Metro số 2 Bến Thành - Tham Lương dự kiến không có lái tàu

Tuyến metro số 2 Bến Thành - Tham Lương dự kiến được vận hành hoàn toàn tự động, không có lái tàu và nhân viên trên tàu. Ảnh: Phương Lâm.

Tại buổi họp thông tin về công tác triển khai các dự án đường sắt đô thị TP.HCM do Ban Quản lý Đường sắt đô thị (MAUR) tổ chức sáng 18/12, ông Phan Công Bằng, Trưởng Ban Quản lý Đường sắt đô thị TP.HCM cho biết đến nay, công tác bồi thường, hỗ trợ và giải phóng mặt bằng của dự án tuyến metro số 2 (Bến Thành - Tham Lương) đã hoàn thành 100%.

Khởi công ngày 15/1/2026, vận hành trong năm 2030

Hiện MAUR đang phối hợp với các sở, ban, ngành và đơn vị tư vấn để hoàn thiện các hồ sơ, thủ tục quan trọng, gồm trình phê duyệt Báo cáo nghiên cứu khả thi điều chỉnh; lập và phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu; tổ chức lựa chọn nhà thầu EPC cho các gói thầu; đồng thời lập, thẩm định và phê duyệt thiết kế xây dựng triển khai sau thiết kế FEED đối với các hạng mục dự kiến khởi công.

Mục tiêu là bảo đảm đủ điều kiện khởi công toàn tuyến vào ngày 15/1/2026, phấn đấu hoàn thành và đưa vào vận hành trong năm 2030.

Theo MAUR, thời gian qua, UBND TP đã chấp thuận phương án công nghệ áp dụng cho tuyến metro số 2, đồng thời đề nghị Bộ Xây dựng xem xét, thống nhất danh mục quy chuẩn, tiêu chuẩn chủ yếu áp dụng cho dự án.

Theo phương án được đề xuất, tuyến metro số 2 sẽ nâng cấp mức độ tự động hóa lên GoA4, tức là vận hành hoàn toàn tự động, không có lái tàu và nhân viên trên tàu. Việc lựa chọn công nghệ mới tuân thủ các nguyên tắc: áp dụng hệ thống tiêu chuẩn châu Âu, tích hợp công nghệ tiên tiến, đồng thời đáp ứng đầy đủ các quy chuẩn, tiêu chuẩn hiện hành của Việt Nam.

Việc cập nhật công nghệ nhằm bảo đảm khả năng kết nối đồng bộ, liên thông với tuyến metro số 1 và các tuyến metro khác trong tương lai. Hiện nay, MAUR đang tiếp tục phối hợp với các đơn vị thuộc Bộ Xây dựng để tiếp thu, giải trình và hoàn thiện nội dung liên quan đến quy chuẩn, tiêu chuẩn áp dụng cho dự án.

Dự án xây dựng tuyến metro số 2 TP.HCM (Bến Thành - Tham Lương) có tổng chiều dài gần 11,3 km, tổng mức đầu tư dự kiến khoảng 57.000 tỷ đồng, sử dụng nguồn vốn ngân sách thành phố.

Tuyến có 10 ga ngầm, 1 ga trên cao và 1 khu depot. Đây là một trong những dự án hạ tầng giao thông trọng điểm của TP.HCM, đồng thời là dự án tiên phong áp dụng các cơ chế, chính sách đặc thù theo Nghị quyết 188.

"Nếu không có Nghị quyết 188, sớm nhất tuyến metro số 2 cũng phải đến tháng 12/2026 hoặc thậm chí 30/4/2027 mới có thể khởi công", ông Bằng nhấn mạnh.

Ông Phan Công Bằng, Trưởng Ban Quản lý Đường sắt đô thị TP.HCM. Ảnh: Liên Phạm.

