Người đàn ông giàu nhất nước Nga - Alexey Mordashov - đã dành nhiều năm để tỉ mỉ lập kế hoạch bàn giao đế chế trị giá hàng tỷ USD của mình cho các con.
Thế nhưng, một tuần sau khi Nga tiến hành chiến dịch quân sự đặc biệt vào Ukraine, những kế hoạch đó tan thành mây khói.
Tỷ phú Mordashov - người đã kiếm được núi tiền từ kinh doanh thép ở nước Nga thời kỳ hậu Liên Xô - đã bị Liên minh châu Âu đưa vào danh sách trừng phạt hôm 28/2. Nguồn tin từ Vương quốc Anh tiết lộ trong tuần này, ông đã chuyển quyền kiểm soát khoảng 1,1 tỷ USD cổ phần trong công ty khai thác mỏ Nordgold cho vợ mình, bà Marina Mordashova.
Đó không phải là tất cả. Ông cũng buộc phải từ chức giám đốc Nordgold và ra khỏi hội đồng quản trị của TUI AG, công ty du lịch khổng lồ mà ông giải cứu vào năm 2020.
Những người giàu nhất nước Nga đang đua nhau thoát vốn dòng tài sản sau khi đối mặt với các lệnh trừng phạt và lời đe dọa từ các nước, theo Bloomberg.
Tìm cách đối phó lệnh trừng phạt
Roman Abramovich tuyên bố bán câu lạc bộ bóng đá Chelsea, trong khi nhà tài phiệt Petr Aven và Mikhail Fridman từ chức khỏi hội đồng quản trị của công ty đầu tư LetterOne - công ty sở hữu hàng tỷ USD tài sản trong lĩnh vực bán lẻ, năng lượng và viễn thông.
Chủ tịch và giám đốc điều hành của LetterOne cho biết trong tuyên bố hôm 3/3 rằng tài sản của các tỷ phú trong doanh nghiệp có trụ sở tại Luxembourg đã bị đóng băng. Hai người này sẽ không nhận được bất kỳ cổ tức, quỹ hoặc thông tin liên lạc nào trong tương lai.
 |
| Tỷ phú Roman Abramovich tuyên bố bán câu lạc bộ bóng đá Chelsea. Ảnh: AP. |
Hôm 2/3, Bộ Tư pháp Mỹ tăng cường gây áp lực khi thành lập đơn vị “KleptoCapture” có nhiệm vụ thực thi các lệnh trừng phạt và thu giữ tài sản xa xỉ thuộc về những công dân giàu có nhất của Nga.
Theo Justine Walker - người am hiểu về các biện pháp trừng phạt, tuân thủ và rủi ro tại ACAMS, tổ chức thương mại dành cho các chuyên gia phát hiện tội phạm tài chính, việc rời khỏi công ty hoặc giao quyền kiểm soát cho các thành viên trong gia đình không phải là biện pháp đảm bảo chắc chắn bảo vệ tài sản.
“Khái niệm 'kiểm soát' thực sự quan trọng khi xem xét tài khoản của vợ, anh, chị, em và những người thân ruột thịt khác. Liệu tiền đó thực sự là tiền của họ hay không?”, bà nói. Trong khi đó, đối với các nhà chức trách, đây lại là điều đáng để họ xem xét thêm.
Chưa có lộ trình kế thừa tài sản cụ thể
Không rõ liệu việc ông Mordashov chuyển giao tài sản cho vợ có liên quan tới xung đột đang diễn ra ở Ukraine hay không. Tỷ phú đã thay đổi quyền kiểm soát tài sản trước khi có thông tin ông bị trừng phạt.
Đây là lần xáo trộn cổ phần lớn thứ hai trong nội bộ gia đình ông những tháng gần đây. Các con trai của ông Mordashov, Nikita (21 tuổi) và Kirill (22 tuổi) đã nhượng lại quyền kiểm soát Nordgold vào tháng 12/2021. Động thái này đảo ngược quá trình chuyển nhượng tổng cộng 65% cổ phần của ông cho hai con vào năm 2019 - vốn được coi là bước khởi đầu của kế hoạch kế thừa dài hơi.
 |
| Tỷ phú Mordashov đã kiếm được núi tiền từ kinh doanh thép ở nước Nga thời kỳ hậu Xô Viết. Ảnh: Svistunova Valentina. |
Tỷ phú cũng nắm lại quyền kiểm soát cổ phần TUI của các con trai mình vào tháng 12/2021. Trước đó hồi năm 2019, ông chuyển nhượng cổ phiếu nhằm mục đích cung cấp cho con kinh nghiệm quản lý tài sản và kinh doanh.
Ông Mordashov không có lộ trình cụ thể khi ông bắt đầu cân nhắc cách để lại khối tài sản trị giá 22 tỷ USD, theo Chỉ số Tỷ phú Bloomberg. Là nhà kinh tế được đào tạo bài bản, phần lớn tiền của ông đến từ cổ phần của Severstal PJSC, một trong những nhà sản xuất thép lớn nhất của Nga, vào đầu những năm 1990.
Ông trở thành giám đốc điều hành của Severstal vào năm 1996 ở tuổi 31. Sau đó, ông đa dạng hóa lĩnh vực kinh doanh sang vàng, thiết bị điện và mua lại cổ phần trong lĩnh vực truyền thông, hãng điện thoại di động, công ty du lịch và chuỗi siêu thị.
Tuổi đời trẻ trung của các nhà tài phiệt ở Nga đồng nghĩa sẽ có rất ít ưu tiên chuyển giao những khối tài sản khổng lồ trong thời kỳ hiện đại.
