“Có ai biết vị trí của Jose Mourinho hồi còn thi đấu không? Vậy nên đừng ai đổ lỗi cho tôi nếu bạn không biết. Đừng nói Klopp không biết gì. Tôi nghĩ ông ấy từng là thủ môn”, HLV Juergen Klopp khẳng định.
Chiến lược gia người Đức đã đưa ra câu trả lời đầy thuyết phục khi sự nghiệp cầu thủ của ông được đem ra so sánh với Mourinho. “Thôi nào. Tôi muốn biết điều đó ngay bây giờ. Google đi”, Klopp tiếp tục phản ứng khi các phóng viên nói rằng không có thời gian để tra cứu. “Tôi có thời gian mà”.
Cầu thủ Mourinho và cú hat-trick để đời
Cuối cùng, sau khi tìm kiếm các kết quả trên Google, Klopp thừa nhận rằng Mourinho từnng chơi ở vị trí tiền vệ chứ không phải thủ môn. Có thể Klopp đã nhầm giữa Jose và Felix, bố của Mourinho, thủ môn tài năng và từng có một lần ra sân duy nhất cho ĐTQG Bồ Đào Nha.
 |
| Cầu thủ Jose Mourinho được đánh giá là có tài năng nhưng hơi lười. Ảnh: Bleacher Report. |
Tuy nhiên Mourinho chưa bao giờ đạt được đẳng cấp như người cha Felix. Thực tế, Mourinho cũng không phải là “Người đặc biệt” với tư cách cầu thủ. Mourinho có thân hình gầy gò, chơi ở vị trí tiền vệ tấn công và mặc áo số 10 nhưng đã gặp khó trong quá trình khẳng định tên tuổi. Lần duy nhất ông thi đấu ở giải VĐQG Bồ Đào Nha là khi khoác áo CLB Rio Ave trong mùa giải 1981/82, dưới sự dẫn dắt của HLV Felix.
Khi nhận ra sự nghiệp cầu thủ không có tương lai, Mourinho quyết định giải nghệ ở tuổi 24 và bắt đầu học làm HLV. Điều này đôi khi trở thành thứ chống lại chính Mourinho trong các cuộc khẩu chiến với các HLV khác. Hồi năm 2016, HLV Antonio Conte cũng mỉa mai Mourinho rằng: “Tôi từng là cầu thủ nên biết cách cư xử trên sân”.
Những cuộc khẩu chiến như vậy dường như là thế giới nhỏ của sự chú ý mà Mourinho nhận được. Khi còn là cầu thủ, Mourinho chỉ được phỏng vấn một lần duy nhất với vỏn vẹn 3 câu hỏi. Trong tâm trí, ông vẫn nhớ như in về khó khăn ban đầu. Đó là ngày 7/11/1982 với những cơn mưa xối xả với sức gió hơn 100km/h khiến Bồ Đào Nha chìm trong nước.
Tuy nhiên tại Lisbon, vẫn có 3.000 CĐV dũng cảm đến sân vận động Restelo để theo dõi chủ nhà Belenenses thi đấu với Vila Franca do Campo, đội bán chuyên đến từ đảo Azores. Sau khi dẫn 8-0 trong hiệp một, HLV Felix đã đưa con trai Mourinho vào sân thay thế Djao, tuyển thủ quốc gia Bồ Đào Nha, để gây ấn tượng với đám đông người hâm mộ. Và Mourinho đã không làm họ thất vọng.
Mourinho khi đó mới 19 tuổi và ghi cú hat-trick để giúp Belenenses giành chiến thắng 17-0 trước Vila Franca do Campo. Đây vẫn là chiến thắng cách biệt nhất của họ trong lịch sử cúp Quốc gia Bồ Đào Nha. Quan trọng hơn, Mourinho đã ghi được hat-trick trong trận đấu chính thức.
 |
| Sự nghiệp cầu thủ của Jose Mourinho thường bị các HLV khác mỉa mai. Ảnh: Getty. |
Trái ngược với những lời khẳng định rằng Mourinho không có tài năng, các đồng đội cũ đã đánh giá ông rất cao. Đơn giản chỉ là Mourinho thiếu khát khao để bước lên đẳng cấp cao hơn.