Liên quan đến nội địa hóa, ông Phan Công Bằng cho biết MAUR đang nỗ lực ưu tiên tối đa việc sử dụng các sản phẩm, dịch vụ mà doanh nghiệp trong nước có thể đảm nhận. Mục tiêu dài hạn là từng bước nội địa hóa đầu máy, toa xe và các hạng mục phụ trợ như ray đường sắt.

"Tập đoàn Hòa Phát dự kiến khởi công nhà máy sản xuất ray vào ngày 19/12 tới, nếu tiến độ phù hợp, doanh nghiệp này có thể tham gia cung cấp hệ thống ray cho tuyến metro số 2", ông bổ sung.

Đang trong giai đoạn chuẩn bị đầu tư thêm 9 tuyến metro

Ngoài metro số 1, hiện nay, UBND TP.HCM đã giao MAUR thực hiện nhiệm vụ chuẩn bị đầu tư và làm chủ đầu tư đối với 9 dự án tuyến đường sắt đô thị. Trong số này, 7 tuyến thuộc danh mục được phê duyệt tại Quyết định số 1195/QĐ-UBND ngày 28/3/2025, bao gồm: tuyến số 1 Bến Thành - An Hạ; tuyến số 2 Bến Thành - Thủ Thiêm và Tham Lương - Củ Chi; tuyến số 3 Hiệp Bình Phước - Bình Triệu - Ngã 6 Cộng Hòa - Tân Kiên - An Hạ...

Ngoài ra, 2 tuyến đường sắt đô thị khác được giao theo Quyết định số 675/QĐ-UBND ngày 15/8/2025, gồm tuyến số 1 (Thành phố mới Bình Dương - Suối Tiên) và tuyến số 2 (Thủ Dầu Một - trung tâm TP.HCM).

Theo MAUR, trong bối cảnh Nghị quyết số 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân được ban hành, nhiều nhà đầu tư đã quan tâm và đề xuất nghiên cứu tham gia các dự án đường sắt đô thị trên địa bàn TP.HCM theo cơ chế đối tác công - tư (PPP).

Một số đoạn tuyến trọng điểm đã thu hút sự quan tâm, như tuyến số 4 đoạn Đông Thạnh - Hiệp Phước, tuyến số 5 từ ga Cầu Sài Gòn đến depot Long Trường, tuyến số 2 đoạn Bến Thành - Thủ Thiêm cùng tuyến Thủ Thiêm - Long Thành, và tuyến số 3 đoạn An Hạ - Hiệp Bình Phước.

Trong trường hợp UBND TP.HCM chấp thuận cho các nhà đầu tư tham gia, nhiệm vụ của MAUR sẽ được điều chỉnh, bảo đảm nguyên tắc tách bạch rõ ràng giữa nguồn vốn đầu tư công và tư, phù hợp với quy định pháp luật hiện hành.

Hiện nay, các dự án đường sắt đô thị đang trong giai đoạn chuẩn bị đầu tư, gồm bố trí kế hoạch vốn đầu tư công, tuyển chọn tư vấn, triển khai các nghiên cứu tiền khả thi, khả thi và các công việc liên quan.

Dự kiến, Báo cáo nghiên cứu khả thi và thiết kế FEED sẽ được hoàn thành trong giai đoạn 2026-2027; công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư dự kiến hoàn tất trong giai đoạn 2027-2028; khởi công và hoàn thành xây dựng công trình dự kiến từ 2027 đến 2035.

Trong thời gian tới, Ban sẽ tập trung nguồn lực triển khai tuyến metro số 2 đoạn Bến Thành - Tham Lương, đồng thời đẩy mạnh công tác chuẩn bị đầu tư các dự án còn lại nhằm bảo đảm tiến độ chung của mạng lưới đường sắt đô thị.

Đối với các dự án có sự tham gia của nhà đầu tư, MAUR sẽ phối hợp chặt chẽ với các sở, ngành để bảo đảm tính đồng bộ trong triển khai, tạo điều kiện thuận lợi cho nhà đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng giao thông, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội và từng bước hoàn thiện mạng lưới đường sắt đô thị TP.HCM.