 |
Theo South China Morning Post, hàng ngày, cô Suimei, một cư dân Hong Kong 42 tuổi, chuẩn bị bữa tối trong một căn phòng rộng 9 m2. Đó là nơi cô gọi là nhà.
Cách đó không xa, cậu con trai 7 tuổi của cô ngồi trên giường để làm bài tập. Cô Suimei sống cùng con trai và người mẹ 70 tuổi trong một căn hộ chật hẹp, không có phòng bếp hay phòng ngủ riêng biệt.
Họ thường dùng bữa trên chiếc bàn gấp nhỏ. Cậu con trai được ăn tối trên giường. Treo lơ lửng trên đầu cậu là dây phơi quần áo.
Sau bữa tối, cô Suimei và con trai ngồi chơi trên sàn nhà, còn mẹ cô xem TV. Thỉnh thoảng, cả 3 ra ngoài để tạm rời xa nơi ở ngột ngạt của mình.
 |
| Cô Suimei sống cùng mẹ và con trai nhỏ trong một căn phòng rộng 9 m2. Ảnh: Jonathan Wong. |
Nhà lồng với giá thuê trên trời
Trong nhà tắm rộng chưa đầy 1 m2, hầu hết không gian dành cho bồn cầu và bồn rửa mặt. Khi tắm cho con trai, cô Suimei thậm chí phải đứng ở bên ngoài. Hệ thống thoát nước dễ tắc, họ chỉ được phép tắm 5 phút mỗi lần. Nếu không, nước thải hôi thối sẽ tràn khắp căn nhà.
Cả 3 chia nhau chiếc giường tầng. Đôi khi, họ bị đánh thức bởi tiếng chuột gặm nhấm đồ. Gián, chuồn chuồn thường bay quanh phòng.
Họ thường phải đóng kín cửa sổ, bởi nó hướng thẳng ra bãi rác. Hệ thống thông gió kém khiến căn phòng ngột ngạt. Nhưng cô Suimei chỉ bật điều hòa vào ban đêm để tiết kiệm điện.
"Con trai thắc mắc vì sao chúng tôi phải sống trong một nơi chật hẹp, nghèo nàn như vậy. Tôi chỉ có thể nói với thằng bé rằng tôi quá nghèo để mua một căn nhà lớn hơn", cô Suimei than thở.
Đó là một căn hộ chia nhỏ trong tòa nhà chung cư 7 tầng đã hơn 50 năm tuổi. Mỗi tháng, cô Suimei phải trả 4.000 HKD (tương đương 513 USD) cho căn phòng chưa đầy 10 m2, chiếm hơn 50% thu nhập hàng tháng của cô.
"Tôi cảm thấy kiệt sức và vô vọng, nhưng tôi thậm chí không có góc nhỏ nào trong nhà để trút bỏ cảm xúc", cô chia sẻ.
Hong Kong có khoảng 110.000 căn hộ có diện tích từ 1,85 m2 đến 18,5 m2. Chúng thường không đạt tiêu chuẩn về an ninh, an toàn và vệ sinh.
Nơi ở nghèo nàn đã tác động nặng nề tới sức khỏe vật chất và tinh thần của khoảng 220.000 cư dân sống trong đó.
 |
| Tại những ngôi nhà bị chia nhỏ, đường ống nước bị nối sai khiến nước có mùi hôi. Nước thấm qua tường và trần nhà. Ảnh: Edmond So. |
Hầu hết căn hộ được chia nhỏ đều nằm trong những chung cư cũ kỹ. Nhiều căn được gọi là "3 không" - không có tập đoàn sở hữu, tổ chức cư dân hay công ty quản lý tài sản.
Theo cuộc khảo sát của Cục Nhà ở và Giao thông Hong Kong, những mối lo ngại hàng đầu của các cư dân sinh sống tại đây là tình trạng thiếu điện, không có lối thoát hiểm nếu xảy ra hỏa hoạn, nỗi lo về luật pháp và trật tự.
Theo giáo sư Yau Yung tại Đại học Lĩnh Nam, việc chia nhỏ các căn hộ thường dẫn tới lối thoát hiểm dài, hẹp và không thể sử dụng. Hệ thống thông gió tệ hại cũng làm khói khó thoát ra ngoài.
