Bạn có thể chuyển sang phiên bản mobile rút gọn của Tri thức trực tuyến nếu mạng chậm. Đóng

Lý do IS mất dần đất mà vẫn tấn công ở bên ngoài

Những khu vực mà IS chiếm ở Iraq và Syria đang thu hẹp dần. Thực tế đó khiến nhiều người lo ngại chúng sẽ tăng các hoạt động khủng bố ở nước ngoài để trả thù.

a
Khói lửa mù mịt trong cuộc tấn công của dân quân người Kurd vào thị trấn Sinjar, Iraq. Ảnh: Washington Post

Chỉ vài giờ sau khi những chiến binh người Kurd giải phóng thị trấn Sinjar, miền bắc Iraq khỏi sự chiếm đóng của Nhà nước Hồi giáo (IS), Thiếu tướng Ali Ahmed, sĩ quan chỉ huy cấp cao của dân quân người Kurd lại phải chứng kiến một cuộc chiến khác qua màn hình tivi cách xa hơn 4.000 km ở Paris. 7 kẻ tấn công, có thể là 9, đã gây nên một vụ thảm sát kinh hoàng ở 7 điểm khác nhau khiến 129 người thiệt mạng.

Theo Washington Post, chiến thắng của người Kurd ở Sinjar là một phần trong chuỗi những tổn thất mà IS phải đối mặt từ cuộc tấn công trên diện rộng từ Ramadi, Iraq đến Raqqa, Syria. Dường như khi sức ép mất lãnh thổ của IS lại trùng hợp với sự gia tăng các hoạt động tấn công liều chết ở nước ngoài.

Khủng bố ở nước ngoài để chuyển hướng sự chú ý

a
Phần đuôi của phi cơ A321 của hãng hàng không Metrojet, Nga trong vụ đánh bom ở bán đảo Sinai, Ai Cập. Ảnh: AFP

Một số nhà phân tích nhận định, sự gia tăng các hoạt động tấn công khủng bố ở nước ngoài không phải là ngẫu nhiên. IS đang muốn sử dụng các vụ tấn công liều chết để chuyển hướng chú ý khỏi những thiệt hại về lãnh thổ của chúng.

“Sự hấp dẫn của IS đối với các tân binh biểu hiện ở sức mạnh và dựa trên nhiều chiến lược tuyên truyền khác nhau”, J.M. Berger, nhà phân tích tại Viện Brookings, Mỹ nhận xét. Ngay từ đầu, IS đã nhận thức được tầm quan trọng của hình ảnh quốc tế. Chúng sản xuất, biên tập những video bạo lực, một phần quan trọng trong việc thu hút các tân binh.

Sau vụ tấn công ở Paris, một nhóm khủng bố có mối quan hệ với IS ở Thổ Nhĩ Kỳ tuyên bố: “Các anh em phát động cuộc tấn công ở Paris để chứng minh rằng chúng tôi là một nhà nước mạnh, chúng tôi có thể chống lại kẻ thù ở mọi nơi. Khi họ đang tấn công trên vùng đất của chúng tôi, chúng tôi sẽ chống lại họ ngay trên lãnh thổ của họ”.

Ở giai đoạn cao điểm, IS chiếm tới một phần ba lãnh thổ Iraq, nhưng các lực lượng Iraq đã chiếm lại một phần ba trong số đó. Sau hơn một năm chiến đấu ác liệt, lực lượng ủng hộ chính phủ Iraq đã chiếm lại nhà máy lọc dầu Baiji.

Trong khi đó, tại Ramadi, thủ phủ IS ở Iraq, các lực lượng Iraq đang bao vây thành phố này. Thiếu tướng Thamir Ismail, chỉ lực lực lượng đặc nhiệm ở Ramadi nói với Washington Post: “IS mất Baiji, Sinjar và sắp thất thủ Ramadi. Họ tấn công Paris để duy trì tinh thần chiến đấu của các tay súng và làm sao nhãng những thiệt hại ở Iraq và Syria. Tôi tin rằng, sau khi Ramadi thất thủ, IS sẽ gia tăng các hoạt động khủng bố ở châu Âu”.

