 |
Từ ngày ông Joe Biden rời Nhà Trắng để trở về Delaware, nước Mỹ đã trải qua những biến động lớn đến mức nhiều người cảm giác như nhiệm kỳ của ông đã trôi qua rất lâu.
Nhưng có một người ở Washington vẫn chưa bao giờ ngừng ám ảnh về vị tổng thống thứ 46 - đó chính là người tiền nhiệm và cũng là người kế nhiệm ông: Donald Trump, CNN nhận định.
Vị Tổng thống thứ 47 của nước Mỹ hiếm khi xuất hiện trước công chúng mà không phàn nàn về các chính sách của ông Biden hoặc mỉa mai năng lực thể chất lẫn tinh thần của ông. Sự ám ảnh ấy phơi bày sự thiếu thiện cảm cá nhân và chính trị sâu sắc đối với người đã rời vũ đài quyền lực.
Nó cũng dựa trên thực tế là ông Biden để lại không ít di sản tiêu cực: từ làn sóng người di cư tràn qua biên giới phía Nam đến tình trạng giá cả leo thang kéo dài.
Thế nhưng, chính vị thế chính trị đang xấu đi của ông Trump lại đặt ra câu hỏi về hiệu quả lâu dài của chiến lược “tất cả là tại Biden”.
Sau một năm, ông Biden đã chạy xong cuộc đua của mình, ông Trump là người đang nắm quyền và cử tri vẫn chưa hài lòng.
“Tất cả là tại Biden”
“Chúng tôi thừa hưởng một mớ hỗn độn từ chính quyền Biden”, ông Trump tuyên bố hôm 8/12 khi mở diễn đàn về gói cứu trợ nông nghiệp trị giá 12 tỷ USD. Dù cuộc chiến thuế quan với Trung Quốc của chính ông mới là nguyên nhân buộc Washington phải giải cứu nông dân, ông Trump vẫn quy hết trách nhiệm cho người tiền nhiệm.
Và không chỉ nông nghiệp. Theo ông Trump, mọi vấn đề đều là lỗi của ông Biden.
Khó khăn của ngành ôtô? Lỗi là do chính quyền Biden.
Tuần trước, ông Trump tuyên bố chấm dứt bộ tiêu chuẩn tiết kiệm nhiên liệu “vô lý và quá nặng nề” mà chính quyền tiền nhiệm áp dụng để chống biến đổi khí hậu - điều mà ông khẳng định Biden “phớt lờ”.
Chiến sự tại Ukraine - nơi ông Trump từng tuyên bố có thể kết thúc trong 24 giờ - cũng được ông quy trách nhiệm cho ông Biden. Ông Trump nói Nga sẽ không bao giờ có thể triển khai chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine năm 2022 nếu ông còn ngồi trong Phòng Bầu dục.
“Đó là cuộc xung đột của Joe Biden, không phải của tôi”, ông nói trên chương trình “60 Minutes” hồi tháng 11.
 |
| Cựu Tổng thống Mỹ Joe Biden. Ảnh: Reuters. |
Khủng hoảng chi phí sinh hoạt? Cũng là lỗi tại Biden.
“Tôi thừa hưởng mức lạm phát tồi tệ nhất trong lịch sử”, ông Trump khẳng định tại cuộc họp nội các tuần trước - dù thực tế mức lạm phát tăng mạnh trong chính nhiệm kỳ đầu của ông.
Tên ông Biden được nhắc hơn 30 lần trong cuộc họp, như một tín hiệu cho thấy cấp dưới đã biết cách chiều lòng Tổng thống: cứ đổ lỗi cho người tiền nhiệm.
Ngay cả vụ hai thành viên Vệ binh Quốc gia bị bắn ở Washington DC tháng trước với nghi phạm là một người Afghanistan từng hỗ trợ CIA, ông Trump cũng đổ cho cuộc rút quân hỗn loạn khỏi Afghanistan mà ông gọi là do “vị tổng thống thảm họa nhất trong lịch sử Mỹ”.
Thực tế, nghi phạm nhập cảnh vào Mỹ dưới thời ông Biden, nhưng được cấp quy chế tị nạn trong nhiệm kỳ hai của chính ông Trump. Ông cũng bỏ qua lời chỉ trích rằng mình đã khiến Vệ binh Quốc gia đối mặt nguy hiểm khi điều họ tới các thành phố Mỹ trước đây.
Đến khi bị chỉ trích vì ân xá cựu tổng thống Honduras đang thụ án 45 năm vì buôn ma túy, ông Trump vẫn tuyên bố đó là “cái bẫy Biden dựng lên”.
Sự ám ảnh của ông về Biden đôi lúc chuyển thành tự giễu. Trước Lễ Tạ ơn, ông Trump nói: “Năm ngoái, ông ta dùng bút tự động để ký lệnh ân xá gà tây”.
 |
| Ông Trump đổ lỗi cho chính quyền Biden về vấn đề nhập cư sau khi một người Afghanistan tấn công 2 Vệ binh Quốc gia. Ảnh: Reuters. |
Ám ảnh cá nhân?
Nhiều người, thậm chí cả giới quan sát cũng tự hỏi: vì sao ông Trump không thể buông cái tên Biden?
Một phần vì ông Trump luôn cần một “đối thủ” để tấn công. Phong cách chính trị của ông dựa trên xung đột và việc duy trì vị thế bằng cách liên tục so sánh với đối phương. Và ông Trump đặc biệt khó buông bỏ mối thù cá nhân.
