Phát biểu hôm 23/7 tại Thư viện Nixon, ở Yorba Linda, bang California, Ngoại trưởng Pompeo nói nỗi lo của ông Nixon khi mở cửa đối với Trung Quốc thập niên 1970 đúng là đã dự báo trước tình hình, theo Reuters.
“Tổng thống Nixon từng nói ông sợ rằng sẽ tạo ra một ‘Frankenstein’ khi mở cửa đối với Trung Quốc”, ông Pompeo nói. “Giờ thì chúng ta thấy đây”. Ông Nixon là người mở đường cho quan hệ Mỹ - Trung thông qua một loạt các tiếp xúc, bao gồm chuyến thăm lịch sử tới Bắc Kinh năm 1972.
 |
| Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo phát biểu tại bang California ngày 23/7. Ảnh: Reuters. |
Trong bài phát biểu quan trọng ngay sau khi Washington yêu cầu Bắc Kinh đóng cửa lãnh sự quán ở Houston, ông Pompeo nhắc lại những cáo buộc về Trung Quốc, bao gồm chính sách thương mại gian lận, vi phạm nhân quyền, và các nỗ lực xâm nhập xã hội Mỹ.
Ông nói quân đội Trung Quốc đã “trở nên mạnh hơn và gây hại hơn”, và tiếp cận với Trung Quốc nên là “không tin, kiểm chứng”, thay vì “tin nhưng kiểm chứng” - khẩu hiệu của cựu tổng thống Ronald Reagan thời Chiến tranh lạnh.
“Việc chúng ta mở cửa (với Trung Quốc) không mang đến sự thay đổi mà Tổng thống Nixon mong muốn bên trong Trung Quốc”, ông Pompeo nói.
“Sự thật là các chính sách của chúng ta - và của các nước tự do khác - đã làm vực dậy nền kinh tế kiệt quệ của Trung Quốc, để rồi Bắc Kinh quay lại cắn chính những bàn tay đã giúp đỡ mình”, ông nói.
“Chúng ta, những nước thích tự do trên thế giới phải tìm cách khiến Trung Quốc thay đổi... bằng những cách sáng tạo và mạnh mẽ, vì hành động của Bắc Kinh đe dọa người dân và sự thịnh vượng của chúng ta”, ông Pompeo nói. “Nếu thế giới tự do không thay đổi, Trung Quốc sẽ thay đổi chúng ta”.
Ông nói một đồng minh NATO đã không dám đứng lên vì tự do của Hong Kong vì lo sợ bị mất thị trường Trung Quốc, nhưng không nêu tên nước nào.
Quan hệ Mỹ - Trung đang thấp nhất trong nhiều thập kỷ, và Tổng thống Donald Trump cùng đối thủ tranh cử Joe Biden dường như đang cạnh tranh xem ai có thể tỏ ra cứng rắn hơn với Trung Quốc, trước thềm cuộc bầu cử ngày 3/11.
Căng thẳng hai bên đang leo thang về hàng loạt vấn đề, từ dịch Covid-19, các chiêu thức thương mại, đánh cắp tài sản trí tuệ của Trung Quốc, yêu sách phi pháp của Bắc Kinh ở Biển Đông, và việc tước bớt quyền tự do của Hong Kong.
Ngày 21/7 vừa qua, Washington yêu cầu đóng cửa Tổng lãnh sứ quán Trung Quốc ở Houston trong vòng 72 giờ. Ông Pompeo nói cơ quan này là “đầu não gián điệp và đánh cắp tài sản trí tuệ”.
Trung Quốc được cho là đang cân nhắc đóng cửa một lãnh sự quán của Mỹ để trả đũa, trong khi Tổng thống Trump nói việc đóng cửa thêm văn phòng đại diện của Bắc Kinh “luôn là khả năng”.
