Tối 18/3, kết quả sơ bộ ban đầu cho thấy Tổng thống Putin đã giành được số phiếu áp đảo là 76% số phiếu. Phát biểu trước người ủng hộ, ông Putin tuyên bố "thành công đang chờ đợi chúng ta" và kết quả này phản ánh niềm tin và hy vọng của nhân dân.
Từ thời thơ ấu, cho tới khi hoạt động tình báo và bước vào chính trường, ông luôn nhìn nhấu thời cuộc và mạnh mẽ nắm lấy thời cơ để vươn tới đỉnh cao quyền lực như ngày hôm nay.
 |
| Tổng thống Putin phát biểu tại Quảng trường Đỏ đêm 18/3. Ảnh: Reuters. |
Tuổi thơ gan lì
Putin sinh năm 1952 ở thành phố Leningrad (sau này đổi thành St. Petersburg), nơi phải chịu cảnh nghèo đói, tang thương sau Chiến tranh Thế giới thứ 2. Cuộc bao vây kéo dài 2 năm rưỡi của quân đội Hitler 8 năm trước đó đã làm hơn 1 triệu người dân Leningrad thiệt mạng vì nạn đói và bom đạn.
Cha ông là một thương binh còn mẹ ông là công nhân và cũng suýt qua đời vì nạn đói. Theo tác giả Masha Gessen và cuốn sách Con người bí ẩn: Sự nghiệp khó tin của Vladimir Putin, việc Putin được lớn lên cùng cha mẹ là một “điều kỳ diệu”, vì chiến tranh đã cướp đi người thân và làm tan vỡ hầu như mọi gia đình ở Leningrad. Cha mẹ của Putin đã mất 2 người con khác khi còn nhỏ.
 |
| Ảnh Vladimir Putin thời học sinh, năm 1960, ở St. Petersburg, Nga. Ảnh: Getty Images. |
Gia đình Putin sống trong một khu tập thể tồi tàn, dùng chung phòng bếp và nhà vệ sinh với nhiều gia đình khác. Putin học không giỏi, và thường xuyên vướng vào các cuộc ẩu đả. Chính ông sau này cũng kể lại tính tình hung hăng của mình thuở nhỏ.
“Vì sao ông không được kết nạp đội”, người viết tiểu sử phỏng vấn Putin.
“Tất nhiên là không rồi. Tôi nổi loạn mà”, Putin trả lời.
“Có nghĩa là ông khá kiêu căng?”, người viết tiểu sử hỏi tiếp.
“Nói vậy là hạ thấp tôi rồi. Tôi là đầu gấu thứ thiệt”, ông khẳng định.
 |
| Vladimir Putin (dưới) đấu vật với một bạn cùng lớp năm 1971. Ảnh: Getty Images. |
“Nếu ai đó dám gây sự với cậu ấy, cậu ấy sẽ phản ứng ngay … bằng mọi cách không để ai làm nhục mình”, một người bạn của Putin kể lại trong cuốn tiểu sử của ông.
Với tính khí như vậy, không ngạc nhiên khi cậu học sinh Putin tìm đến võ thuật, trước là đấm bốc, rồi đến judo. Cha mẹ cậu phản đối sở thích mới này, nhưng sự kỷ luật của việc tập võ đã góp phần biến Putin từ cậu học sinh “đầu gấu” trở thành một thanh niên có chí hướng và chăm chỉ làm việc.
Judo cũng phục vụ cho ước mơ ngày càng lớn dần trong Putin: cậu nghe nói để trở thành điệp viên KGB (cơ quan tình báo Liên Xô) thì phải giỏi đánh nhau tay đôi, tác giả Gessen viết.
20 năm chờ đợi ước mơ KGB
Putin lớn lên với những câu chuyện anh hùng thời Liên Xô. Cha của cậu từng là cảnh sát mật hoạt động ở Đức. Trên bàn học của Putin là chân dung người sáng lập KGB.
“Một nhân viên tình báo có thể định đoạt vận mệnh của cả nghìn người … làm những điều cả một đoàn quân không làm được”, Putin sau này nói.
Năm 16 tuổi, chàng trai này can đảm tới trụ sở KGB để xin được làm việc, và hỏi “tôi phải làm gì để đạt được điều đó”. Tuy bị từ chối, Putin theo học luật như lời khuyên cậu nhận được và khiến cha mẹ, thầy cô ngạc nhiên khi vào được Đại học Leningrad uy tín nhất nhì Liên Xô.
 |
| Putin trong trang phục KGB, khoảng năm 1980. Ảnh: Kremlin.ru. |
“Suốt những năm đại học, tôi chỉ mong người đàn ông mà tôi gặp ở KGB sẽ nhớ tôi”, Putin kể lại trong cuốn tiểu sử.
Cuối cùng, một nhân viên KGB cũng hẹn gặp Putin. Ông nhận xét Putin “khéo léo, dũng cảm, và quan trọng là kết nối dễ dàng với người khác – tố chất quan trọng nhất của người làm tình báo”, theo tác giả Gessen.
Putin gia nhập KGB, nhưng phải mất 10 năm tập huấn và làm việc để ông được cử sang thành phố Dresden, Đông Đức, làm điệp viên như mong ước. Ông cưới vợ và có 2 con gái.
