Theo các nhà phân tích, giới siêu giàu Trung Quốc đang âm thầm gửi máy bay phản lực tư nhân ra nước ngoài để né những quy định nghiêm ngặt hơn trong nước.
Trong khi đó, nhiều lãnh đạo doanh nghiệp cũng bắt đầu chuyển sang sử dụng máy bay thương mại giữa bối cảnh khó khăn kinh tế đang ảnh hưởng đáng kể đến đội máy bay tư nhân của nước này.
Lựa chọn mới
Máy bay thuộc sở hữu của những người giàu Trung Quốc được cho đang xuất hiện ngày càng nhiều tại các nơi như Singapore và Nhật Bản.
Đồng thời, ngày càng nhiều tỷ phú và giám đốc điều hành doanh nghiệp chuyển sang sử dụng khoang hạng nhất trên chuyến bay thương mại, hoặc sử dụng dịch vụ máy bay thuê theo hình thức chia sẻ sở hữu chung (timeshare) khi đi du lịch nước ngoài.
Số lượng máy bay phản lực tư nhân tại Trung Quốc đại lục đã giảm xuống còn 249 chiếc trong năm 2024, từ mức 270 chiếc vào năm 2023, theo Asian Sky Group - công ty dịch vụ hàng không có trụ sở tại Hong Kong (Trung Quốc).
Đội bay cho thuê cũng thu hẹp, giảm 3 chiếc so với 2 năm trước đó, xuống còn 46 chiếc tính đến tháng 6.
Trái ngược với xu hướng này, đặc khu hành chính Hong Kong ghi nhận mức tăng ròng thêm một máy bay phản lực tư nhân trong năm 2024, nâng tổng số lên 56 chiếc.
Singapore tăng thêm 9 chiếc, còn toàn khu vực châu Á - Thái Bình Dương tăng thêm 14 chiếc, đạt tổng cộng 1.156 chiếc, theo Asian Sky Group.
 |
| Máy bay của hãng hàng không China Eastern Airlines và máy bay của hãng hàng không Shanghai Airlines tại sân bay quốc tế Hongqiao ở Thượng Hải, Trung Quốc. Ảnh: Reuters. |
Subramania Bhatt, Giám đốc điều hành của China Trading Desk - công ty chuyên về tiếp thị và công nghệ du lịch - cho biết ngày càng nhiều máy bay thuộc sở hữu của người Trung Quốc nhưng đặt ngoài Trung Quốc đại lục.
“Những gì chúng tôi đang thấy là nhiều máy bay được âm thầm chuyển địa điểm đặt sang các nơi như Singapore và Nhật Bản”, ông nói.
Lý do
Các nhà phân tích cho rằng một số đơn vị khai thác cảm thấy e ngại trước những hạn chế ngày càng khắt khe đối với việc sử dụng máy bay phản lực tư nhân.
Năm nay, Trung Quốc bắt đầu yêu cầu máy bay tư nhân phải khai báo và được phê duyệt bởi cơ quan chức năng ít nhất 5 ngày làm việc trước khi có bất cứ thủ tục cấp phép hạ cánh nào, tăng so với mức 3 ngày trước đây.
Khoảng thời gian kéo dài này giúp nhà chức trách có thêm thời gian để rà soát từng chuyến bay về mặt an ninh, cũng như khả năng điều phối không phận, nhưng ngược lại có thể làm gây khó khăn cho kế hoạch đi lại.
Ngoài ra, máy bay phản lực tư nhân cũng không được phép cất hoặc hạ cánh trong giờ cao điểm tại các sân bay lớn ở Thượng Hải, Quảng Châu, Thâm Quyến và Bắc Kinh. Đây là những thành phố có tới 6 trong số 10 sân bay bận rộn nhất Trung Quốc.
Theo Charles Chang, giáo sư tài chính tại Đại học Phúc Đán (Thượng Hải), một số người giàu nhất Trung Quốc đang chuyển máy bay ra nước ngoài để tránh các hạn chế này.