Một số vách ngăn không có khả năng chống cháy. Thêm vào đó, nguy cơ hỏa hoạn tại những "nhà lồng" cũng cao hơn vì một số không được trang bị thiết bị nhà bếp đầy đủ và an toàn.
Theo Phòng Xây dựng Hong Kong, việc lắp đặt các vách ngăn mới, xây thêm công trình phụ có thể ảnh hưởng xấu tới an toàn và vệ sinh, thậm chí gây nguy hiểm cho tính mạng của người thuê nhà.
Kể từ năm 2016 đến năm 2020, cơ quan này đã ban hành 1.913 yêu cầu dỡ bỏ những công trình như vậy. Số yêu cầu được đưa ra trong năm ngoái và quý I/2022 lần lượt là 475 và 18 yêu cầu.
Tuy nhiên, theo các tổ chức hoạt động vì xã hội, nhiều nhà lồng chưa tới 2 m2 vẫn tồn tại trong những căn hộ không được cấp phép.
"Đó không phải nhà"
Ông Yau Sai, 68 tuổi, phải trả 2.000 HKD/tháng để sinh sống trong căn hộ tồi tàn, hoạt động trái phép ở Mong Kok. Ông Yau Sai phải sống chung với 18 người khác. Mỗi người được chia một chiếc khoang nhỏ.
Những chiếc khoang nằm sát nhau, được xếp kín từ sàn đến trần căn hộ. Mỗi khoang chỉ đủ lớn cho một người nằm. 18 người sống cùng căn hộ dùng chung căn bếp nhỏ và 3 phòng tắm.
Ông Yau Sai cao 1m8, nhưng ông thậm chí không thể duỗi thẳng chân vì phải chừa chỗ để đồ. Mỗi khi ra ngoài, ông Yau Sai thường đóng cửa khoang, mang theo toàn bộ tiền mặt và thẻ ngân hàng.
Theo một báo cáo về chất lượng sống của những ngôi nhà chia nhỏ do Hiệp hội Tổ chức Cộng đồng (SoCO) công bố vào tháng 8 năm ngoái, hầu hết 347 hộ gia đình được khảo sát đều phàn nàn về các vấn đề vệ sinh.
Các cư dân đã quen cảnh sống chung với chuột, muỗi và bọ. Đường ống nước bị nối sai khiến nước có mùi hôi. Nước thấm qua tường và trần nhà. Hệ thống thông gió tệ hại, nhiều căn nhà còn không có cửa sổ.
 |
| Hơn một nửa trong số 385 hộ gia đình được hỏi phải dùng chung nhà vệ sinh với 7-10 người khác. Một số thậm chí phải chia sẻ cùng 16-20 người. Ảnh: Dickson Lee. |
Trong một cuộc khảo sát khác của SoCO với 385 hộ gia đình sống trong nhà lồng, cứ 3 gia đình thì có 1 hộ cảm thấy không an toàn trong thời kỳ đại dịch.
Hơn một nửa hộ gia đình phải dùng chung nhà vệ sinh với 7-10 người khác. Một số thậm chí phải chia sẻ cùng 16-20 người. Đa số nhà bếp và nhà vệ sinh không sạch sẽ.
Vợ chồng cô May Lau, 34 tuổi, sống trong một căn hộ nhỏ rộng gần 14 m2 với giá thuê 6.200 HKD/tháng. Với mức thu nhập hàng tháng 14.000 HKD của người chồng - dưới mức nghèo khổ đối với hộ gia đình 3 người ở Hong Kong, họ không thể mua được thứ gì hơn.
Đó là 1 trong 3 căn phòng chia nhỏ ở 1 căn hộ chung cư, không có phòng ngủ hay nhà bếp riêng. Căn nhà không có chỗ để ghế hay TV. Họ phải dùng bữa trên một chiếc bàn nhỏ.
Nhiều khi, cô May Lau lo tiền thuê nhà có thể tăng lên và ảnh hưởng đến điều kiện sống. "Đó không phải là nhà. Tôi không cảm thấy thân thuộc ở đây", cô than thở.
