Lầu Năm Góc cho biết cuộc không kích là để trả đũa cho một cuộc tấn công bằng tên lửa ở Iraq hồi đầu tháng này khiến một nhà thầu dân sự thiệt mạng và làm bị thương một quân nhân Mỹ cùng nhiều binh sĩ khác trong lực lượng liên quân, theo AP.
Vụ không kích là động thái quân sự đầu tiên của chính quyền Biden vốn dành những tuần đầu tiên trong nhiệm kỳ để tập trung nhiều hơn vào những thách thức từ Trung Quốc dù cho Trung Đông cũng nổi lên không ít đe dọa.
“Phản ứng quân sự tương xứng này được tiến hành cùng với các biện pháp ngoại giao, bao gồm tham vấn với các đối tác liên minh”, người phát ngôn của Lầu Năm Góc, John Kirby, cho biết trong thông báo về cuộc không kích.
“Động thái này gửi đi một thông điệp rõ ràng: Tổng thống Biden sẽ hành động để bảo vệ các nhân viên Mỹ và liên quân. Đồng thời, chúng tôi đã hành động một cách có thiện chí nhằm xoa dịu tình hình chung ở miền Đông Syria và Iraq”.
Cũng theo lời ông Kirby, cơ sở bị không kích từng được sử dụng bởi các lực lượng dân quân có liên hệ với Iran, bao gồm Kataib Hezbollah và Kataib Sayyid al-Shuhada.
Đáp trả các cuộc tấn công rocket
Cuộc không kích được Reuters đưa tin đầu tiên vào ngày 26/2. Theo đó, hai quan chức Mỹ nói rằng vụ không kích trên diễn ra ngày 25/2, sau khi nổi lên loạt vụ tấn công bằng rocket gần đây nhằm vào các mục tiêu Mỹ ở Iraq.
Hành động quân sự này - do lực lượng Mỹ thực hiện, không có sự tham gia của các đối tác liên quân - nhằm phá hủy khả năng tiến hành các cuộc tấn công trong tương lai của nhóm dân quân, theo nguồn tin của Reuters.
 |
| Binh sĩ Mỹ trên xe thiết giáp tại một địa điểm không được công bố ở phía bắc Syria vào tháng 11/2019. Ảnh: AP. |
Cuộc tấn công đơn lẻ chỉ nhằm vào một mục tiêu, và có tính chất phòng thủ, nhằm đáp trả ba cuộc tấn công gây nguy hiểm cho người Mỹ ở Iraq trong tháng này, quan chức Mỹ nói trên cho biết thêm.
Hiện Lầu Năm Góc chưa công bố mức độ thiệt hại của cuộc không kích và có thương vong nào hay không. Tuy nhiên, Tổ chức Quan sát Nhân quyền Syria (SOHR) nói rằng 17 người thiệt mạng sau khi vụ không kích nhắm trúng 3 xe tải chở đạn dược từ Iraq ở gần thành phố Bukamal của Syria. Theo đó, những người thiệt mạng thuộc lực lượng Hashed al-Shaabi.
Những vụ không kích trả đũa quân sự của Mỹ cũng từng diễn ra không ít lần trong những năm qua.
Sức ép với chính quyền Biden
Hôm 23/2, Tổng thống Mỹ Joe Biden và Thủ tướng Iraq Mustafa Al-Kadhimi đã nói về các vụ tấn công rocket trong một cuộc điện đàm, nhất trí rằng những người đứng sau "phải chịu trách nhiệm đầy đủ", Nhà Trắng cho biết.
Phần lớn các vụ tấn công không gây ra thương vong, nhưng vụ tấn công tên lửa mới nhất hôm 22/2 là vụ thứ ba ở Iraq chỉ trong hơn một tuần nhằm vào các khu vực Green Zone có binh sĩ, viên chức ngoại giao hoặc nhà thầu Mỹ.
Trước đó, trong vụ tấn công rocket ngày 15/2 nhằm vào sân bay Arbil, tại thủ phủ vùng tự trị Kurdistan của Iraq, ít nhất 1 nhân sự nước ngoài thiệt mạng, 1 lính Mỹ và 5 người khác bị thương. Sự việc này châm ngòi cho những lo ngại về leo thang căng thẳng trong động thái được cho là phép thử nghiêm trọng đầu tiên với chính sách Iran của chính quyền Tổng thống Joe Biden.
Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken lên án vụ tấn công này, kêu gọi điều tra và trừng phạt những đối tượng chịu trách nhiệm.
"Chúng tôi phẫn nộ vì vụ tấn công rocket ở khu vực tự trị của người Kurd tại Iraq. Tôi đã liên lạc với lãnh đạo Masrour Barzani để thảo luận về sực việc và cam kết ủng hộ mọi nỗ lực điều tra và trừng phạt những người chịu trách nhiệm", Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken cho biết trong thông cáo hôm 15/2.
Sân bay Arbil là nơi đóng quân của binh lính nước ngoài, thuộc liên quân quốc tế chống tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS).
Đây là lần đầu tiên trong vòng 2 tháng qua cơ sở quân sự hoặc ngoại giao phương Tây tại Iraq bị tấn công, theo AFP.
 |
| Ông Biden đối mặt với nhiều áp lực sau các vụ tấn công rocket liên tiếp nhằm vào cơ sở có binh lính Mỹ đồn trú ở Iraq. Ảnh: Getty Images. |
Ngoài 3 quả rocket nhắm vào sân bay Arbil, các thủ phạm còn nã 2 quả rocket vào khu vực dân cư ở ngoại ô thủ phủ vùng Kurdistan. Lãnh đạo cơ quan y tế thành phố cho biết có ít nhất 5 dân thường bị thương và 1 người trong tình trạng nguy kịch.
Tổng thống Biden những ngày qua đã đối mặt với những chỉ trích vì không sớm quy trách nhiệm các vụ tấn công rocket ở Iraq về phía Iran - vốn luôn bị đổ lỗi cho các vụ tấn công tương tự trước đó nhằm vào binh lính Mỹ và liên quân ở Iraq. Trong đó, một số vụ tấn công đã gây chết người.
 |
| Tiêm kích F-15E Mỹ tuần tra tại Trung Đông cuối năm 2020. Ảnh: USAF. |
Vụ không kích diễn ra hôm 25/2 nhằm vào cơ sở của lực lượng dân quân được cho là do Iran hậu thuẫn, diễn ra trong bối cảnh chính quyền của ông Biden đang nỗ lực gia hạn các cuộc đàm phán với Iran sau khi cựu Tổng thống Trump rút khỏi thỏa thuận hạt nhân năm 2015, làm gia tăng căng thẳng giữa Washington và Tehran.
Đầu tuần này, nhóm Kataib Hezbollah, một trong những nhóm dân quân Iraq có liên kết với Iran, đã phủ nhận bất kỳ vai trò nào trong các cuộc tấn công rocket gần đây nhằm vào các mục tiêu Mỹ ở Iraq. Một số quan chức phương Tây và Iraq cho rằng các cuộc tấn công, thường được nhận trách nhiệm bởi các nhóm ít được biết đến, nhưng thực ra do các chiến binh có liên hệ với Kataib Hezbollah thực hiện.
Kể từ cuối năm 2019, Mỹ đã thực hiện các cuộc không kích nhằm vào Kataib Hezbollah ở Iraq và Syria để đáp trả các cuộc tấn công rocket khi gây chết người nhằm vào các lực lượng do Mỹ dẫn đầu.
Dưới thời chính quyền Trump, căng thẳng lên đến đỉnh điểm khi Mỹ tiêu diệt tư lệnh khét tiếng của Iran Qassem Soleimani và kéo theo đó là cuộc tấn công trả đũa bằng tên lửa đạn đạo của Iran nhằm vào lực lượng Mỹ ở Iraq vào năm 2020.
Theo giới chức quốc phòng Mỹ, nước này đang duy trì 900 binh sĩ ở Syria và không có kế hoạch giảm số lượng ngay lập tức. Lực lượng Mỹ tại đây có nhiệm vụ hỗ trợ các lực lượng địa phương chống lại tàn dư của IS, nhưng cũng để đóng vai trò như một vùng đệm chống lại ảnh hưởng của Iran.
