Vợ chồng Ivanka Trump bất ngờ thành tâm điểm tranh cãi

Ivanka Trump - con gái cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump - cùng chồng Jared Kushner đang đầu tư một tỷ USD tại Albania với khu phức hợp khách sạn và biệt thự bãi biển xa hoa. Tuy nhiên, dự án này được xây dựng trên dải đất nơi một gia đình người Albania đã canh tác qua nhiều thế hệ. Gia đình này cho biết một phần tài sản của họ bị tịch thu khi Albania chuyển giao chính quyền vào năm 1991.

“Họ đang muốn lấy đi những gì thuộc về chúng tôi”, Bledar Alexandros Konomi - người từng chăn gia súc trên mảnh đất ông Kushner đề xuất xây khách sạn - nói.

Ngoài ra, ông Kushner cũng đang nhắm tới một hòn đảo nhỏ, có vị trí chiến lược tên là Sazan, nơi Liên Xô gửi vật tư quân sự trong Chiến tranh Lạnh. Con rể ông Trump hiện làm việc với các quan chức chính phủ cấp cao ở Albania để đảm bảo các quyền phát triển độc quyền.

Theo New York Times, Evi Kokalari-Angelakis - giám đốc phát triển bất động sản người Mỹ gốc Albania - cũng đệ trình kế hoạch tái phát triển Sazan. Tuy nhiên, bà cáo buộc chính phủ Albania bỏ qua bà vì muốn gây ấn tượng với ông Trump, trong trường hợp cựu tổng thống tái đắc cử và có thể hỗ trợ quốc gia Nam Âu này đạt được mục tiêu chính sách đối ngoại.

“Tôi có điểm bất lợi lớn nhất là phải đối đầu với con gái và con rể ông Trump”, bà nói. “Họ đóng sầm cánh cửa trước mặt tôi. Điều này thật vô lý”. Bà Kokalari-Angelakis công khai thông tin này sau khi bà Ivanka Trump hồi tháng 7 công khai về việc hai vợ chồng đạt được thỏa thuận xây dựng trên đảo Sazan.

Chính phủ Albania thiên vị vì muốn "ghi điểm" với ông Trump?

Bà Kokalari-Angelakis không phải người duy nhất đặt câu hỏi về các dự án của ông Kushner ở Albania. Agron Shehaj - thành viên đảng đối lập tại Quốc hội Albania - cho biết quá trình lựa chọn người trúng thầu phát triển dự án đảo Sazan quá mập mờ.

“Đối với Albania, phát triển du lịch rất quan trọng”, ông Shehaj cho biết. “Tuy nhiên, mọi thứ thiếu minh bạch và có vẻ như đây là thỏa thuận riêng vì lợi ích chính trị của thủ tướng Albania”.

Thủ tướng Edi Rama lẫn ông Kushner đều phản đối mọi cáo buộc cho rằng chính phủ Albania đang tìm cách giúp ông Kushner tư lợi vì là con rể ông Trump.

“Việc một doanh nhân người Mỹ nổi tiếng quan tâm đầu tư vào Albania khiến chúng tôi rất vui mừng và tự hào”, tuyên bố từ văn phòng thủ tướng cho hay. “Điều này phần nào chứng minh được với Mỹ và thế giới rằng có một ngôi sao mới nổi trong bản đồ du lịch Địa Trung Hải tuyệt đẹp mang tên Albania”.

Các dự án tại Albani không được tài trợ bởi Trump Organization - công ty bất động sản do ông Trump sở hữu một phần, cũng như không mang tên hoặc thương hiệu Trump.

Ông Kushner - người từng là cố vấn Nhà Trắng - đã thành lập công ty riêng có tên Affinity Partners, chủ yếu lấy từ nguồn hỗ trợ của chính phủ Saudi Arabia để thực hiện các giao dịch khắp thế giới.

Sazan là hòn đảo nhỏ nhưng có vị trí chiến lược. Ảnh: New York Times.

Với các dự án ở Albania và một thỏa thuận khác tại Serbia, ông Kushner hợp tác với Richard Grenell - cựu đặc phái viên tại Balkan trong chính quyền ông Trump.

Trong một cuộc phỏng vấn, ông Kushner cho biết các đề xuất giúp nâng cao vị thế toàn cầu của Albania như một điểm đến du lịch Địa Trung Hải.

Sazan - hòn đảo lớn nhất ở Albania - có vị trí chiến lược, phía bắc giáp với Hy Lạp và đối diện với “gót giày” của Italy. Trong gần 1.000 năm, hòn đảo phần lớn không có người ở này là một địa điểm quân sự quan trọng, trong đó người Italy từng sử dụng làm căn cứ tàu ngầm trong Thế chiến II. Sau khi Albania xích lại gần Liên Xô sau Thế chiến II, hòn đảo này trở thành tiền đồn quân sự cho hàng trăm binh lính Albania và các khẩu đội phòng không do Nga cung cấp.

Ngày nay, hòn đảo này vẫn còn đầy hầm trú bom, một cảng quân sự nhỏ và một loạt tòa nhà đổ nát nhưng hầu hết bị bỏ hoang. Để thực hiện cải tạo hòn đảo, công ty ông Kushner cần được chính phủ Albania chấp thuận. Công ty đã đệ trình đề xuất lên Cơ quan Phát triển Đầu tư Albania (AIDA).

“Với hòn đảo rộng 5,7 km2 ở Địa Trung Hải, chúng tôi đang thuê những kiến trúc sư và thương hiệu tốt nhất tới đây”, bà Ivanka Trump nói trong một podcast hồi tháng 7.