Ông cũng tin rằng ông Biden đứng sau loạt cáo buộc hình sự mà bản thân phải đối mặt sau nhiệm kỳ đầu, dù ông Biden nhiều lần khẳng định Bộ Tư pháp và các công tố viên độc lập hành động mà không báo trước cho Nhà Trắng.
Ông Trump còn chăm chú vào tuổi tác và sức khỏe của ông Biden - nay đã 83 tuổi - với nhiều lời mỉa mai lặp đi lặp lại.
Cuối tuần qua, ông Trump kể lại việc chơi golf với huyền thoại 90 tuổi Gary Player.
“Ông ấy đánh 70 gậy với tôi. Chúng tôi còn chơi từ vị trí khá xa. Thật tuyệt vời. Biden mà làm được thế ư? Tôi không nghĩ vậy. Ông ta còn chẳng nâng nổi cây gậy”, ông Trump nói tại buổi lễ dành cho các nghệ sĩ được tôn vinh tại Kennedy Center.
Tổng thống Mỹ Donald Trump, 79 tuổi, luôn tự hào cho rằng mình “khỏe hơn Biden”. Nhưng khi chứng kiến người tiền nhiệm già đi nhanh chóng khi còn đương nhiệm, đôi khi ông cũng thoáng chùn bước trước thực tế tuổi tác.
Trong cuộc họp nội các tuần trước - nơi ông bị phát hiện dường như thiếp đi - ông Trump nói: “Tôi sẽ báo khi nào có vấn đề. Rồi cũng sẽ tới lúc đó thôi. Nhưng hiện tại, tôi nghĩ mình còn sắc bén hơn 25 năm trước. Nhưng ai mà biết được?”.
Một điều không thể “tại Biden”
Có một lý do khác cho sự ám ảnh Biden của ông Trump: làm tổng thống đương nhiệm không hề dễ dàng. Thành tích của người tiền nhiệm vẫn còn đó để bị mổ xẻ, nhưng giờ chính các chính sách của chính ông Trump đang tạo ra hệ quả.
Bất chấp việc ông thường xuyên phủ nhận, thuế quan khiến chi phí tiêu dùng tăng.
Giờ đây, cử tri muốn nghe câu trả lời từ Donald Trump, không phải Biden. Bởi chính ông Trump mới là người từng vẽ nên bức tranh nước Mỹ tăm tối và cam kết “Tôi một mình có thể sửa chữa tất cả”.
Dù vậy, trong những lời lẽ bốc đồng của ông Trump vẫn có phần đúng. Nếu nhiệm kỳ của ông Biden thực sự thành công vượt trội, ông Trump đã không trở lại Nhà Trắng. Việc ông Biden bị xem là chủ quan trước khủng hoảng nhập cư và cú sốc lạm phát khiến nhiều cử tri sẵn sàng cho ông Trump cơ hội thứ hai.
Và cũng chính quyết định tái tranh cử ở tuổi đã cao của ông Biden dẫn đến màn tranh luận thảm họa và việc ông phải rút khỏi cuộc đua đã mở đường cho ông Trump tái đắc cử.
 |
| Hình ảnh cựu Tổng thống Joe Biden bị thay bằng... bút ký tự động trong “Đại lộ Danh vọng” của ông Trump. Dù đã rời nhiệm sở gần 1 năm, ông Biden vẫn nhiều là mục tiêu công kích của ông Trump trong nhiều vấn đề. Ảnh: Reuters. |
Việc các tổng thống đổ lỗi cho người tiền nhiệm không phải chuyện mới. Biden từng công khai chỉ trích ông Trump về cách xử lý đại dịch và cáo buộc ông gây ra sự hỗn loạn khi rút khỏi Afghanistan.
Barack Obama cũng từng “đổ thừa” George W. Bush về cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008, và lặp lại điều đó trong chiến dịch tái tranh cử năm 2012.
Và, trò chơi đổ lỗi có lẽ sẽ không bao giờ chấm dứt.
Phó Tổng thống JD Vance gần đây hé lộ một chiến lược vận động tranh cử khi cố gắng chuyển trách nhiệm về khủng hoảng giá cả sang phe Dân chủ.
“Nói đó là lỗi của chúng tôi chứ không phải của phe Dân chủ là điều nực cười”, ông nói với NBC tuần trước.
Nhưng vấn đề nằm ở chỗ, cử tri - những người đang sống trong hiện tại, không phải trong cuộc chiến ngôn từ của ông Trump - lại không tin điều đó.
Theo khảo sát của Fox News tháng trước, 62% người Mỹ cho rằng Trump phải chịu trách nhiệm cho tình hình kinh tế hiện tại, trong khi chỉ 32% đổ lỗi cho Biden. Tỷ lệ ủng hộ của ông Trump vẫn ở mức 39% theo trung bình thăm dò của CNN.
Có lẽ chỉ còn điều này mà ông Trump chưa thể đổ lỗi cho Biden.
Đọc để hiểu rõ hơn lịch sử nước Mỹ
Mục Thế giới giới thiệu cuốn sách "Lẽ thường" - cuốn sách của tác giả Thomas Paine được xuất bản lần đầu vào năm 1776 và đã có vai trò quan trọng trong thời kỳ lập quốc của Mỹ. Cho đến hôm nay, cuốn sách vẫn còn nguyên giá trị lịch sử đối với những ai quan tâm đến lịch sử nước Mỹ.
