 |
Cách chức ông Dương Văn Hiền có phải giải pháp cứu V.League trong bối cảnh số lượng và chất lượng trọng tài Việt Nam đều chưa đáp ứng được yêu cầu.
Những diễn biến kịch tính và hấp dẫn nhất trong giai đoạn quyết định lượt đi V.League đều phần nào bị che mờ bởi yếu kém từ công tác trọng tài. Vòng 11 vừa qua, khi sự quan tâm lẽ ra phải dành cho màn ra mắt của Anh Đức hay siêu trình diễn của CLB Hà Nội, trọng tài một lần nữa là tâm điểm.
Sau Nam Định, CLB TP.HCM là đội bóng kế tiếp đòi thay Trưởng ban trọng tài Dương Văn Hiền. Nhưng liệu điều đó có trở thành hiện thực và kể cả khi nó xảy ra, công tác trọng tài có thể tiến bộ ngay không?
Áp lực chưa đủ lớn
Theo điều lệ Liên đoàn Bóng đá Việt Nam (VFF), vị trí Trưởng ban trọng tài được bầu bởi các thành viên Ban chấp hành (BCH) VFF. Trưởng ban trọng tài đương nhiệm Dương Văn Hiền được bầu hồi cuối năm 2018 với 100% phiếu tán thành.
BCH VFF hiện có 16 người. Trong số này, không có đại diện nào đến từ CLB TP.HCM và Nam Định. Hai đội bóng này vì thế không thể trực tiếp bỏ phiếu sau những bức xúc đã bày tỏ trên truyền thông nhiều ngày qua. Những cái tên còn lại trong bản danh sách cũng không có nhiều lý do để ủng hộ đề xuất này.
Nếu hôm nay tôi là trọng tài chính, tôi ngại không dám ra sân.
Cựu HLV trưởng CLB TP.HCM Chung Hae-seong nói sau trận gặp CLB Hà Nội hôm 24/7
Suốt thời gian qua, đại diện VFF và Công ty Cổ phần Bóng đá Chuyên nghiệp Việt Nam (VPF) hiếm khi phát biểu trên truyền thông liên quan tới vấn đề trọng tài. Họ nhiều khả năng sẽ tiếp tục giữ sự im lặng ấy. Bối cảnh hệ thống bóng đá bị hoãn một lần nữa cũng đặt họ trước thách thức lớn hơn vấn đề trọng tài.
Đại diện các đội bóng như CLB Hà Nội, Đà Nẵng, HAGL hay Quảng Nam không có lý do đòi thay ông Hiền. Họ không chịu nhiều quyết định bất lợi trong nửa đầu mùa giải. Các ông Lê Văn Thành hay Phạm Thanh Hùng đang là ứng viên cho vị trí Phó chủ tịch Phụ trách Tài chính và Vận động Tài trợ sẽ bầu vào tháng 8. Một ủy viên khác là ông Phạm Ngọc Tuấn (Vietfootball) ít liên quan tới cuộc chơi vì chủ yếu làm bóng đá phong trào.
Bản thân ông Dương Văn Hiền cũng là một trong 16 thành viên BCH. Đó là lợi thế lớn giúp ông đứng vững trước sức ép lớn từ dư luận và các CLB.
Vài năm trước, VFF từng đình chỉ cựu Trưởng ban trọng tài Nguyễn Văn Mùi sau bê bối tương tự. Ông Hiền khi ấy còn làm phó ban chính là người thay thế ông Mùi tiến hành phân công trọng tài. Bởi thế, người hâm mộ đã nói về khả năng Phó ban đương nhiệm, cựu Còi vàng Võ Minh Trí thay thế ông Hiền. Tuy nhiên, ông Trí mới đảm nhận công việc điều hành một thời gian ngắn, còn trẻ và thiếu nhiều kinh nghiệm so với ông Hiền trong quá khứ.
