Nga, Syria và Iran đã lên tiếng cáo buộc Israel tiến hành không kích vào sân bay T-4 ở Homs, Syria. Cuộc không kích khiến 14 người thiệt mạng, gồm 4 người Iran. Theo truyền thông Nga, 2 tiêm kích F-15 của Israel đã phóng 8 tên lửa vào sân bay quân sự T-4.
Israel không bình luận gì về những cáo buộc cho rằng họ gây ra cuộc tấn công. Một cựu chỉ huy Không quân Israel (IAF) nói với CNN rằng gần như chắc chắn IAF đã tiến hành cuộc không kích. Vụ việc hôm 9/4 là một lời nhắc nhở rằng cuộc chiến tranh ủy nhiệm tiếp tục diễn ra ở Syria, trong bối cảnh cục diện đang thay đổi sau 7 năm nội chiến.
Cái cớ đúng lúc
Cuộc không kích diễn ra 2 ngày sau vụ nghi ngờ tấn công hóa học ở Douma Đông Ghouta, ngoại ô thủ đô Damascus, Syria. Một số nhà lãnh đạo trên thế giới, trong đó có Tổng thống Mỹ Donald Trump đổ lỗi cho chính phủ Syria gây ra cuộc tấn công. Damascus đã lên tiếng phủ nhận sự liên quan.
Tướng Eitan Ben Eliyahu, cựu Tư lệnh Không quân Israel cho biết việc sử dụng vũ khí hóa học chống lại thường dân phải trả giá. Sự nghi ngờ chính phủ Syria tấn công hóa học có thể đã tạo một cái cớ đúng lúc cho vấn đề cấp bách hơn nhiều đối với Israel, đó là sự hiện diện ngày càng tăng của Iran ở Syria.
 |
| Ảnh chụp sân bay T-4 sau cuộc không kích nghi do Israel thực hiện. Ảnh: CNN. |
Tel Aviv nhiều lần bày tỏ quan điểm cứng rắn khi đề cập đến vấn đề Syria. Israel không cho phép chuyển các vũ khí hỏa lực mạnh cho Hezbollah, không chấp nhận bất kỳ sự vi phạm chủ quyền quốc gia.
Sân bay T-4 được cho là nơi có sự hiện diện quân sự của Iran. Tình báo Israel nghi ngờ sân bay này là nơi tập kết và trung chuyển vũ khí hạng nặng cho Hezbollah. Cơ sở này cũng bị nghi là nơi điều hành các máy bay do thám không người lái của Iran.
Trước đó, Israel cáo buộc một máy bay không người lái của Iran xâm phạm không phận nước này được cho là cất cánh từ sân bay T-4. Vệ tinh Israel cũng chụp ảnh nhiều máy bay do thám hiện đại tại sân bay này. Cuộc không kích vào sân bay T-4 có thể nhằm mục đích ngăn chặn Iran.
Phát biểu với Đài phát thanh Quân đội Israel, Yair Lapid, lãnh đạo đảng đối lập Yesh Atid nói: “Sân bay T-4 mà chúng ta đang nói đến không chỉ là căn cứ của quân đội Syria, nó còn là căn cứ của quân đội Iran. Chúng tôi rất rõ ràng về điều này, Israel không chấp nhận sự hiện diện quân sự của Iran ở Syria”.
Tại sao Iran là mối lo ngại?
Angela Dewan, nhà phân tích kỳ cựu người Anh cho rằng Israel coi Iran là mối đe dọa hiện hữu và là nguy cơ lớn nhất đối với tương lai của nước này. Israel theo dõi liên tục ảnh hưởng ngày càng tăng của Iran ở Trung Đông, từ Iraq tới Lebanon và Syria với cảm giác báo động. Israel liên tục kêu gọi Nga, Mỹ và các nước khác hành động nhưng họ thường dựa vào chính mình để cố gắng hạn chế sự hiện diện của Iran ở Syria.
 |
| Israel từng thừa nhận đã tiến hành không kích phá hủy cơ sở hạt nhân của Syria vào năm 2007. Ảnh: IAF. |
Trước khi cuộc nội chiến xảy ra ở Syria vào năm 2011, Israel và Syria được cho là đã đạt được thỏa thuận ngầm cho phép 2 nước cùng tồn tại, mặc dù Syria chưa bao giờ công nhận nhà nước Israel. Tuy nhiên, sự hiện diện của Iran ở Syria đã phá hỏng thỏa thuận ngầm này. Israel được cho là đã tiến hành nhiều cuộc không kích vào Syria trong những năm gần đây.
Quan hệ ngoại giao giữa Israel và Iran vốn căng thẳng từ lâu. Bên cạnh đó, Israel phản đối kịch liệt thỏa thuận hạt nhân giữa phương Tây và Iran khiến quan hệ giữa 2 nước trở nên trầm trọng. Những người biểu tình ở Iran thường xuyên hô vang các khẩu hiệu “cái chết đến từ Mỹ” và “cái chết cho Israel”.
Bên cạnh đó, Tổng thống Trump tuyên bố muốn rút quân khỏi Syria khiến Israel lo ngại. Sự hiện diện của Mỹ ở Syria là rất quan trọng đối với Israel trong việc kiềm chế Iran. Nếu Washington rút quân sẽ là “đòn chí tử” đối với nỗ lực giữ Iran xa biên giới Israel.
Những lo ngại đó có thể là lý do thúc đẩy một chiến dịch không kích trước khi mọi thứ trở nên trầm trọng hơn đối với Israel. Tel Aviv luôn im lặng trước những cáo buộc không kích vào Syria khiến họ trở thành quốc gia bị nghi ngờ nhiều nhất.
