|
|
Trả nợ vay trong năm cũ trước Tết là tục lệ lâu đời. Ảnh: ndh. |
Dân gian quan niệm rằng, trong cuộc sống có vay thì có trả. Tuy vậy, dựa vào thái độ và cách ứng xử của người thiếu nợ, chuyện trả nợ cũng có năm đường bảy hướng.
Người có lòng tự trọng, luôn canh cánh bên lòng món nợ mình đã trót vương mang. Họ sẽ tìm mọi cách để thực hiện việc đền trả sao cho sớm nhất, xứng đáng nhất với những gì mình đã nhận, lấy hay vay hỏi, cầm cố...
Nếu chẳng may vì chuyện bất khả kháng, đến thời hạn hứa trả nợ mà chưa thực hiện được họ sẽ chủ động đến gặp chủ nợ bày tỏ cớ sự, xin thêm thời gian hoặc đề xuất những phương thức trả nợ khác sao cho trọn vẹn nhất.
Người vái cúng thì cúng trả lễ những gì mình đã hứa. Người vay lộc của Bà như ít tiền (tiền của bá tánh cúng Bà) để làm ăn thì đến ngày vía Bà dù ăn nên làm ra hay trên đường mưu sinh chưa được như ý cũng sẽ đem theo tiền, lễ vật (tùy theo khả năng: bánh, trái hoa tươi hay heo quay, bánh hỏi, hoặc vịt luộc...) đến cúng để trả lễ.
Số tiền họ sẽ cúng lại cho Bà ít hay nhiều hơn số tiền đã vay năm trước tùy theo mức độ làm ăn thành công lớn hay nhỏ (thậm chí một số tiền lớn để xây cất lại một phần miễu). Có người trả nợ Bà xong lại xin khấn vay lại, nhiều lần như vậy.
Có dịp nào đó thuận tiện, người nợ miệng sẽ mời lại (người từng mời, rủ mình) bữa ăn, miếng trầu, điếu thuốc để… không còn mang tiếng ham ăn!
Đặc biệt, cứ vào lúc năm hết Tết đến, những người thiếu nợ luôn cố gắng xoay xở để trả cho hết nợ trong năm cũ, bởi dân gian quan niệm những người thiếu nợ hai năm (tức là thiếu nợ từ năm cũ sang năm mới vẫn chưa trả được) sẽ gặp những chuyện không may, làm ăn không khá lên được.
Dân gian miệt Nam sông Hậu thường nhắc nhở nhau câu Lo trả nợ để ăn Tết thể hiện tập tục này.
