Hình ảnh cực ngầu của những người bảo vệ giấc mơ vàng SEA Games

Tiếng còi khai cuộc vang lên, hàng vạn ánh mắt đổ dồn vào trái bóng và những bước chạy của các cầu thủ. Nhưng ở sát đường biên, có một lực lượng chưa bao giờ rời mắt khỏi những va chạm. Không mang số áo, không ghi bàn thắng, đội ngũ y tế tại SEA Games 33 âm thầm đóng vai những "vệ binh" bảo vệ an toàn cho các vận động viên trong những cuộc đối đầu khốc liệt nhất.

Trên sân cỏ SEA Games, công tác y tế không chỉ là những túi đá chườm hay cáng thương. Đó là một hệ thống phân lớp nghiêm ngặt với "ba vòng vây" nhân sự được phân định rõ ranh giới. Lực lượng thứ nhất là tổ y tế do ban tổ chức bố trí, đóng vai trò trung tâm trong hệ thống y tế của trận đấu. Nhóm này gồm các bác sĩ và điều dưỡng được huy động từ bệnh viện thể thao hoặc những cơ sở y tế lớn tại địa phương, có chuyên môn phù hợp với đặc thù thi đấu đỉnh cao.

Đội ngũ này được trang bị đầy đủ thiết bị để triển khai các bước can thiệp y khoa nâng cao ngay tại sân. Mọi quy trình đều được chuẩn hóa: từ sơ cứu tại chỗ đến phối hợp với xe cứu thương túc trực, sẵn sàng chuyển thương nhanh nhất về bệnh viện trong trường hợp khẩn cấp.

Trước giờ bóng lăn, công tác y tế luôn là nội dung trọng tâm trong các cuộc họp điều phối của Ban tổ chức. Tại đây, danh sách tổ y tế chính thức được phê duyệt, đồng thời thiết lập các đầu mối liên lạc và quy trình tiếp nhận khẩn cấp với bệnh viện gần nhất. Mọi phương án phối hợp phải được thống nhất tuyệt đối, không cho phép sai số khi trận đấu bắt đầu.

Túi y tế tại SEA Games 33 được thiết lập theo tiêu chí: gọn nhẹ nhưng tối ưu cho mọi kịch bản. Bên trong luôn sẵn sàng găng tay, băng ép, túi chườm lạnh và nẹp cố định chấn thương. Đặc biệt, máy khử rung tim tự động (AED) luôn được đặt ở vị trí thuận tiện nhất, đảm bảo khả năng hồi sức cấp cứu ngay lập tức trong các tình huống ngưng tim đột ngột trên sân cỏ.

Túc trực tại đường biên là xe cấp cứu của Thitikal Ambulance Services - đơn vị chuyên trách các sự kiện quy mô lớn tại Thái Lan. Xe được bố trí tại vị trí thuận lợi trong sân, luôn hướng về lối ra gần nhất nhằm bảo đảm có thể nhanh chóng rời sân và chuyển bệnh nhân tới bệnh viện khi cần thiết.

Tại SEA Games 33, mỗi trận đấu là một bài toán vận hành y tế lớp lang. Những nhân viên mặc áo bib "FA Medical" luôn túc trực bên cáng thương, sẵn sàng lao vào sân ngay khi trọng tài ra hiệu.

Khác với tổ bác sĩ chuyên môn, nhóm hỗ trợ cáng thương không tham gia vào quá trình đánh giá hay xử trí chấn thương. Nhiệm vụ duy nhất của họ là vận chuyển vận động viên theo tín hiệu điều hành. Tại nhiều giải đấu, lực lượng này thường được huy động từ các cầu thủ trẻ hoặc nhân sự không chuyên để đảm bảo quân số trực chiến bên đường biên.

Lớp bảo vệ thứ ba cũng là những người gần gũi nhất với các vận động viên: Đội ngũ bác sĩ riêng của từng đoàn thể thao. Không chỉ nắm lòng tiền sử chấn thương và thể trạng của cầu thủ, họ còn là những chuyên gia về y học vận động, dinh dưỡng và hồi phục. Sự phối hợp chặt chẽ giữa "cận vệ y tế" và ban huấn luyện chính là chìa khóa duy trì hiệu suất thi đấu xuyên suốt kỳ đại hội khốc liệt lớn nhất khu vực.

Bác sĩ đội tuyển Việt Nam luôn túc trực với túi y tế chuyên dụng, sẵn sàng ứng cứu để bảo vệ "đôi chân vàng" trước những va chạm khốc liệt trên mặt cỏ Rajamangala. Ở SEA Games 33, Singapore cử khoảng 100 chuyên gia khoa học và y học thể thao sang Thái Lan, trong khi Việt Nam mang theo 19 nhân viên y tế đến từ Bệnh viện Thể thao Việt Nam và các trung tâm huấn luyện, đào tạo thể thao quốc gia để hỗ trợ vận động viên suốt thời gian thi đấu. Từ SEA Games 30, Thái Lan duy trì tỷ lệ 1 nhân viên y tế chăm sóc cho 23 vận động viên.

Toàn bộ kinh phí cho lực lượng y tế nòng cốt và đội ngũ khiêng cáng do nước chủ nhà chịu trách nhiệm chi trả. Trong khi đó, các bác sĩ riêng của từng đội tuyển là nhân sự nội bộ thuộc đoàn thể thao các quốc gia, vận hành độc lập và không nằm trong danh mục ngân sách của Ban tổ chức đại hội.

Yếu tố then chốt chi phối toàn bộ quy trình can thiệp y tế trên sân là thẩm quyền điều hành của trọng tài. Theo đó, cả ba lực lượng y tế chỉ được phép tiếp cận cầu thủ khi có tín hiệu cho phép từ trọng tài chính. Trong trường hợp trọng tài chưa ra hiệu, không cá nhân nào, kể cả bác sĩ, được quyền tự ý vào sân. Mọi hành vi vi phạm quy định này đều có thể bị xử lý kỷ luật.

Nhiệm vụ y tế được triển khai liên tục trong suốt một quãng thời gian dài. Đặc biệt, việc các đội tuyển thi đấu rải rác tại nhiều thành phố buộc lực lượng y tế phải phân tán nhân sự, đồng thời kéo theo áp lực di chuyển và trực chiến kéo dài.