“Ông ấy là tiền vệ tấn công, thường chơi phía sau tiền đạo cắm. Ông ấy có tố chất tuyệt vời, nhưng điều kìm hãm ông ấy là do cuộc sống quá ổn định: mẹ làm giáo viên, còn bố là HLV”, cựu trung vệ Baltemar Brito, từng là trợ lý của Mourinho, chia sẻ.
“Ấn tượng của chúng tôi là ông ấy chỉ coi bóng đá là sở thích. Dù đã tận hưởng việc chơi bóng nhưng ông ấy hơi lười. Ông ấy không tập luyện chăm chỉ để tăng cường thể lực. Ông ấy chỉ làm những gì bắt buộc và cũng không tập thêm”.
Brito tiết lộ thêm: “Ông ấy muốn có cuộc sống đơn giản, chỉ nhận bóng chứ không sẵn sàng tranh chấp. Có lẽ điều đó đã ngăn cản ông ấy trở thành cầu thủ giỏi hơn”.
Mùa giải 1981/82, HLV Felix đã giúp Rio Ave kết thúc ở vị trí thứ 5 trên bảng xếp hạng giải VĐQG Bồ Đào Nha. Đây là thành tích tốt nhất trong lịch sử của họ. Sau đó, thậm chí HLV Felix còn được cân nhắc cho vị trí HLV trưởng ĐTQG Bồ Đào Nha.
Một trong những tài năng trẻ sáng giá nhất của Rio Ave ở thời điểm đó là tiền vệ phòng ngự Joao Eusebio, gần bằng tuổi Mourinho. “Với tôi thì Mourinho là tiền vệ có đẳng cấp trên trung bình”, Eusebio nói. “Cậu ấy chuyền bóng, thoát pressing và đọc trận đấu rất tốt nhưng không nhanh nhẹn. Chúng tôi thường nói rằng cậu ấy là mẫu cầu thủ chơi bóng bằng tư duy. Cậu ấy có phong cách của riêng mình”.
Eusebio khẳng định: “Vấn đề lớn nhất của Mourinho là thiếu khả năng cạnh tranh. Cậu ấy không có niềm đam mê cần thiết để trở thành cầu thủ bóng đá. Cậu ấy dường như có mục đích khác so với mọi người”.
Cầu thủ kiêm trợ lý và ngày Mourinho bị sỉ nhục
Điều mà Eusebio nói càng trở nên rõ ràng hơn khi Mourinho hướng đến sự nghiệp huấn luyện viên. Sau khi tốt nghiệp trung học năm 1981, Mourinho cố gắng thi vào đại học thể dục thể thao nhưng bị loại vì trượt môn toán. Sau đó, ông quyết định theo người cha là HLV Felix đến Rio Ave và tận dụng tốt đa những trải nghiệm đó.
Không mất nhiều thời gian, các đồng đội nhận ra Mourinho không chỉ là con trai của HLV Felix. Mặc dù tuổi đời vẫn còn trẻ, Mourinho đã tạo ra ảnh hưởng đến công việc của HLV Felix và thậm chí còn được xem là trợ lý không chính thức.
 |
| Jose Mourinho vừa là cầu thủ, vừa là trợ lý cho HLV Felix ở CLB Rio Ave. Ảnh: Marca. |
Trong những trường hợp khác, vai trò của Mourinho có thể đã gây xôn xao, nhưng tại Rio Ave, điều đó không bao giờ là vấn đề. Mourinho không bỏ qua các buổi tập để theo dõi đối thủ. Về cơ bản, ông chỉ là thành viên của đội dự bị và thường góp mặt ở các trận đấu tập vào mỗi buổi chiều thứ Tư. Bất chấp điều kiện mặt sân tồi tệ, ông vẫn tìm cách phát triển mạnh trong những trận đấu có chất lượng thấp. Ông cùng tiền đạo kỳ cựu Mario Reis trở thành cặp song sát và ghi được hơn 100 bàn thắng ở giải dự bị.
