|
Lễ giỗ bà Phi Yến tại Đặc khu Côn Đảo năm 2025 là một Lễ hội Văn hóa - Tín ngưỡng đặc sắc đã được gìn giữ hơn hai thế kỷ nhằm tưởng nhớ và tri ân Bà Hoàng Phi Yến – người phụ nữ trung trinh gắn liền với lịch sử của mảnh đất Côn Đảo. Lễ hội đã trở thành Di sản văn hoá Phi vật thể cấp quốc gia và luôn quy tụ đông đảo người dân địa phương, du khách thập phương với nhiều nghi lễ trang trọng và hoạt động văn hóa đa dạng.
 |
| Tượng thờ Bà Phi Yến |
Tại Lễ giỗ, các nghi lễ truyền thống bao gồm Lễ Mộc dục (Lễ tắm Bà), Lễ rước Linh vị Hoàng tử Hội An (Hoàng tử Cải), và Lễ cúng tiền thưởng (Dâng lễ vật) sẽ được tổ chức trong không khí trang nghiêm, thể hiện đạo lý trung nghĩa. Sau đó, tại Lễ giỗ chính sẽ là chương trình nghệ thuật kể về cuộc đời của bà và giá trị văn hoá của Lễ giỗ bà Phi Yến.
Bên cạnh đó, Lễ viếng Bà cũng được tổ chức trọng thể để người dân và du khách có thể bày tỏ lòng thành kính, tưởng nhớ công ơn của bà Phi Yến.
 |
Lễ giỗ năm nay, Ban tổ chức xây dựng chương trình với nhiều hoạt động Văn hóa - Thể thao đa dạng như Hội thi kéo co với 240 Vận động viên biểu trưng cho tinh thần đoàn kết cộng đồng cùng với các trò chơi dân gian tái hiện sinh hoạt truyền thống của người dân. Hội thi làm bánh dân gian trong lễ giỗ thu hút những nghệ nhân nấu bếp với các món bánh truyền thống; Hội thi Rung Chuông Vàng lan tỏa kiến thức về lịch sử và văn hóa truyền thống đến thế hệ trẻ..
 |
| Lễ rước Bài vị Hoàng tử Hội An |
Điểm nhấn của Lễ giỗ bà Phi Yến năm nay là chương trình nghệ thuật với sự tham gia của nhiều nghệ sĩ nổi tiếng như NSND Trọng Hữu, Tấn Giao, NSƯT Cẩm Tiên, Lê Tứ, Tâm Tâm, Như Huỳnh, Lê Dương Thảo, Thu Vân, Nguyễn Phi Hùng, Lâm Hùng, Lưu Anh Loan....
Bên cạnh đó, Ban tổ chức sẽ tổ chức tiệc chay chiêu đãi mọi người dân và du khách đến viếng Bà, thể hiện tấm lòng hướng thiện và hy vọng một năm bình an. Kết thúc Lễ giỗ, sẽ là nghi thức đón linh vị Hoàng tử Cải (Hoàng tử Hội An) về lại Cỏ Ống, khép lại chuỗi hoạt động của lễ hội.
Theo Hồ sơ di sản, miếu An Sơn (Đặc khu Côn Đảo) thờ bà Phi Yến (Lê Thị Răm) là thứ phi của Chúa Nguyễn Ánh (sau là Hoàng đế Gia Long). Năm 1783, Nguyễn Ánh bị quân Tây Sơn truy đuổi, chạy ra Côn Đảo, bà Phi Yến chạy theo. Vì ngăn Nguyễn Ánh cầu viện Pháp, bà bị chồng giam giữ trong hang đá trên đảo hoang. Sau khi Bà mất, dân làng đã lập Miếu thờ Bà. Con trai bà Phi Yến và chúa Nguyễn Ánh là hoàng tử Hội An (hoàng tử Cải) khóc đòi mẹ, bị chúa ném xuống biển, thi thể trôi vào làng Cỏ Ống cũng được dân làng mang chôn và lập miếu thờ. Ngày 17 - 18/10 âm lịch hàng năm, người dân Côn Đảo tổ chức lễ giỗ bà.
