Ngày 8/4, một vụ tấn công nghi ngờ sử dụng vũ khí hóa học xảy ra ở thị trấn Douma, khu vực cuối cùng tại Đông Ghouta, Syria, còn nằm trong quyền kiểm soát của lực lượng đối lập. Vụ tấn công khiến 70 người thiệt mạng, hơn 500 người bị thương.
Phương Tây đồng loạt đổ lỗi cho chính phủ Syria gây ra vụ tấn công. Tổng thống Mỹ Donald Trump viết trên Twitter rằng Tổng thống Putin, Nga và Iran phải chịu trách nhiệm vì đã ủng hộ Tổng thống Syria Bashar al-Assad. Họ sẽ phải nhận hậu quả lớn.
Chính phủ Syria phủ nhận gây ra vụ tấn công. Trong khi đó, Nga tuyên bố không tìm thấy bằng chứng về tấn công hóa học và cáo buộc phương Tây dàn dựng vụ việc, làm phức tạp thêm tình hình nội chiến tại Syria.
Các lựa chọn quân sự của Mỹ
Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố sẽ đáp trả hành động tấn công hóa học bằng giải pháp quân sự. "Chúng tôi có nhiều phương án quân sự trước mắt, các bạn sẽ sớm được biết thôi", BBC dẫn lời Tổng thống Trump trả lời báo giới hôm 10/4.
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ James Mattis không trả lời trực tiếp về vấn đề đáp trả quân sự của Mỹ. Tuy nhiên, điểm mấu chốt là Washington phải thận trọng và tránh gây tổn hại đến lực lượng quân sự Nga ở Syria.
 |
| Tấn công Syria bằng tên lửa hành trình có thể là một lựa chọn hợp lý của Mỹ. Ảnh: Hải quân Mỹ. |
Mark Gunzinger, cựu phi công B-52, hiện là nhà phân tích tại Trung tâm Phân tích Chiến lược và Ngân sách nói với National Interest: “Tôi chắc chắn mọi thứ phải được tính toán rất cẩn thận để đạt mục tiêu thích hợp nhất, có thể sử dụng tên lửa hành trình dẫn đường chính xác phóng từ máy bay hoặc tàu chiến để tấn công”.
Điều đó có nghĩa là nếu muốn đáp trả Syria, Mỹ cần sử dụng tên lửa hành trình Tomahawk phóng từ tàu chiến, hoặc tên lửa hành trình AGM-86C phóng từ máy bay ném bom B-52. Các loại tên lửa này có tầm bắn xa, có thể tấn công mục tiêu sâu trong lãnh thổ Syria. Giải pháp tấn công này cũng giảm nguy cơ tổn thương cho máy bay chiến đấu Mỹ, vì có thể tấn công từ ngoài tầm bắn của phòng không Syria.
Bên cạnh đó, tên lửa hành trình có độ cao hoạt động thấp, giảm khả năng bị phát hiện và đánh chặn từ xa bởi các hệ thống phòng không S-300 và S-400 của Nga đang triển khai ở Syria. Ngoài ra, Mỹ cũng có thể sử dụng máy bay ném bom chiến lược tàng hình B-2 Spirit, tiêm kích tàng hình F-22 Raptor để tấn công các mục tiêu giá trị cao.
Trung tướng David Deptula, cựu giám đốc Tình báo Không quân Mỹ, người lập kế hoạch cho nhiều chiến dịch không kích, cho biết tổng thống cần nhanh chóng xác định phương án đáp trả, từ đó sẽ lựa chọn lực lượng thích hợp để phản ứng trong thời gian nhanh nhất.
Hải quân Mỹ cho biết tàu sân bay USS Harry S.Truman cùng tuần dương hạm USS Normandy, tàu khu trục USS Bulkeley, USS Forrest Sherman và USS Farragut đã rời châu Âu tiến thẳng đến Trung Đông.
Nguy cơ đối đầu với Nga
Nếu lực lượng quân sự của Nga ở Syria bị thiệt hại bởi cuộc tấn công của Mỹ hoặc đồng minh, Moscow có thể sẽ đáp trả bằng vũ lực. Vasily Kashin, thành viên Trung tâm Nghiên cứu Toàn diện châu Âu và Quốc tế, nói: “Nếu lực lượng Nga bị tấn công, chúng ta sẽ có một cuộc chiến”.
 |
| Một binh sĩ đứng gác trước máy bay tiêm kích-bom Su-34 của Nga tại Syria. Ảnh: Sputnik. |
Lực lượng quân sự Nga có thể tấn công căn cứ quân sự của Mỹ không chỉ ở Trung Đông mà còn ở châu Âu. Nga sở hữu tên lửa hành trình Kalibr phóng từ tàu ngầm, hay tên lửa hành trình phóng từ máy bay X-101 có thể tấn công căn cứ quân sự của Mỹ.
Khả năng tấn công của Nga là mối bận tâm cho Mỹ và các đồng minh trong khu vực. Họ có thể điều thêm máy bay và vũ khí đến khu vực Trung Đông để đối phó với máy bay Nga. Một cuộc xung đột như thế có thể leo thang vượt ngoài tầm kiểm soát.
Một chiến dịch đáp trả quân sự vào Syria của Mỹ vẫn chưa diễn ra nhưng những loạt đấu khẩu giữa Nga và Mỹ trên bàn đàm phán đã diễn ra kịch liệt. Ba dự thảo nghị quyết lần lượt do Mỹ và Nga đề xuất, với nội dung lập các nhóm điều tra vụ tấn công hóa học ở Syria, đã bị bác bỏ tại Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc.
Israel có thể làm phức tạp thêm
Israel, một cường quốc ở Trung Đông, quốc gia này đã cho thấy họ có thể tiến hành can thiệp quân sự vào Syria để đạt được mục tiêu chiến lược của họ. Vụ không kích vào sân bay T-4 ở Homs, Syria, bị nghi do Israel thực hiện là một minh chứng.
 |
| Tiêm kích F-15 của Không quân Israel. Ảnh: IAF. |
Một số nhà phân tích cho rằng Israel lo sợ trước sự hiện diện của Iran ở Syria. Tình báo Israel nghi ngờ sân bay này là nơi tập kết và trung chuyển vũ khí hạng nặng cho Hezbollah. Cơ sở này cũng bị nghi là nơi điều hành các máy bay do thám không người lái của Iran.
Hãng tin TASS dẫn nguồn tin Bộ Quốc phòng Nga nói rằng 2 tiêm kích F-15 của Israel đã phóng 8 tên lửa hành trình vào sân bay T-4 từ không phận Lebanon. Bộ Quốc phòng Nga cho biết thêm phòng không Syria đã bắn hạ 5 trong số 8 tên lửa. 3 tên lửa vẫn trúng đích khiến 14 người thiệt mạng, phá hủy nhiều cơ sở hạ tầng của sân bay.
Lầu Năm Góc lập tức lên tiếng phủ nhận tiến hành vụ tấn công để tránh căng thẳng với Nga. Không có cố vấn quân sự nào của Nga thiệt mạng trong vụ không kích. Tuy nhiên, nếu xảy ra một vụ không kích tương tự gây thiệt hại về tài sản và con người cho Nga, có thể kéo theo cuộc đụng độ ngoài ý muốn.
