Ảnh minh họa: Andrea Piacquadio/Pexels. |
Bạn còn nhớ câu chuyện ông nội nhận công việc trên đoàn tàu sau khi về hưu chứ? Khi toa tàu bị nhồi quá nhiều than, ông phải ngưng xúc than, khiến tàu dừng lại. Điều tương tự cũng xảy ra với ty thể: Quá nhiều glucose tích lũy bên trong khiến ty thể ngừng hoạt động, quá trình chuyển hóa năng lượng bị ảnh hưởng và hệ quả là, chúng ta cảm thấy mệt mỏi.
Các thí nghiệm đạp xe tại chỗ đã chỉ ra ảnh hưởng khi ty thể không hoạt động hiệu quả: Những người mắc khiếm khuyết ty thể bẩm sinh chỉ có thể hoạt động trong thời gian bằng một nửa so với nhóm người khỏe mạnh. Nếu nhiều ty thể trong cơ thể bạn bị tổn thương, thì việc đưa đón con đi học cũng trở nên thách thức hơn, mua sắm đồ tạp phẩm cũng là việc kiệt sức, và bạn sẽ không thể đối phó với căng thẳng (như bị sa thải hoặc chia tay) như đáng lẽ nên thế. Các sự kiện khó khăn, dù về mặt thể chất hay tâm thần, đều cần đến năng lượng mà ty thể sản sinh mới có thể vượt qua.
Khi ăn đồ ngọt, ta nghĩ rằng nó sẽ cung cấp năng lượng để cơ thể hoạt động tốt hơn; nhưng thực chất, đó chỉ là cảm giác thỏa mãn nhất thời do dopamine được giải phóng tràn ngập trong não. Với mỗi đợt tăng glucose đột ngột, chúng ta đang làm suy yếu hoạt động lâu dài của ty thể. Một chế độ ăn hạn chế hoàn toàn glucose có thể gây mệt mỏi nhiều hơn chế độ ăn tiết giảm biến động đường huyết.