Tại Syria, các lực lượng chống IS được Mỹ hỗ trợ đang chuẩn bị một cuộc tấn công vào thị trấn Hawl. Đại tá Steven Warren, phát ngôn viên quân đội Mỹ nói: “Chúng tôi đang tiến hành một chiến dịch toàn diện trên nhiều địa điểm khác nhau ở Iraq và Syria. Chúng tôi sẽ tấn công IS trên toàn bộ chiến trường”.

Bạo lực là “đất sống” của IS

0
Đoạn clip kèm theo lời đe dọa tấn công khủng bố Washington của IS.; US Today

Khi vùng đất mà IS chiếm đóng ngày một thu hẹp, nó có thể là dấu hiệu báo trước một giai đoạn của những cuộc tấn công khủng bố ở nước ngoài. Lịch sử chống khủng bố đã ghi nhận điều này. Năm 2010, al-Shabab (chi nhánh al Qaeda ở Somalia) đã bị đẩy lùi khỏi khu vực mà chúng chiếm đóng.

Tuy nhiên, thay vì tập trung giữ đất, chúng chuyển hướng tấn công vào các mục tiêu dân sự dễ bị tổn thương. Al-Shabab đã nhận trách nhiệm vụ tấn công khủng bố vào Đại học Kenya trong tháng 3 khiến 150 người thiệt mạng.

“Al-Shabab là một ví dụ điển hình về các hoạt động tấn công trả thù sau khi  chúng thất thủ. Giải phóng những khu vực mà IS chiếm đóng có thể làm giảm sức hấp dẫn của tổ chức này trên quy mô toàn cầu. Nhưng người dân không nên nghĩ rằng các hoạt động khủng bố sẽ giảm”, nhà phân tích Berger nói.

Từ tháng 10 đến nay, IS đã sát hại 400 người bên ngoài vùng đất mà tổ chức này chiếm đóng. Hassan Hassan, một nhà phân tích thuộc Viện Hoàng gia về Các vấn đề Quốc tế, Anh lập luận, cuộc tấn công ở Paris là một biểu hiện về tầm ảnh hưởng quốc tế ngày càng tăng của IS.

“Nhiều người cho rằng, IS đang chuyển sự chú ý ra nước ngoài, nhưng vụ đánh bom máy bay Nga và khủng bố ở Paris là một dấu hiệu về kế hoạch mới của tổ chức này”, ông nói.

Vụ tấn công khủng bố ở Paris nhằm 2 mục đích. Một mặt thể hiện tầm ảnh hưởng quốc tế của IS. Mặt khác lôi kéo Pháp và các nước khác tham gia sâu hơn và cuộc chiến chống IS ở Iraq và Syria. Các chiến dịch không kích cho dù được tổ chức một cách chu đáo bằng vũ khí thông minh cũng khó lòng tránh khỏi thiệt hại đến thường dân.

IS sẽ khai thác những thiêt hại từ thường dân để tuyên truyền cho chủ nghĩa Hồi giáo cực đoan. Tổ chức này đang cố tình tạo ra một vòng luẫn quẩn các hoạt động khủng bố và tấn công trả thù để duy trì sự tồn tại của chúng. 

Trung Quốc sẽ làm gì với IS sau vụ giết con tin?

Chính phủ Trung Quốc lên án hành động sát hại công dân nước này của IS, nhưng Bắc Kinh vẫn bỏ ngỏ khả năng tham gia liên minh chống IS.

5 khó khăn khi tiêu diệt IS

Các tay súng len lỏi giữa thường dân, bất đồng sắc tộc giữa các nhóm dân quân và xung đột lợi ích giữa phương Tây, Nga khiến cuộc chiến tiêu diệt IS trở nên khó khăn hơn.

Quốc Việt

Bạn có thể quan tâm