 |
Một số nhà lãnh đạo, ở những bang Mỹ áp đặt lệnh cấm phá thai, nói rằng ngoại lệ đối với các trường hợp như cưỡng hiếp, loạn luân là không cần thiết vì họ có thể dùng thuốc tránh thai khẩn cấp.
Tuy nhiên, các chuyên gia y tế cho biết mặc dù thuốc tránh thai khẩn cấp là một công cụ hữu ích, không phải lúc nào biện pháp này cũng an toàn, đáng tin cậy.
Bên cạnh đó, việc tiếp cận các biện pháp khẩn cấp này trong khoảng thời gian ngắn để đảm bảo chúng có hiệu quả dường như là chuyện không tưởng đối với một người vừa bị bạo hành.
Có những biện pháp tránh thai nào?
Thuốc tránh thai khẩn cấp được sử dụng để tránh thai sau khi quan hệ tình dục không sử dụng bao cao su, hoặc trong trường hợp phương pháp ngừa thai không thành công.
Thuốc này thường được gọi là "viên thuốc sáng hôm sau”, có hai loại phổ biến: Levonorgestrel, được biết đến với tên Plan B, và ulipristal acetate, được biết đến với tên thương hiệu Ella.
Tiến sĩ Jonah Fleisher, Giám đốc Trung tâm Sức khỏe Sinh sản tại Đại học Illinois ở Chicago, cho biết những viên thuốc này ngăn chặn rụng trứng. Do quá trình thụ thai chỉ có thể xảy ra khi trứng và tinh trùng gặp gỡ để thụ tinh, nên nếu trứng không rụng thì việc thụ thai hoàn toàn không thể xảy ra.
Tuy nhiên, nó không có hiệu quả 100% trong mọi thời điểm. Các bác sĩ cho biết hiệu quả của thuốc sẽ cao hơn nếu được sử dụng ngay sau khi quan hệ tình dục không bao cao su. Tuy nhiên, ông Fleisher cho hay các loại thuốc này sẽ không ngăn ngừa việc mang thai nếu chúng được dùng trước khi quan hệ tình dục.
Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) đã phê duyệt sử dụng thuốc của hãng Plan B trong vòng 72 giờ sau khi quan hệ tình dục không sử dụng bao cao su. Thuốc của Ella được phê duyệt trong tối đa 120 giờ, tương đương 5 ngày.
Tiến sĩ Dana Stone, một bác sĩ sản phụ khoa ở Oklahoma City, cho biết đây là thời điểm rất quan trọng vì tinh trùng có thể sống bên trong cơ thể phụ nữ đến 5 ngày. Do đó, phụ nữ vẫn có thể mang thai nếu quá trình rụng trứng xảy ra sau khi quan hệ tình dục. Nếu một người phụ nữ đã rụng trứng trước khi quan hệ tình dục, thuốc uống không có tác dụng.
“Đây là nguyên nhân dẫn đến một số trường hợp tránh thai thất bại. Nó dựa trên thời điểm”, bà Stone nói.
Cân nặng của phụ nữ cũng có thể đóng một vai trò nào đó, mặc dù vẫn còn nhiều thông tin mâu thuẫn về điều này. Bản hướng dẫn từ Đại học Phụ - Sản Mỹ cho biết thuốc levonorgestrel có thể kém hiệu quả hơn ở những phụ nữ có chỉ số khối cơ thể (BMI) trên 25.
Tổ chức này cho biết một số nghiên cứu cho thấy ulipristal acetate cũng có hiệu quả thấp hơn ở những phụ nữ có chỉ số BMI từ 30 trở lên.
Tuy nhiên, FDA nhận định vẫn cần thêm nghiên cứu bổ sung.
Hiện nay, tại Mỹ, thuốc Plan B có thể được mua tại quầy bởi bất kỳ ai từ 17 tuổi trở lên, nhưng những người trẻ hơn cần có đơn thuốc. Trong khi đó, Ella cũng cần phải được kê đơn mới có thể mua.
Một hình thức tránh thai khẩn cấp khác là vòng tránh thai, cũng được xem là phương pháp hiệu quả nhất nếu dụng cụ này được đưa vào tử cung của phụ nữ trong vòng 5 ngày kể từ ngày quan hệ tình dục không bao cao su.
Theo đó, bác sĩ hoặc y tá sẽ đặt một vòng tránh thai chứa đồng, có thể giữ nguyên vị trí trong nhiều năm, như một hình thức kiểm soát việc sinh đẻ thông thường.
Các nhà chức trách nói gì?
