|
Người đoạt giải Nobel Vật lý năm 2024 Geoffrey Hinton (người Anh) đã sử dụng một mạng lưới do người đồng đoạt giải John Hopfield (người Mỹ) phát triển làm nền tảng cho một hệ thống mới: máy Boltzmann.
Hệ thống nói trên có thể học cách nhận dạng các yếu tố đặc trưng trong một loại dữ liệu nhất định. Máy Boltzmann có thể được sử dụng để phân loại hình ảnh hoặc tạo ra các ví dụ mới về loại mẫu mà nó được đào tạo.
Ông Hinton đã xây dựng dựa trên công trình này, giúp khởi xướng sự phát triển bùng nổ hiện tại của ngành máy học.
"Ông Hinton đã phát minh ra một phương pháp với khả năng tự động tìm kiếm các thuộc tính trong dữ liệu và xác định các thành phần cụ thể trong hình ảnh", thông cáo báo chí của Hội đồng Giải thưởng Nobel viết.
Những ứng dụng từ mô hình nói trên đã đặt nền móng cho công nghệ trí tuệ nhân tạo hiện nay, vốn xoay quanh việc ghi nhớ, học tập và xử lý thuộc tính từ thông tin mà hệ thống được cung cấp.
"Mặc dù máy tính không thể suy nghĩ, máy móc hiện có thể mô phỏng các chức năng như khả năng ghi nhớ và học tập", Hội đồng Giải thưởng Nobel viết trong một bài đăng trên mạng xã hội X.
"Những người đoạt giải Nobel Vật lý năm nay đã giúp biến điều này thành hiện thực. Sử dụng các khái niệm và phương pháp cơ bản từ vật lý, họ đã phát triển các công nghệ sử dụng những cấu trúc trong hệ thống để xử lý thông tin", bài viết giải thích thêm.
Giải Nobel Vật lý được ấn định và trao bởi Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển. Giải Nobel Vật lý trị giá 11 triệu krona Thuỵ Điển, tương đương khoảng 1 triệu USD.
Vào năm 2023, giải Nobel Vật lý được trao cho 3 nhà khoa học Pierre Agostini, Ferenc Krausz và Anne L'Huillier vì đã khám phá ra các phương pháp thực nghiệm tạo xung ánh sáng atto giây phục vụ nghiên cứu động lực học điện tử trong vật chất.
Từ năm 1901 đến 2023, tổng cộng 117 giải Nobel Vật lý đã được trao cho 224 cá nhân. John Bardeen là người duy nhất được trao giải Nobel Vật lý 2 lần vào các năm 1956 và 1972.
Giải Nobel được tạo ra bởi nhà phát minh người Thụy Điển Alfred Nobel, người đã chỉ thị trong di chúc rằng tài sản của ông sẽ được sử dụng để tài trợ cho "trao thưởng cho những người đã mang lại lợi ích lớn cho nhân loại trong mỗi năm".
Ông Nobel qua đời vào năm 1895 nhưng phải đến năm 1901, sau một cuộc chiến pháp lý về di chúc của ông, những giải thưởng Nobel đầu tiên mới được trao.
Mỗi năm, Ủy ban Nobel trao các giải thưởng trong 6 lĩnh vực gồm y sinh học, vật lý, hóa học, văn học, khoa học kinh tế và hòa bình.
