 |
| Sự hồi phục kinh tế Trung Quốc bị cản trở bởi bán nhà lao dốc, nợ hộ gia đình gia tăng và môi trường giá cả trì trệ, bất chấp thành công trên mặt trận công nghệ và đối ngoại. Ảnh: Reuters. |
CNBC nhận định Trung Quốc đang bước vào những ngày cuối năm 2025 với tâm thế tự tin hơn hẳn trên trường quốc tế so với đầu năm.
Là nền kinh tế lớn đầu tiên phản pháo thuế “Ngày Giải phóng” do Mỹ áp đặt, Bắc Kinh không ngần ngại sử dụng “lá bài đất hiếm” và chứng kiến các tập đoàn công nghệ nội địa vượt rào cản chip của Washington để tung ra loạt mô hình AI giá rẻ cạnh tranh trực tiếp với sản phẩm cao cấp của Mỹ. Các đánh giá quốc tế về Trung Quốc cũng đang được cải thiện.
Tuy nhiên, câu hỏi lớn là liệu nền kinh tế trong nước có thực sự mạnh mẽ như những tín hiệu đối ngoại đó hay không.
Tuần tới, giới lãnh đạo cấp cao Trung Quốc sẽ họp Hội nghị Công tác Kinh tế Trung ương thường niên, nơi phác thảo định hướng chính sách cho năm 2026. Năm ngoái sự kiện diễn ra ngày 11-12/12, và giới phân tích kỳ vọng cuộc họp lần này sẽ đưa ra thông điệp rõ ràng hơn sau một năm kinh tế nhiều gam màu xám.
Trong đó, ba "điểm nghẽn" lớn chưa được giải quyết trong nước bao gồm bất động sản lao dốc, tiêu dùng yếu ớt và nguy cơ giảm phát kéo dài vẫn khiến các nhà kinh tế đặc biệt lo ngại.
Bất động sản: Các ông lớn lao đao, niềm tin người mua chạm đáy
Khủng hoảng bất động sản tại Trung Quốc năm nay tiếp tục trầm trọng hơn, với tâm điểm mới là khó khăn tài chính của tập đoàn địa ốc Vanke.
Từng là một trong những nhà phát triển lớn nhất cả nước và thương hiệu biểu tượng, Vanke đang tìm cách trì hoãn thanh toán khoản trái phiếu 2 tỷ nhân dân tệ (283 triệu USD) đáo hạn ngày 15/12. Thông tin này đã khiến S&P Global Ratings hạ bậc tín nhiệm của Vanke cuối tuần trước.
“Niềm tin của người mua nhà tại Trung Quốc vốn đã rất mong manh. Nếu Vanke phải tìm đến các nguồn vốn trong tình trạng kiệt quệ, tâm lý thị trường có thể tiếp tục bị tổn thương”, Edward Chan, giám đốc xếp hạng doanh nghiệp tại S&P Global Ratings, nhận định.
“Điều đó thậm chí có thể kéo giảm doanh số bán nhà trên toàn quốc”, ông Chan cho biết.
Ông cũng bổ sung rằng gói hỗ trợ lãi suất thế chấp được đồn đoán đang được thảo luận khó có thể xoay chuyển đà giảm của thị trường.
 |
| Các ông lớn bất động sản Vanke lao đao kéo theo tương lai phục hồi mịt mù của thị trường bất động sản nội địa. Ảnh: Reuters. |
Không chỉ Vanke, China Real Estate Information Corp cho biết doanh số bán nhà của 100 chủ đầu tư lớn nhất Trung Quốc trong tháng 11 giảm tới 36% so với cùng kỳ, dù mức giảm này đã “dễ thở” hơn so với mức 42% của tháng 10.
Tính lũy kế 11 tháng, doanh số toàn thị trường vẫn thấp hơn 19% so với năm 2024, phản ánh sự trì trệ kéo dài đang bào mòn động lực phục hồi.
Theo số liệu từ Goldman Sachs, doanh số nhà mới trong tháng 11 của Trung Quốc đã giảm 20-30% so với cùng kỳ năm ngoái.
“Theo chúng tôi, khả năng xuất hiện thêm các biện pháp nới lỏng bất động sản đã tăng lên”, nhóm phân tích cho biết.
Không riêng thị trường nhà mới, phân khúc nhà cũ tại Trung Quốc cũng rơi vào tình trạng gần như “đóng băng”. China Index Academy cho biết giá bán trên thị trường thứ cấp của 100 thành phố khảo sát giảm 7,95% trong tháng 11, sâu hơn tháng trước, chủ yếu do lượng nhà rao bán quá lớn trong khi người mua tiếp tục chờ giá giảm thêm.