Ghi bàn xuất sắc như kỷ lục, Mourinho vẫn không được góp mặt trong đội hình chính của Rio Ave. Phải chờ tới ngày 19/12/1981, Mourinho mới có lần sân chính thức duy nhất. Ngày hôm đó, ông vào sân từ băng ghế dự bị trong hiệp phụ và Rio Ave thắng 2-1 trước Salgueiros.
Mourinho từng tiến rất gần tới việc đối đầu Sporting Lisbon trên sân Alvalade. Tuy nhiên giấc mơ đó đã không trở thành sự thật. Chiến thắng 7-1 giúp Sporting lên ngôi vô địch không phải là điểm nhấn. Thay vào đó, điều bất ngờ và đáng chú ý lại đến từ cuộc cãi vã trong phòng thay đồ của Rio Ave.
Việc trung vệ Filipe Figueiredo bất ngờ chấn thương trong khi khởi động, HLV Felix đã đưa Mourinho vào danh sách dự bị thay vì ngồi trên khán đài theo dõi trận đấu. Tuy nhiên, sau khi biết tin này, Chủ tịch Jose Maria Pinho đã đi thẳng vào phòng thay đồ và cấm HLV Felix đưa Mourinho vào sân.
“Thái độ thật lố bịch vì chúng tôi đã có mùa giải tuyệt vời, làm việc chăm chỉ và đoàn kết như một gia đình. Đó là cú sốc. Chúng tôi rõ ràng đánh mất sự tập trung và thi đấu không tốt. Chúng tôi đồng cảm với Mourinho và cả cha của cậu ấy”, Brito tiết lộ.
“Khi khởi động xong và trở lại phòng thay đồ thì chủ tịch đã xuất hiện ở đó rồi nói: ‘Mourinho, cậu không thể ở đây. Cởi đồ ra và đi đi’. Đó là tình huống khủng khiếp và chúng tôi không biết phải phản ứng thế nào”.
“Cuối cùng, Mourinho đứng dậy và hét lên: ‘Tôi không cần những thứ này. Tôi sẽ đi và ông cũng cút đi’. Cậu ấy thay đồ rồi ra ngoài còn chúng tôi thì chỉ biết im lặng”.
Thay vì có 5 cầu thủ trên băng ghế dự bị thì bây giờ chỉ còn 4. Mảnh ghép còn thiếu là Mourinho. Đó cũng là khoảnh khắc Mourinho tự hứa với mình rằng sẽ không bao giờ bị sỉ nhục như thế nữa.
 |
| Jose Mourinho đã giành mọi vinh quang trong sự nghiệp HLV. Ảnh: Getty. |
Mùa giải tiếp theo, Mourinho chuyển đến Belenenses cùng với người cha của mình, rồi thi đấu ở vị trí trung vệ tại các CLB bán chuyên như Sesimbra và Comercio e Industria. Năm 1987, Mourinho quyết định giải nghệ để theo đuổi nghiệp HLV.
Phần còn lại là lịch sử. HLV Mourinho đã dẫn dắt những CLB hàng đầu châu Âu như Porto, Chelsea, Inter Milan, Real Madrid, Man United và bây giờ là Tottenham. Trong sự nghiệp, ông giành được 2 danh hiệu Champions League, 8 danh hiệu vô địch quốc gia, đoạt cúp cho 5 CLB ở 4 quốc gia khác nhau. Đó là dấu ấn mà Mourinho đã để lại và không cần tra Google để biết ông là một trong những HLV vĩ đại nhất mọi thời đại.
