Động thái của Israel 'tạt gáo nước lạnh' vào chính quyền của ông Biden

Người dân Iran tuần hành ủng hộ Hezbollah và Palestine tại Tehran hôm 27/9. Ảnh: New York Times.

Ngày 28/9, Hezbollah ra tuyên bố xác nhận cái chết của thủ lĩnh Hassan Nasrallah, người thiệt mạng trong cuộc không kích của Israel vào vùng ngoại ô phía nam Beirut trước đó một ngày.

Giới quan sát nhận định cái chết của ông Nasrallah là mất mát to lớn với nhóm vũ trang trong tương lai. Ngoài ra, động thái này đã đánh dấu sự leo thang báo động nhất trong gần một năm giao tranh giữa Hezbollah và Israel, Guardian nhận định.

Ngay sau bài phát biểu của Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tại Đại hội đồng Liên Hợp Quốc, đã có những báo cáo đầu tiên về một đợt tấn công lớn. Trong vòng chưa đầy một giờ, các nhà báo Israel - những người quen biết với cơ quan quốc phòng và an ninh - đưa tin ông Nasrallah là mục tiêu và đã ở khu vực trụ sở vào thời điểm xảy ra không kích.

Israel nhanh chóng xác nhận thông tin này, trong đó tung hình ảnh ông Netanyahu ra lệnh qua điện thoại từ phòng khách sạn ở New York (Mỹ).

Một loạt hành động leo thang của Israel với Hezbollah trong tháng 9 - từ cài thuốc nổ vào hàng nghìn thiết bị liên lạc của nhóm, tới ám sát thủ lĩnh cấp cao nhất - cho thấy các quy tắc cơ bản được ngầm hiểu từ lâu điều hướng sự cân bằng răn đe giữa hai bên đã bị phá vỡ.

Những “lằn ranh đỏ” mờ dần

Trong thời gian đầu xung đột nổ ra với Hezbollah từ ngày 8/10/2023, nhiều người ngầm hiểu Israel sẽ không ám sát các thành viên cấp cao nhất của nhóm này.

Theo các chuyên gia am hiểu về tình hình khu vực, từ đầu năm 2024, thông qua bên trung gian, mục tiêu trong những cuộc trao đổi kín giữa Israel và Hezbollah là nhằm duy trì một thỏa thuận, trong đó các lãnh đạo cấp cao nhất sẽ không bị tấn công.

Vụ không kích của Israel ở vùng ngoại ô phía nam Beirut hôm 27/9 nhằm ám sát thủ lĩnh Hezbollah. Ảnh: New York Times.

Tuy nhiên, trong thời gian gần đây, những “lằn ranh đỏ” đó ngày càng bị xóa nhòa.

Khi phạm vi địa lý của giao tranh di chuyển sâu hơn vào lãnh thổ Lebanon và Israel, Israel bắt đầu ngắm vào giới chỉ huy cấp cao của Hezbollah, ngoài những người trực tiếp tham gia phát động tấn công ở phía nam Lebanon.

Có những bằng chứng cho thấy nguyên tắc ngầm đang bị phá vỡ. Trong hai tuần qua, các cơ quan an ninh của Israel tuyên bố về những âm mưu bất thành của Hezbollah nhằm vào các nhân vật cấp cao Israel. Tuy nhiên, cũng có ý kiến cho rằng việc Israel hành động mạnh tay để phát động một cuộc tấn công quy mô rộng.

Tất cả điều này rõ ràng là mở đầu cho nỗ lực được chuẩn bị từ lâu và từ nhiều hướng để tiêu diệt Hezbollah.

Ván cược lớn

Mặc dù có thể phải mất vài ngày để hiểu rõ toàn bộ hậu quả sau động thái hôm 27/9, ông Netanyahu và các chỉ huy quân sự Israel rõ ràng đã đánh một ván cược lớn. Điều này liên quan không chỉ tới tình hình ở phía bắc Israel, nơi hàng chục nghìn người phải sơ tán vì giao tranh, mà còn tới cả khu vực và mối quan hệ của nước này với các đối tác quốc tế.

Giữa lúc cộng đồng quốc tế - dẫn đầu là Mỹ và Pháp - đang nỗ lực làm trung gian cho lệnh ngừng bắn kéo dài 3 tuần với Hezbollah, sự việc hôm 27/9 như “một gáo nước lạnh” vào chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden, vốn tin ông Netanyahu đã đồng tình với giải pháp này.

Thay vào đó, dường như Thủ tướng Netanyahu và giới lãnh đạo quân sự Israel luôn bí mật chuẩn bị cho một kế hoạch quân sự, nhấn mạnh thêm vào những lời cảnh báo tới Iran và Hezbollah trong bài phát biểu tại Đại hội đồng Liên Hợp Quốc của nhà lãnh đạo Israel hôm 27/9.

Quan trọng trên hết, các cuộc tấn công này là thách thức trực tiếp với Tehran, khi thủ lĩnh Hezbollah đại diện cho đồng minh quan trọng nhất trong khu vực. Hàng chục nghìn tên lửa do Iran cung cấp cho Hezbollah để nhắm vào Israel từ lâu được coi là lá chắn chiến lược quan trọng, ngăn chặn đòn đánh của Israel vào chính nước này.

Hình ảnh nhà lãnh đạo Hezbollah ở Thung lũng Bekaa, Lebanon. Ảnh: New York Times.

Với tình hình hiện tại, mọi giả định trước đó đều vô nghĩa.

Có những tuyên bố ẩn danh từ phía Israel về việc phá hủy tới 50% kho vũ khí tên lửa của Hezbollah. Mặc dù quân đội Israel đã phủ nhận, kịch bản này vẫn rất khó xảy ra. Và kể cả khi quyền chỉ huy và kiểm soát của Hezbollah đã bị tổn hại nghiêm trọng, khả năng cao mạng lưới của lực lượng này vẫn sẽ được duy trì.

Các đồng minh khác của Iran, ở Iraq, Syria và Yemen, đều có tên lửa và máy bay không người lái. Mặc dù không mạnh bằng kho vũ khí của Hezbollah, chúng vẫn có thể được đưa vào sử dụng, không chỉ nhắm vào Israel mà còn cả các mục tiêu của Mỹ.

Thế nhưng, liệu Iran có chấp nhận việc ông Nasrallah bị ám sát hay không? Liệu Iran có bị kéo vào một cuộc xung đột diện rộng hay không? Và liệu việc ám sát lãnh đạo Hezbollah có thuộc một phần kế hoạch để Israel đặt ra các điều kiện chống lại Iran hay không?

Trước những câu hỏi bỏ ngỏ đó, Đại sứ quán Iran tại Beirut lên án cuộc không kích của Israel, khẳng định động thái này "đại diện cho một sự leo thang nghiêm trọng làm thay đổi luật chơi" và Israel sẽ bị "trừng phạt thích đáng".

Lãnh tụ tối cao Iran Ali Khamenei đã gửi thông điệp tới Hezbollah vào hôm 28/9, đảm bảo "tất cả lực lượng kháng chiến trong khu vực" đều sát cánh cùng nhóm này, CNN đưa tin.

Ông Khamenei nói Israel "quá nhỏ bé để gây ra thiệt hại đáng kể" cho lực lượng Hezbollah, khẳng định số phận của khu vực "sẽ được quyết định bởi các lực lượng kháng chiến, đứng đầu là Hezbollah chiến thắng".