VFF từng chứng kiến những vụ từ chức của cựu Phó chủ tịch Truyền thông Nguyễn Xuân Gụ (2018) hay cựu Phó chủ tịch Tài chính Cấn Văn Nghĩa (2019). Tuy nhiên, đó đều là những vụ từ chức trong thế “không thể đừng được”. Vấn đề của ông Hiền chưa đến mức không thể cứu vãn. Việc Trưởng ban trọng tài chủ động gửi lời xin lỗi tới đội Nam Định vài ngày trước là một hành động xuống nước. Nhưng đó có lẽ cũng là hành động nhận trách nhiệm cao nhất mà người ta có thể kỳ vọng từ ông Hiền.
 |
| Hội nghị Ban chấp hành VFF lần thứ 2 khóa VIII (nhiệm kì 2018 - 2022) bầu ông Dương Văn Hiền làm Trưởng ban trọng tài với 100% số phiếu tán thành. Ảnh: VFF. |
Thay ngọn không giúp cải thiện gốc
Kể cả khi ông Hiền từ chức, tình hình chưa chắc được cải thiện.
Người tiền nhiệm ông Hiền là cựu Trưởng ban trọng tài Nguyễn Văn Mùi từng bị chỉ trích dữ dội trong thời kỳ nắm quyền. Giới bóng đá từng kỳ vọng việc ông Mùi rời vị trí sau Đại hội VFF khóa VIII có thể mở ra thời kỳ mới trong công tác trọng tài.
Nhưng 2 năm sau khi ông Hiền thay thế ông Mùi, công tác trọng tài vẫn không có nhiều tiến bộ. Một sự thay thế tương tự ở hiện tại cũng khó mang tới những đổi mới. Bởi thay thế Trưởng ban trọng tài chỉ giúp thay người điều hành, phân công trọng tài. Đó là sự thay thế ở phần ngọn, không phải thay đổi ở cái gốc. Thay đổi Trưởng ban trọng tài không giúp cải thiện chất lượng đội ngũ trọng tài, yếu tố cốt lõi ảnh hưởng tới công tác điều hành trận đấu.
Nếu đội Nam Định hay CLB TP.HCM được phân những trọng tài tốt hơn, công tác điều hành trong trận đấu cụ thể của họ có thể được cải thiện. Và Ban trọng tài sẽ không phải hứng chịu bức xúc nữa. Tuy nhiên, số trọng tài giỏi có giới hạn. Nam Định được trọng tài tốt thì có đội khác sẽ phải nhận trọng tài non kinh nghiệm.
Tăng chất lượng, số lượng trọng tài giỏi mới là vấn đề cốt lõi của Ban trọng tài. Điều này không thể cải thiện chỉ bằng vài thay đổi ở thượng tầng.
 |
| Thay ông Dương Văn Hiền không phải là phương án triệt để nhằm tăng chất lượng trọng tài. Ảnh: Quang Thịnh. |
Bởi giống như đào tạo cầu thủ trẻ, trọng tài giỏi cũng phải qua đào tạo, cũng phải sàng lọc từ địa phương. Một trọng tài phải bắt các giải trẻ, giải hạng dưới như hạng Ba, hạng Nhì, hạng Nhất trước khi được lên sân chơi chuyên nghiệp. Cần 5 tới 10 năm kinh nghiệm, một trọng tài mới đủ “chắc tay” để cầm còi ở V.League.
Trong khi không có nguồn cung bổ sung, VFF và VPF cũng chưa tìm được thêm phương án hỗ trợ trọng tài. Giải pháp Công nghệ video hỗ trợ trọng tài (VAR) chưa được áp dụng vì hạn chế về kỹ thuật, giải pháp trọng tài ngoại chỉ là phương án tình thế và không thể áp dụng trong bối cảnh dịch bệnh hiện nay.
Một nền bóng đá chưa có nhiều lò đào tạo trẻ, chưa xây dựng được phong trào bóng đá học đường, chưa có đủ số lượng HLV chuyên nghiệp, số cầu thủ trẻ thì làm sao tăng được số trọng tài chuyên nghiệp?
Hàng năm, Ban trọng tài đều có các chương trình tập huấn trọng tài đầu và giữa mùa giải. Tuy nhiên, các chương trình đó chỉ mang ý nghĩa sát hạch, kiểm tra thể lực trọng tài là chính chứ chưa có nhiều giá trị đào tạo chuyên môn.
Ông Hiền mới nhận vị trí Trưởng ban trọng tài hơn một năm nhưng đơn vị này đã xảy ra hàng loạt điều tiếng. Các đội bóng rõ ràng có lý khi đòi thay thế Trưởng ban trọng tài. Tuy nhiên, ai thay ông Hiền? Thay ông Hiền có giúp cải thiện chất lượng trọng tài không? Đó vẫn là câu hỏi chưa có lời giải đáp.
 |
