1.
Cho đến buổi chiều đầy hoa cúc và gió may
Khi chờ anh
Giữa phố phường Hà Nội
Em mới hiểu rằng em đã chờ anh tự thuở xa nào.
***
Thuở mặc áo rộng thùng thình
Tết tóc đuôi sam
Qua phà Bính
Đi xe ngựa về Thủy Nguyên
Hát bài hát buồn
Khi chưa biết nỗi buồn
Lòng thầm ước được ra đi
Ra đi mãi
Về phía dãy núi màu lam sẫm.
***
Thuở yêu lần đầu
Người vừa ra trận
Thắp ngọn đèn qua đêm chiến tranh
Như thắp một nén hương.
***
Thuở qua cửa ô chiều đông cây vừa trút lá
Sương phủ kín mặt hồ
Nắng hoe lòng phố
Nghe hồn rêu phong.
***
Thuở em mở trang sách như mở từng cánh cửa
Về miền tuyết
Về miền hoa bách hợp
Miền thảo nguyên, miền mịt mù hoang mạc
Miền gặp gỡ lớn lao
Chia cách lớn lao.
***
Thuở em đi hết con đường, về đến biển
Gấp một con thuyền
Có cánh buồm đỏ thắm
Rồi thả trôi vào chốn khôn cùng.
***
Thuở em đi một mình
Trên chuyến tàu đêm
Qua những nhà ga hoang lạnh
Không ai tiễn đưa
Không ai chờ đón
Lòng vỡ òa
Gặp ngôi sao sáng xanh ngoài ô cửa.
***
Thuở em khóc cho một mối tình tan vỡ
Rồi lại khóc khi hiểu rằng
Mọi mối tình đều sẽ đến ngày khô tạnh
Khóc cho đến khi
Nước mắt chan hòa trong mạch đập.
***
Ôi tự thuở nào, tự thuở nào
Em đã mơ thấy buổi chiều nay
Mơ thấy anh về.
2.
Bấy giờ
Em băng qua ngã tư đèn đỏ
Để kịp đến nơi anh.
***
Bấy giờ
Cây cối
Cửa nhà
Xe cộ
Cuồn cuộn chảy một dòng ngũ sắc.
***
Bấy giờ
Những khuôn mặt
Thảy đều thơ dại.
***
Bấy giờ
Cỏ xanh
Trời xanh
Áo người rực rỡ.
***
Bấy giờ
Em gầy hao, đầy đặn
Hân hoan, buồn khổ
Dưới một ánh nhìn.
3.
Sao em nhớ buổi chiều đứng chờ anh
Dưới vòm cây lớn
Tim thắt lại
Trước mỗi chuyến xe
Trước mỗi bóng người.
***
Sao em nhớ căn phòng đầy tranh
Đầy áo quần
Đầy sách
Tưởng như không còn chỗ cho con người
Mà may sao
Vẫn còn chỗ cho chúng ta
Cho hạnh phúc
Cho đớn đau.
***
Sao em nhớ buổi trưa làng gốm Bát Tràng
Ngôi làng bên sông Hồng
Ngôi nhà có mái ngói nâu
Có rặng xoan
Có những đường lát gạch
Ngôi làng còn giữ kín niềm bí ẩn
Của phút giây chiếc bình đất nâu chợt sáng xanh màu ngọc.
***
Sao em nhớ những đêm Hồ Gươm
Hơi thu len trong cỏ cây, trong sóng nước
Len trong ánh đèn mờ sương Tháp Rùa
Len trong làn tóc, trong tiếng cười, trong tấm áo những người thiếu nữ
Len trong nỗi ngậm ngùi hai ta.
***
Sao em nhớ buổi sáng ngày chạy từ phố đông trở về để kịp nghe anh
Tiếng tắt lặng qua hàng ngàn cây số.
***
Sao em nhớ quán cà phê
Dưới giàn hoa giấy
Cô chủ quán thờ ơ bỏ mặc chúng ta
Bỏ mặc phút chia tay
Bỏ mặc lời hẹn gặp.
***
Em nhớ anh
Ngày tháng
Âm thầm.
Lời bình
Điều gì chứng thực cho nỗi nhớ âm thầm, da diết trong bài thơ Ký ức của Ý Nhi? Hai từ khóa: “Thuở ấy” và “Bấy giờ” mở ra những hoài niệm không nguôi.
Thơ Ý Nhi là những tỏ bày nén lặng của một tâm tình “xao xác giữa ngày yên” (Chu Văn Sơn). Không bay bổng mượt mà hay miên man xúc cảm lãng mạn, Ký ức lặng thầm sống lại trong nhịp điệu của trái tim đã đi qua nhiều năm tháng. Thế nên, ký ức thẳm sâu và day dứt âm thầm.
Quá khứ như tấm áo dệt từ những đường kim ký ức, mà đường kim nào cũng chầm chậm trĩu vào nhung nhớ, trĩu vào suy tư. Từ những gặp gỡ lớn lao, những chia cách lớn lao đến những nỗi buồn riêng lẻ mặn mòi như nước mắt trong mạch đập; từ những ngôi sao xanh ngoài ô cửa đến căn phòng chật chội đớn đau và hạnh phúc; từ nỗi hân hoan tràn ngập đến nỗi niềm tắt lặng giữa hai ta… ký ức đầy lên làm trái tim thắt lại.
Bài thơ Ký ức của Ý Nhi gợi lại miền suy tưởng đã xa nhưng hẳn sẽ thân quen với nhiều người, sau những tháng năm dài đi qua bao biến cố. Cấu trúc hoài niệm - suy tưởng duy trì khả năng tiết chế cảm xúc để lời thơ, hình ảnh thơ đằm lặng và nhẫn nại. Chiều sâu của bài thơ là hơi thở nén vào âm thầm, nhẫn nại ấy.
