Theo Bloomberg, ông Anthony Tan - nhà đồng sáng lập Grab - có thời điểm sở hữu hơn 1 tỷ USD trong phiên giao dịch hôm 2/12. Nhưng đến cuối phiên, tài sản của ông chỉ còn 725 triệu USD. Các lãnh đạo chủ chốt khác cũng giàu lên sau thương vụ IPO của Grab.
"Cổ phiếu sẽ luôn tăng và giảm giá", ông Anthony Tan - nhà sáng lập Grab Holdings Ltd. - nhận định ngay sau lễ rung chuông tại Singapore tối 2/12.
Grab đã khởi động sự kiện niêm yết lớn nhất tại Mỹ của một công ty Đông Nam Á bằng một sự kiện rung chuông ở Singapore, do Nasdaq và các giám đốc điều hành của Grab tổ chức.
Hãng gọi xe và giao hàng đã chào sàn Mỹ sau khi sáp nhập với một SPAC (công ty mua lại có mục đích đặc biệt).
 |
| Grab lên sàn tại Mỹ sau khi đạt được thỏa thuận sáp nhập với Altimeter Growth - một công ty SPAC hồi tháng 4/2021. Ảnh: Reuters. |
Trở thành tỷ phú trong vài tiếng
Giá cổ phiếu tăng vọt trước phiên giao dịch, nhưng lại sụt giảm sau khi mở cửa và chốt phiên với mức giảm 21%. Đà giảm khiến giá trị vốn hóa thị trường của Grab bị bay hơi 17 tỷ USD.
Theo chỉ số Bloomberg Billionaires Index, trị giá cổ phần của ông Tan đã giảm từ hơn 1 tỷ USD xuống còn 725 triệu USD.
Grab chưa có lợi nhuận, nhưng các nhà đầu tư vẫn chào đón đợt IPO (phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng) của hãng trên sàn Mỹ. Grab nhận 4,5 tỷ USD từ thương vụ này.
Grab IPO vào thời điểm không mấy thuận lợi. Đại dịch Covid-19 đã cản trở nghiêm trọng các hoạt động kinh doanh dịch vụ gọi xe. Biến thể mới Omicron cũng buộc nhiều quốc gia phải tái áp đặt những hạn chế nghiêm ngặt.
Singapore - trụ sở của Grab - mới cấm nhập cảnh từ 7 quốc gia châu Phi vào tuần trước.
 |
| Ông Tan thành lập Grab khi đang học MBA tại Trường Kinh doanh Harvard vào hơn 10 năm trước. Trong phiên giao dịch hôm 2/12, tài sản của ông có thời điểm vượt 1 tỷ USD. Ảnh: Reuters. |
Năm nay cũng là một năm nhiều biến động với Grab. Việc sáp nhập với Altimeter Growth Corp. bị trì hoãn bởi các vấn đề kiểm toán. Cơn sốt SPAC, thu hút hàng tỷ USD trong năm qua, cũng đang hạ nhiệt vì giới chức tăng cường giám sát.
Ông Tan thành lập Grab khi đang học MBA tại Trường Kinh doanh Harvard vào hơn 10 năm trước. Ông đã từ bỏ việc kinh doanh của gia đình, một trong những nhà phân phối ôtô lớn nhất Malaysia, để mở dịch vụ gọi xe MyTeksi cùng bạn học Hooi Ling Tan.
Dự án sau đó được chuyển trụ sở sang Singapore và đổi tên thành Grab. Công ty này hiện hoạt động trong cả lĩnh vực giao đồ ăn, thanh toán trực tuyến và dịch vụ tài chính.
Do cấu trúc của Grab, ông Tan nắm giữ 60,4% quyền biểu quyết dù chỉ sở hữu 2,2% công ty.
Các lãnh đạo chủ chốt giàu lên
Dù giá cổ phiếu Grab lao dốc trong phiên 2/12, các lãnh đạo chủ chốt khác của Grab vẫn chứng kiến tài sản tăng lên đáng kể. Đồng sáng lập Hooi Ling Tan và Chủ tịch Ming Maa hiện nắm giữ lần lượt 224 triệu USD và 126 triệu USD.
Tập đoàn SoftBank Group Corp. của Nhật Bản đã rót 3 tỷ USD vào Grab năm 2014. Số cổ phần 18,6% của tập đoàn hiện trị giá 6,1 tỷ USD. Trong khi đó, Uber Technologies Inc. và Didi Chuxing Technology Co. nắm giữ lần lượt 4,7 tỷ USD và 2,5 tỷ USD.
Trong quý III/2021, Grab ghi nhận khoản lỗ 988 triệu USD, tăng so với 621 triệu USD cùng kỳ năm ngoái. Doanh thu giảm 9% xuống còn 157 triệu USD.
Thành công của đợt IPO chỉ là bước đầu. Để tiếp tục khẳng định chỗ đứng trong khu vực, Grab cần cải thiện dịch vụ và chứng minh rằng hãng sẽ mang đến lợi ích cho người dùng và xã hội
- Giáo sư Lawrence Loh tại Đại học Kinh doanh Quốc gia Singapore
Khoản lỗ gia tăng chủ yếu do các chi phí phi tiền mặt. Tuy nhiên, một phần đáng kể trong số chi phí này sẽ giảm đi sau khi sáp nhập.
Dịch Covid-19 đang gây ra thiệt hại đáng kể cho các hoạt động của Grab. Bởi nhu cầu đi lại sụt giảm do những biện pháp hạn chế nghiêm ngặt ở các quốc gia trong khu vực Đông Nam Á.
Công ty cũng phải đối mặt với sự cạnh tranh ngày càng gia tăng từ phía Gojek - công ty vừa sáp nhập cùng sàn thương mại điện tử Tokopedia.
Nhưng ông Anthony Tan vẫn tự tin rằng tình hình sẽ được cải thiện khi khu vực đẩy nhanh tiêm chủng và nhiều nước chọn sống chung với virus.
"Chúng tôi tự tin vào công việc kinh doanh của mình", ông cho biết trong một cuộc phỏng vấn hôm 2/12. "Công việc kinh doanh vẫn đang tiến triển tốt", ông đề cập đến mục tiêu tổng giá trị giao dịch của các dịch vụ năm nay đạt 15-15,5 tỷ USD.
Nhưng theo giáo sư Lawrence Loh tại Đại học Kinh doanh Quốc gia Singapore, thành công của đợt IPO chỉ là bước đầu. "Để tiếp tục khẳng định chỗ đứng trong khu vực, Grab cần cải thiện dịch vụ và chứng minh rằng hãng sẽ mang đến lợi ích cho người dùng và xã hội", giáo sư Loh nhận định.