Ông cho rằng các quy định trong nước đang “khiến việc bay ra khỏi Trung Quốc trở nên khó khăn hơn”.
 |
| Ngày càng nhiều tỷ phú và giám đốc điều hành doanh nghiệp chuyển sang sử dụng khoang hạng nhất trên chuyến bay thương mại, hoặc sử dụng dịch vụ máy bay thuê theo hình thức chia sẻ sở hữu chung (timeshare). Ảnh: Jackie Horne. |
Trong khi đó, Alfredo Montufar-Helu, Giám đốc điều hành tại Ankura Consulting (Trung Quốc), cho biết một số cá nhân có giá trị tài sản ròng cao đã rời Trung Quốc và mang theo cả máy bay riêng.
Họ vẫn có thể ghé thăm, nhưng “Trung Quốc không còn là nơi cư trú chủ yếu của họ”, ông nói.
Theo ngân hàng UBS của Thụy Sỹ, đã có 3 tỷ phú Trung Quốc chuyển ra nước ngoài trong năm 2024.
Tổng số tỷ phú tại nước này giảm từ 520 người năm 2023 xuống còn 427 người, chủ yếu do sự suy thoái của lĩnh vực bất động sản và biến động trên thị trường tài chính.
Chi phí đậu, bảo dưỡng máy bay ngày càng cao cùng với việc nó có thể là hình ảnh nhạy cảm trong bối cảnh chiến dịch chống tham nhũng của Bắc Kinh cũng khiến việc sở hữu máy bay riêng trở nên kém hấp dẫn hơn, ông Chang nhận định.
Một bộ phận giới siêu giàu và lãnh đạo doanh nghiệp đang chuyển sang bay thương mại, không chỉ khoang hạng nhất mà các hạng ghế phổ thông cùng nhiều lựa chọn khác.
“Nhóm này vẫn đi du lịch, nhưng họ sẽ lên các chuyến bay thương mại”, ông Chang nói.
Theo ông Bhatt, một số người lựa chọn thuê máy bay phản lực tư nhân thay vì mua.
David Dixon, Chủ tịch Jetcraft Asia có trụ sở tại Hong Kong, cho biết những hành khách giàu có không sở hữu máy bay riêng thường bay khoang hạng nhất tới châu Âu hoặc Mỹ. Sau đó, họ chuyển sang sử dụng máy bay phản lực tư nhân do các công ty như Flexjet hoặc NetJets sắp xếp.
Các nhà phân tích cho rằng tình trạng tăng trưởng kinh tế trì trệ trong nhiều năm là nguyên nhân khiến nhu cầu đối với máy bay phản lực tư nhân tại Trung Quốc suy giảm.
Đây từng là phương tiện được họ sử dụng để di chuyển nhanh trong khu vực châu Á hoặc tới cơ sở kinh doanh trong nước, như các mỏ ở vùng xa.
“Khi tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc chậm lại… sức mua suy yếu, dẫn tới nhu cầu máy bay phản lực tư nhân sụt giảm”, Asian Sky Group nhận định trong báo cáo tháng 3 về ngành này. “Một ví dụ điển hình là thị trường bất động sản, vốn đã hạ nhiệt rõ rệt trong những năm gần đây”.
Bất chấp sự thu hẹp này, các cơ quan hàng không dân dụng Trung Quốc vẫn đang tìm cách cải thiện hạ tầng cho máy bay tư nhân, với kế hoạch nâng số sân bay dân dụng từ mức 234 vào năm 2019 lên 450 vào năm 2035, theo Tân Hoa Xã.
Trên phạm vi toàn cầu, nhà sản xuất thiết bị hàng không vũ trụ Mỹ Honeywell dự báo sẽ có khoảng 8.500 máy bay phản lực tư nhân mới được bàn giao trong thập kỷ tới, với tổng giá trị 283 tỷ USD và tốc độ tăng trưởng trung bình hàng năm khoảng 3%.
Những cuốn sách để hiểu về Trung Quốc
Mục Thế giới giới thiệu tới độc giả các cuốn sách nên đọc để hiểu thêm về Trung Quốc - một trong những cường quốc châu Á và đối tác hàng đầu của Việt Nam trên nhiều lĩnh vực.
Độc giả có thể xem thêm tại đây.