Morgan Stanley ước tính doanh số trung bình của 25 nhà phát triển hàng đầu trong tháng 11 lao dốc tới 42% so với cùng kỳ. Ngân hàng này cảnh báo đà suy yếu có thể còn kéo dài ít nhất đến mùa xuân năm sau.
“Hiện rất khó xác định ngưỡng nào sẽ buộc chính phủ phải coi đó là vấn đề cần quan tâm rộng hơn”, ông Chan nhận định.
Tiêu dùng: chi tiết triển khai còn mơ hồ
Khi thị trường địa ốc tiếp tục lao dốc, Bắc Kinh đặt nhiều kỳ vọng vào tiêu dùng nội địa.
Sau Hội nghị lập kế hoạch 5 năm vào cuối tháng 10, giới hoạch định chính sách phát tín hiệu tăng quyết tâm kích cầu tiêu dùng nội địa. Chỉ vài ngày sau, Chủ tịch Tập Cận Bình và các lãnh đạo cấp cao đã rời Bắc Kinh để dự loạt cuộc đàm phán thương mại quan trọng với Mỹ và nhiều quốc gia.
 |
| Tiêu dùng phục hồi chậm cũng là một trong những thách thức của nền kinh tế Trung Quốc. Ảnh: Reuters. |
Tuần trước, 6 bộ ngành Trung Quốc công bố kế hoạch quy mô lớn nhằm phát triển các ngành hàng tiêu dùng, từ điện tử đến đồ thể thao. Ít nhất ba lĩnh vực phải đạt quy mô 1.000 tỷ nhân dân tệ (140 tỷ USD) vào năm 2027, thêm 10 lĩnh vực khác cần đạt mốc 100 tỷ nhân dân tệ (14 tỷ USD) trong cùng kỳ. Tuy nhiên, bản kế hoạch không nêu rõ cách thực hiện.
“Thiếu các quy định về nguồn vốn và chi tiết triển khai”, Goldman Sachs nhận xét, dù ghi nhận trọng tâm lớn vào việc tích hợp AI trong phát triển sản phẩm và dịch vụ tiêu dùng.
“Kế hoạch này hoàn toàn tập trung vào phía cung. Trong khi chúng tôi tin rằng tăng trưởng tiêu dùng bền vững sẽ cần sự hỗ trợ về tạo việc làm và tăng thu nhập”, nhóm phân tích nói.
Đáng lo ngại, tỷ lệ nợ xấu hộ gia đình tại Trung Quốc nửa đầu năm nay đã tăng lên 1,33%, vượt tỷ lệ của doanh nghiệp (giảm còn 1,2%), theo dữ liệu của Natixis.
Doanh nghiệp có thể tái cấu trúc, nhưng hộ gia đình gần như không có lựa chọn, chuyên gia kinh tế Gary Ng của Natixis nói, đặc biệt trong bối cảnh thị trường bất động sản và việc làm tiếp tục gây áp lực.
Giảm phát: Cuộc đua hạ giá bào mòn lợi nhuận
Kể từ đại dịch, người tiêu dùng Trung Quốc ngày càng nhạy cảm với giá cả, trong khi doanh nghiệp đua nhau giảm giá để giành thị phần.
Dù các chương trình khuyến mãi kéo dài từ đầu tháng 10 đến giữa tháng 11, lễ hội mua sắm lớn nhất năm của Trung Quốc chỉ ghi nhận mức tăng trưởng 14,2%, giảm mạnh so với 26,6% năm ngoái, theo dữ liệu phân tích độc lập.
CPI cơ bản - không bao gồm thực phẩm và năng lượng - tăng 1,2%, nhưng theo phân tích của Nomura, khoảng một phần tư mức tăng này đến từ giá vàng leo thang. Loại trừ yếu tố đó, CPI cơ bản tháng 10 chỉ đạt 0,9%.
Ting Lu, chuyên gia kinh tế của Nomura dự đoán Bắc Kinh sẽ tăng cường hỗ trợ chính sách vào mùa xuân để tạo đà thuận lợi cho việc triển khai kế hoạch 5 năm sắp tới.
Trung Quốc sẽ công bố số liệu lạm phát tháng 11 vào ngày 10/12, sau đó là các chỉ báo quan trọng gồm bán lẻ, sản xuất công nghiệp và đầu tư vào ngày 15/12 - những dữ liệu then chốt để đánh giá sức khỏe nền kinh tế.
Những cuốn sách để hiểu về Trung Quốc
Mục Thế giới giới thiệu tới độc giả các cuốn sách nên đọc để hiểu thêm về Trung Quốc - một trong những cường quốc châu Á và đối tác hàng đầu của Việt Nam trên nhiều lĩnh vực.
Độc giả có thể xem thêm tại đây.