Các quan chức ở một số bang, như Thống đốc Texas Greg Abbott và Hạ nghị sĩ bang South Carolina Doug Gilliam, chỉ ra thuốc tránh thai khẩn cấp là lý do khiến luật cấm phá thai không cần có ngoại lệ đối với trường hợp hiếp dâm hoặc loạn luân.
Trong một cuộc tranh luận tại Hạ viện Mỹ vào ngày 31/8, ông Gilliam cho biết giả định, trong trường hợp một đứa trẻ 12 tuổi bị cha mình cưỡng hiếp, đứa trẻ sẽ có “lựa chọn” và không bị “ép buộc” mang thai.
Theo ông, trong số các lựa chọn, cô bé có thể đến bệnh viện và lấy thuốc tránh thai khẩn cấp, hoặc đến cửa hàng và mua một viên mà không cần đơn.
Khi một nhà lập pháp khác đặt câu hỏi về việc ai sẽ đưa cô bé đến cửa hàng để lấy thuốc, ban đầu ông Doug Gilliam trả lời rằng: "Xe cấp cứu". Sau đó, ông đã sửa lại và nói: "Bệnh viện (sẽ đưa thuốc) khi cô bé ở đó".
Trong một cuộc phỏng vấn khác với AP, nhà lập pháp đảng Cộng hòa giải thích lại ông không có ý đề nghị xe cấp cứu sẽ đưa cô bé đến cửa hàng, nhưng trong trường hợp cô bé đến bệnh viện, cô bé có thể sẽ được cung cấp thuốc tránh thai khẩn cấp.
“Tôi không có ý nói rằng một đứa trẻ 12 tuổi vừa bị cưỡng hiếp… sẽ gọi xe cấp cứu để đến một cửa hàng”, anh nói. "Tôi chỉ muốn cho họ biết họ có các lựa chọn sẵn có, và một trong số đó là thuốc tránh thai y tế khẩn cấp".
Nữ giới gặp khó khăn gì?
Tuy nhiên, đây rõ ràng không phải chuyện dễ dàng. Theo Jude Foster, Giám đốc chương trình phòng ngừa Liên minh chống tấn công tình dục Minnesota, hầu hết nạn nhân bị hãm hiếp không báo cáo những tội ác này với cơ quan thực thi pháp luật.
Nhiều người cũng không thể đến để được chăm sóc y tế ngay lập tức. Không phải ai cũng biết rằng thuốc tránh thai khẩn cấp là một lựa chọn và các bài giám định pháp y khi bị xâm hại tình dục là miễn phí.
“Tại sao xâm hại tình dục lại được sử dụng như đề tài tranh luận chính trị khi nói về khả năng tiếp cận dịch vụ chăm sóc sinh sản?”, bà Foster nói. “Xin đừng. Điều đó chỉ khiến tôi thất vọng”.
Tiến sĩ Stone cho biết việc tin rằng một phụ nữ có thể đơn giản tiếp cận và sử dụng thuốc Plan B nếu bị cưỡng hiếp là sai lầm.
“Chúng ta cần đưa ra mọi thể loại lựa chọn cho phụ nữ vì không có biện pháp nào có thể phù hợp với tất cả", bà Stone nói.
“Một số người có thể gặp vấn đề về việc đi lại, hay họ có vấn đề về tài chính. Luôn có những rào cản đối với một số phụ nữ khiến họ không thể tiếp cận được điều này (thuốc tránh thai khẩn cấp) trong khoảng thời gian ngắn”.
Luật ở Mỹ như thế nào?
Một số tiểu bang tại Mỹ đã cho phép tránh thai khẩn cấp trong luật phá thai của họ.
Arkansas, Kentucky và Oklahoma đều có luật cấm phá thai ở tất cả giai đoạn của thai kỳ và không có ngoại lệ đối với các trường hợp hiếp dâm hoặc loạn luân. Tuy nhiên, luật của Arkansas và Kentucky nói rõ họ không cấm các biện pháp tránh thai nếu chúng được sử dụng trước khi mang thai.
Hội nghị Quốc gia của các Cơ quan Lập pháp Tiểu bang cho biết 21 tiểu bang và quận Columbia có các đạo luật liên quan đến việc sử dụng biện pháp tránh thai khẩn cấp. 16 nơi trong số đó yêu cầu các bệnh viện hoặc cơ sở chăm sóc sức khỏe cung cấp thông tin hoặc quản lý biện pháp tránh thai khẩn cấp cho phụ nữ bị xâm hại tình dục.
Tuy nhiên, ông Fleisher cho biết thuốc tránh thai khẩn cấp không thể thay thế nhu cầu phá thai an toàn. Và đây nên là vấn đề của bác sĩ và bệnh nhân.
“Những người viết luật không hiểu những chọn lựa mà người dân đang phải đưa ra trong đời thực", ông nói.
