàn thú hoang khổng lồ, Pilanesberg cũng có tất cả những loài thú “hảo hán” của rừng xanh để đủ làm mãn nhãn người ghé đến.

Trên diện tích khoảng 550 km2, Pilanesberg sở hữu hệ sinh thái khá thú vị và khác thường, chuyển tiếp giữa sự khô nóng của hoang mạc Kalahari và thảm thực vật ẩm ướt ở vùng Lowveld. Vì vậy vùng đất này thu hút dễ dàng lượng lớn các loài thú hoang tự nhiên không sống cạnh nhau cùng tìm đến đây để “an cư”. Ước tính có trên 7.000 loài động vật, động thực vật và 360 loài chim sinh sống ở đây.

Cảnh tượng quen thuộc với du khách khi tham quan vườn quốc gia Pilanesberg. Ảnh: Shutterstock.

“Mái nhà” chung cho những đàn thú hoang dã này là không gian kết hợp hài hòa uyển chuyển giữa núi đồi, những đồng cỏ, rừng cây và hồ nước, vừa ngoạn mục vừa nên thơ.

Tôi mua vé một ngày tham quan Pilanesberg và 4h sáng đã thức giấc để có thể có mặt ở điểm hẹn trước 5h, bắt đầu một ngày rong ruổi tìm kiếm thú hoang. Xe dùng để tiến vào bên trong tham quan là xe tải đặc chủng, khách tham quan được ngồi trên thùng xe khá cao để có thể quan sát xung quanh và cũng để được an toàn.

Mui xe mở, chứng tỏ tham quan cũng không quá nguy hiểm và trên mỗi ghế ngồi là một chiếc mền ấm, để che bớt cái lạnh giá của buổi sáng sớm còn dày đặc sương mai. Dù được biết rằng tham quan nơi này cũng khá an toàn, nhưng tôi vẫn nhìn thấy nhiều xe đặc biệt dùng để bảo vệ khách dừng chỗ nọ chỗ kia trong rừng.

Nghe người dẫn đường nói trong trường hợp bỗng nhiên có thú hoang tấn công xe tham quan, họ sẽ dùng súng gây mê để giải cứu tình huống khẩn cấp. Tất cả người làm việc ở đây đều được huấn luyện kỹ càng và chuyên nghiệp, ứng phó với mọi tình huống. Nên dù đang rong ruổi giữa một rừng đầy chúa sơn lâm hổ báo và sư tử, ai cũng cảm thấy thảnh thơi thanh bình.

Buổi sớm mai thế này là thời khắc tuyệt vời nhất để vào thăm thú Pilanesberg, vì đây là thời điểm cả khu vườn thức dậy. Bầy thú cựa mình sau giấc ngủ sâu xuyên đêm và bắt đầu một ngày mới, săn mồi, tìm kiếm thức ăn, tìm bạn, hoặc đơn giản chỉ là chạy rong chơi đâu đó. Xe tôi vào trong Pilanesberg được một lúc thì hừng đông bắt đầu chuyển sắc và ửng đỏ.

Bình minh bừng rạng mà Mặt Trời bò lên từ những rặng cây thấp vươn dần lên khỏi những mỏm núi nhấp nhô, đỏ rực lửng lơ trên không trung, đẹp đến kỳ ảo. Thật kỳ diệu, đi tìm và muốn tận mắt nhìn thấy những loài thú hoang sơn dã, những tưởng sẽ thấy run sợ lo âu và có phần hoảng hốt sợ hãi, nhưng không, trái lại Pilanesberg lại cho tôi cảm giác rất mực thư thái thanh bình.

Cảnh quan Pilanesberg đẹp hoang dã mênh mông nhưng cũng rất êm ả nên thơ. Những bụi cây keo, cây sồi đan xen với lê dại, cây gai và cây bụi. Hồ nước Mankwe nằm ở giữa thung lũng, tạo thêm sự trong trẻo bình an cho bức tranh chung.

