 |
| Người uống nhiều bia rượu có nguy cơ mắc ung thư đại tràng cao hơn. Ảnh: Shuttrestock. |
Ung thư đại trực tràng vốn được xem là bệnh của người trung niên và cao tuổi, nhưng những năm gần đây đang gia tăng nhanh ở nhóm 20-40 tuổi. Bên cạnh yếu tố di truyền và lối sống ít vận động, rượu bia được các bác sĩ đánh giá là một trong những tác nhân quan trọng góp phần đẩy nhanh xu hướng trẻ hóa căn bệnh ung thư đường tiêu hóa này.
Theo thống kê Globocan năm 2022, ung thư đại trực tràng là loại ung thư được chẩn đoán phổ biến thứ ba và là nguyên nhân gây không qua khỏi do ung thư đứng thứ hai trên toàn cầu, với hơn 1,9 triệu ca mắc mới và gần 904.000 trường hợp không qua khỏi.
Trước đây, bệnh chủ yếu gặp ở người trên 50 tuổi, nhưng hiện nay số ca mắc ở người trẻ đang tăng lên rõ rệt. Nếu xu hướng này tiếp diễn, số ca ung thư đại trực tràng ở người dưới 50 tuổi được dự báo sẽ tăng gần gấp đôi vào năm 2030.
Bác sĩ chuyên khoa I Ngô Văn Tân, Phòng khám Hỗ trợ điều trị Ung thư, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM (cơ sở 3), cho biết ung thư đại tràng ở người trẻ thường có đặc điểm sinh học khác so với nhóm lớn tuổi. Nhiều trường hợp tiến triển nhanh, mức độ ác tính cao và được phát hiện khi bệnh đã ở giai đoạn muộn. Một trong những yếu tố nguy cơ được nhắc đến nhiều là việc sử dụng rượu bia thường xuyên trong thời gian dài.
Về cơ chế, cồn khi vào cơ thể sẽ được chuyển hóa thành acetaldehyde, chất đã được chứng minh có khả năng gây tổn thương DNA và làm tăng nguy cơ đột biến tế bào. Việc uống rượu bia kéo dài còn gây viêm mạn tính niêm mạc đại tràng, làm rối loạn hệ vi sinh đường ruột và suy giảm miễn dịch tại chỗ.
"Những thay đổi này tạo môi trường thuận lợi cho tế bào bất thường phát triển sớm hơn, đặc biệt ở người trẻ", bác sĩ Tân nói.
Trên thực tế lâm sàng, thói quen uống rượu bia ở người trẻ thường không đơn lẻ mà đi kèm nhiều hành vi bất lợi khác. Các cuộc nhậu kéo dài thường gắn với chế độ ăn nhiều thịt đỏ, đồ nướng, thực phẩm chế biến sẵn, ít rau xanh và chất xơ. Bên cạnh đó là việc thức khuya, ít vận động, tăng cân, stress kéo dài, những yếu tố được xác định làm tăng nguy cơ ung thư đại tràng.
Đáng chú ý, nhiều bệnh nhân trẻ mắc ung thư đại tràng được phát hiện khi bệnh đã ở giai đoạn tiến triển. Một số nghiên cứu hồi cứu cho thấy tỷ lệ bệnh nhân trẻ được chẩn đoán ở giai đoạn IV lên tới gần 40%, trong khi giai đoạn sớm chiếm tỷ lệ rất thấp. Nguyên nhân một phần các triệu chứng ban đầu dễ bị bỏ qua.
Những dấu hiệu cảnh báo sớm của ung thư đại trực tràng bao gồm thay đổi thói quen đại tiện, táo bón xen kẽ tiêu chảy, phân nhỏ dẹt, cảm giác đi tiêu không hết hoặc đi cầu ra máu. Ngoài ra, người bệnh có thể xuất hiện đau bụng âm ỉ kéo dài, sụt cân không rõ nguyên nhân, thiếu máu thiếu sắt. Ở người trẻ, các biểu hiện này thường bị nhầm lẫn với rối loạn tiêu hóa thông thường, đặc biệt ở những người có thói quen uống rượu bia.
Bác sĩ Tân nhấn mạnh, tầm soát là biện pháp hiệu quả nhất giúp phát hiện ung thư đại trực tràng ở giai đoạn sớm. Với người không có yếu tố nguy cơ, việc tầm soát thường được khuyến cáo bắt đầu từ 45 tuổi.
Bên cạnh tầm soát, việc hạn chế rượu bia, xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh, tăng cường vận động và duy trì cân nặng hợp lý được xem là những giải pháp quan trọng nhằm giảm nguy cơ ung thư đại tràng ở người trẻ.
Da chỉ nhẵn mịn và căng bóng khi gan thải độc tốt. Mắt chỉ sáng trong khi lá gan được bồi bổ đúng cách. Có thể nói dưỡng gan chính là chìa khóa để dưỡng nhan. Cuốn sách Dưỡng gan để dưỡng nhan của bác sĩ - dược sĩ Thẩm Ninh là lời nhắc nhở đến phụ nữ hãy hình thành ý thức dưỡng gan.
