“Họ đang lập kỷ lục. Hôm qua là ngày kỷ lục về (mua) ngô, họ mua nhiều ngô hơn mọi đơn hàng trước đây, cứ thế tiếp tục 2-3 ngày. Cả đậu nành và các thứ khác, nhưng ý nghĩa đối với tôi đã giảm đi rồi. Các bạn có hiểu không? Chỉ là ý nghĩa đối với tôi đã giảm đi”.
 |
| Tổng thống Mỹ Donald Trump trong buổi họp báo ngày 7/7. Ảnh: Reuters. |
Trung Quốc vừa mua 1,76 triệu tấn ngô của Mỹ ngày 14/7 - lượng kỷ lục trong một ngày. Trung Quốc cũng mua 6,1 triệu tấn đậu nành của Mỹ trong năm nay tính đến ngày 16/7.
Theo thỏa thuận thương mại “giai đoạn 1”, mà hai nước ký vào tháng 1 trước khi xảy ra dịch Covid-19, Trung Quốc cam kết tăng cường mua thêm 200 tỷ USD nhiều mặt hàng của Mỹ, bao gồm nông sản, chế tạo, năng lượng và dịch vụ, trong vòng hai năm.
Thỏa thuận này được coi là bước "đình chiến" cuộc chiến thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới vốn bắt đầu từ năm 2018.
Nhưng kể từ đó, căng thẳng giữa hai bên liên tục leo thang, đe dọa thỏa thuận thương mại.
Mỹ đổ lỗi cho Bắc Kinh vì không ngăn được dịch Covid-19 lây lan, và lên án hoặc trừng phạt Trung Quốc về hàng loạt vấn đề, bao gồm luật an ninh cho Hong Kong, các yêu sách hàng hải phi pháp trên Biển Đông, hay vi phạm nhân quyền đối với cộng đồng Hồi giáo thiểu số ở Tân Cương.
Trong động thái mạnh mẽ mới đây, Mỹ yêu cầu Trung Quốc đóng cửa lãnh sự quán ở Houston trong vòng 72 giờ.
Trước đó, ngày 23/7, ông Trump cho biết thỏa thuận thương mại “vẫn còn nguyên”. Ông viết trên Twitter: “Thỏa thuận thương mại với Trung Quốc vẫn còn nguyên. Hy vọng họ sẽ tiếp tục làm đủ các điều khoản của thỏa thuận”.
Trung Quốc đã tăng cường mua một số mặt hàng từ Mỹ, như thịt lợn - lượng thịt lợn Mỹ xuất sang Trung Quốc đã tăng bốn lần trong bốn tháng đầu năm nay, một phần vì Trung Quốc đang thiếu hụt do dịch tả lợn châu Phi, theo NPR.
Nhưng cho đến nay, lượng mua của Trung Quốc đối với nhiều mặt hàng khác của Mỹ vẫn thua xa so với thỏa thuận, như đậu nành, hàng chế tạo, năng lượng và máy bay Boeing.
Ngày 14/7, khi được hỏi về khả năng có thỏa thuận giai đoạn 2, Tổng thống Trump nói không muốn đàm phán với Bắc Kinh về thương mại trong bối cảnh dịch Covid-19.
“Tôi không muốn đàm phán với Trung Quốc”, ông trả lời CBS News.
“Chúng tôi đã có một thỏa thuận tốt... nhưng thỏa thuận vừa xong, chưa ráo mực, họ (Trung Quốc) đã giáng dịch bệnh lên chúng tôi”, ông Trump nói thêm, tiếp tục đổ lỗi cho Trung Quốc không ngăn được đại dịch, giữa lúc các thăm dò cho thấy càng nhiều người Mỹ không bằng lòng về cách chống dịch của chính ông.
Sang ngày 16/7, Bộ Ngoại giao Trung Quốc nói sẽ giữ vững thỏa thuận thương mại giai đoạn 1, nhưng cảnh báo sẽ phản ứng lại các động thái “bắt nạt” của Mỹ.