Trời sáng dần thì cũng là lúc những đàn thú bắt đầu xuất hiện. Nơi đây chúng không hề bị săn bắt nên khá dạn dĩ, chạy nhảy xung quanh không hề sợ những chiếc xe tải đang chầm chậm đi dọc theo các con đường. Pilanesberg tuy nhỏ hơn về quy mô so với các nơi khác ở Nam Phi, nhưng nơi đây cũng hội tụ đủ các chúa tể sơn lâm trong danh sách “Big 5”, tức là 5 “ông đại” của rừng hoang gồm trâu, voi, hổ, báo và tê giác. Ngoài ra còn có muôn loài thú khác như linh dương đầu bò, ngựa vằn, hươu cao cổ, hươu nai, chó sói hoang...

Những chú ngựa vằn trông ấn tượng nhất. Chúng quây quần thành từng đàn trên những đồng cỏ khô, nhìn như những khung cảnh của một bộ phim về thế giới hoang dã. Từng đàn tê giác đi lững thững, mấy con hươu cao cổ mới tinh mơ đã đói, nhẩn nha ngoạm từng cành lá xanh xung quanh, từ tốn thưởng thức bữa sáng. Mấy chú hươu nai thì tinh nghịch chạy nhảy khắp nơi. Thậm chí thỉnh thoảng còn có một vài chú đà điểu khệnh khạng đi lại. Tất cả những bầy thú hoang đều trông rất vui vẻ an nhàn, nhưng lại làm cho không gian chung rất sinh động và vui nhộn.

Động vật ở vườn quốc gia Pilanesberg dạn dĩ với người. Ảnh: Huỳnh Thu Dung.

Từ lúc bắt đầu mở cửa vào năm 1979, suốt mấy chục năm qua, Pilanesberg không ngừng được cải tạo, mở rộng. Riêng con đường đi xuyên qua rừng đã ngày càng được xây dựng thêm vào những đoạn khác nhau. Tổng cộng những con đường xuyên rừng ở đây có chiều dài đến gần 200 km, trong đó có ba con đường chính, dẫn đến những nơi đặc sắc nhất trong khu bảo tồn, được đặt tên là Kgabo, Kubu và Tshwane.

Những người không thích mua tour hoặc đi theo những con đường được vạch sẵn, có thể tự lái xe của mình vào sâu bên trong. Tất nhiên trước đó phải xin phép và được hướng dẫn cẩn thận những tình huống khác nhau. Bởi dù quây quần trong một khu bảo tồn được chăm sóc và quản lý bởi con người, sự sinh trưởng và phát triển tự nhiên của những bầy thú hoang vẫn được giữ nguyên. Thỉnh thoảng vẫn có những cảnh rượt đuổi săn bắt của những con thú lớn, đuổi bắt những con mồi nhỏ hơn. Hươu nai xấu số không kịp tẩu thoát vẫn ngã xuống dưới móng vuốt của sư tử và hổ báo khu vực này.

Khác với những đàn thú hoang nhìn dữ tợn và hoang dã, 360 loài chim sinh sống ở đây trông thật bình yên và thảnh thơi. Chúng đậu nhẩn nha và đôi lúc lẻ loi trên những tán cây, giương mắt nhìn ra phong cảnh xung quanh. Có rất nhiều loại màu sắc và trông chúng thật đẹp mắt, giống như những điểm nhấn nhỏ xíu nhưng đầy ấn tượng giữa bốn bề rừng núi hoang vu.

Kỳ lạ thay, sau những cảm giác phấn khích khi nhìn ngắm những bầy thú hoang trên khắp Pilanesberg, ấn tượng đọng lại dễ chịu trong tôi khi rời khu bảo tồn hoang dã này, lại chính là những cánh chim bé bỏng sinh tồn một cách kỳ diệu giữa nơi hoang dã này.