Bà Ivanka Trump từng là giám đốc điều hành tại công ty khách sạn và sân golf của gia đình, trước khi cha bà được bầu làm tổng thống Mỹ. Dự án tại Albania sẽ là một trong những dự án đầu tiên bà Trump sẽ đóng vai trò trực tiếp kể từ sau khi ông Trump rời Nhà Trắng.

Asher Abehsera - giám đốc điều hành bất động sản người Mỹ được ông Kushner bổ nhiệm giám sát dự án - cho biết chính phủ Albania đã sơ bộ chấp thuận đàm phán xây dựng khu phức hợp khách sạn tại Sazan, nhưng các điều khoản cuối cùng vẫn chưa được giải quyết.

Một số người chỉ trích những bình luận gần đây của bà Ivanka Trump khi khẳng định gia đình bà đã đảm bảo quyền tiếp cận Sazan.

Bà Kokalari-Angelakis nộp đề xuất vào mùa xuân, trong đó nêu khoản đầu tư 400 triệu USD xây dựng một khách sạn lấy cảm hứng từ khu nghỉ dưỡng The Breakers ở Florida tại Sazan. Đề xuất này cho rằng dự án sẽ “thu hút một nhóm đối tượng khác, có khả năng là những Elon Musk và Jeff Bezo trên khắp thế giới, những người liên tục du ngoạn trên bờ biển Italy và Hy Lạp, nhưng lại bỏ qua Albania".

Bà Kokalari-Angelakis đã trao đổi với các quan chức về kế hoạch và được yêu cầu chuẩn bị đề xuất kỹ thuật chi tiết hơn. Sau đó, bà nghe tin thỏa thuận đã được thực hiện thông qua podcast của bà Ivanka Trump. Bà quyết định không chi thêm tiền theo đuổi dự án.

Trong một tuyên bố, AIDA cho biết các kế hoạch xây dựng trên đảo Sazan vẫn đang được xem xét, vì chưa có quyết định cuối cùng nên “chúng tôi không có thông tin nào để chia sẻ”.

Bà Kokalari-Angelakis từng là người ủng hộ ông Trump và có đóng góp cho chiến dịch tái tranh cử năm 2020 của ông. Tuy nhiên, bà hiện tin rằng gia đình Trump được chính phủ ông Rama ưu ái đặc biệt. “Mỹ sẽ khó chống đối chính phủ Rama khi ông ấy hợp tác với Jared và Ivanka", bà nói.

Người phát ngôn của ông Rama đã bác bỏ thông tin “khá hài hước” này. "Edi Rama là thủ tướng Albania. Với ông ấy, mọi cá nhân cùng chúng tôi nỗ lực phục vụ cho lợi ích tốt nhất của Albania đều là phước lành lớn", tuyên bố cho biết.

Trong khi đó, cả ông Abehsera và ông Kushner đều khẳng định không yêu cầu hay nhận được sự đối đãi đặc biệt nào.

Tranh chấp đất đai

Một khu đất khác do gia đình ông Kushner chú ý, nằm gần cộng đồng Zvernec, giáp với Vlore. Vlore là thành phố lớn thứ ba Albania, đang trong quá trình xây dựng một sân bay quốc tế mới. Phần lớn tài sản quanh Vlore bị chính phủ tịch thu và các tranh chấp kéo dài kể từ năm 1991, sau khi nước này thay đổi chính quyền.

Khu đất cho dự án Zvernec của ông Kushner và bà Ivanka Trump là nằm trong số những tranh chấp này. Hồ sơ cho thấy phần lớn đất nằm trong dự án của ông Kushner thuộc về các gia đình sống ngay phía nam khu đất, tại ngôi làng nhỏ ở Zvernec.

Sau khi chính phủ Albania trả lại đất bị tịch thu, Artur Shehu - nhà phát triển bất động sản - cùng với gia đình đã đệ đơn khiếu nại khẳng định quyền sở hữu. Một số khiếu nại do luật sư của ông Shehu đệ trình bị coi là gian lận, mặc dù một số phán quyết vẫn đang được kháng cáo.

Có ý kiến cáo buộc ông Jared Kushner và bà Ivanka Trump được lợi trong dự án ở Albania. Ảnh: New York Times.

Trong những tuần gần đây, dân làng Zvernec đã liên hệ ông Kushner để tuyên bố sở hữu các khu đất và chưa chắc sẽ nhượng lại.

Ông Kushner đã nhờ một trong những gia đình giàu có nhất Albania - Shefqet Kastrati, tỷ phú phát triển bất động sản và là chủ sở hữu chuỗi trạm xăng lớn nhất Albania - giúp đỡ dự án ở Zvernec. Tập ​​đoàn Kastrati có mối quan hệ lâu đời với ông Rama. Tập đoàn này có trong tay một số hợp đồng béo bở của chính phủ, gồm cả sân bay quốc tế tại thủ đô Albania.

Lãnh đạo công ty ông Kushner cho biết họ không hề nắm được thông tin tranh chấp đất đai. “Chúng tôi đang làm việc với những người nắm giữ quyền sở hữu hợp pháp”, ông Abehsera cho biết trong một tuyên bố. "Nếu không đúng là vậy, chúng tôi sẽ tôn trọng rút khỏi giao dịch".

Theo Neritan Sejamini - cựu cố vấn của văn phòng thủ tướng, các gia đình giàu có và quyền lực đã mua lại đất ven biển Albania trong những năm gần đây. “Luật lệ bị lạm dụng nhằm mang lại lợi ích cho những người có quan hệ chính trị, đôi khi gây thiệt hại cho cư dân địa phương”, ông Sejamini cho biết.

Thoma Kola - 81 tuổi, sống tại Zvernec - lo ngại gia đình sẽ sớm mất đất ở phía bắc ngôi làng: “Chúng tôi sẽ không thể truyền lại cho đời con cháu”.