Năm 1989, bức tường Berlin sụp đổ, văn phòng KGB ở Dresden trở thành mục tiêu của đám đông phẫn nộ. Bị Moscow bỏ rơi, Putin trải qua hàng giờ đồng hồ ở bên trong và đốt hết tài liệu mật. Ông nói sự sụp đổ của Liên Xô là sự kiện ảnh hưởng lớn nhất đối với ông, và gọi đây là "thảm kịch địa chính trị khủng khiếp nhất thế kỷ 20".
Người hùng của nước Nga
AP bình luận “hiếm chính trị gia nào bước ra từ trong bóng tối và nhanh chóng được chú ý ở cả trong lẫn ngoài nước” như Putin.
Trở về St. Petersburg năm 1992, Putin làm việc cho thị trưởng thành phố này và trở thành cánh tay phải của ông ấy. Sự quyết liệt vốn có và khả năng “làm việc với bóng tối” học được ở KGB tỏ ra hữu ích cho Putin vì thành phố này là “thủ đô tội phạm của Nga”, Stanislav Belkovsky, thuộc Viện Chiến lược Quốc gia Nga, nói trong một phim tài liệu của đài PBS (Mỹ).
Chuyển đến Moscow làm việc năm 1996, ông bắt đầu có những bước tiến nhanh trong sự nghiệp chính trị và trở thành thủ tướng năm 1999 dưới quyền Tổng thống Boris Yeltsin. Ông Yelsin thời kỳ này đã cao tuổi và thay thế rất nhiều thủ tướng trong thời gian cực ngắn. Nhiều người cho rằng Putin cũng sẽ sớm bị thay thế.
Nhưng vị thủ tướng ít người biết đến sớm trở thành người hùng trong mắt nước Nga. Putin chỉ huy chiến dịch trừng phạt Chechnya để trả đũa cho một vụ tấn công khủng bố.
Ông tuyên bố: “Chúng ta sẽ tóm những tên khủng bố này ở khắp mọi nơi, ở sân bay … nếu bắt được, chúng ta sẽ xối chúng xuống toa-lét”. Sự mạnh mẽ, nam tính, giọng điệu khinh rẻ trong lời đe dọa trên chính là tính cách Putin đã có từ thời niên thiếu, AP nhận định.
 |
| Putin bước vào điện Kremlin trong lễ nhậm chức tổng thống ngày 7/5/2004. Ảnh: AP |
3 tháng sau khi bước sang thiên niên kỷ mới, Putin chính thức trở thành tổng thống Nga thay Boris Yeltsin đã bất ngờ từ chức trước đó. “Chúng ta sống trong một thế giới đầy cạnh tranh, nhưng chúng ta lại không là một cường quốc dẫn đầu”, Putin nói với người dân.
“Tôi nghĩ Putin luôn cảm thấy một nỗi nhục lớn sau khi Liên Xô sụp đổ, vì đó không chỉ là Liên Xô, mà còn là đế chế Nga”, cựu bộ trưởng quốc phòng Mỹ Robert Gates nói trong một phim tài liệu của CNN.
Táo bạo vượt qua khó khăn
Putin muốn bắt tay với phương Tây trong những năm đầu làm tổng thống. Tuy nhiên, ông đã mất dần sự tin tưởng sau khi chứng kiến Tổng thống Saakashvili thân phương Tây đắc cử ở nước láng giềng Georgia, và Cách mạng Cam ở Ukraine thay thế Tổng thống Yanukovych thân Putin.
 |
| Putin bất ngờ sáp nhập bán đảo Crimea năm 2014 khiến phương Tây bàng hoàng. Ảnh: Reuters. |
Năm 2014, Mỹ áp đặt lệnh trừng phạt đối với Nga. Tuy nhiên Nga vẫn chống chọi được bằng các chính sách cắt giảm ngân sách và kiềm chế lạm phát. Tinh thần dân tộc mà ông đã khơi dậy từ nhiều năm đã tạo thêm chỗ dựa cho Putin trong thời kỳ khó khăn. Putin tiếp tục can thiệp quân sự ở Syria, sau khi phe nhóm nổi dậy nhận vũ khí của Mỹ.
 |
| Putin cởi trần cưỡi ngựa năm 2009 trong tấm ảnh nổi tiếng được cả thế giới biết đến. Ảnh: AFP. |
“Putin đã mang lại cho họ lòng tự hào. Nga đã lại là một cường quốc”, ông Gates nói.
Ngày 18/3, ông Putin giành thắng lợi trong cuộc bỏ phiếu và đắc cử tổng thống thêm một nhiệm kỳ nữa.
Đóng góp vào sự yêu mến đó là hình tượng nam tính, mạnh mẽ của ông trước ống kính. Ông lặn dưới nước, lái tàu ngầm xuống đáy Biển Đen và lái máy bay dập tắt cháy rừng. Nhiều tấm ảnh cho thấy Putin cởi trần cưỡi ngựa, tắm nắng hay cầm súng. Truyền hình chiếu cảnh ông đánh võ judo hay chơi hockey.
 |
| Ông Putin (trên) có đai đen judo. Ảnh: Reuters. |
“Để hiểu được Putin, bạn phải hiểu được nước Nga. 100 năm nay nước Nga đã trải qua nhiều tai ương: chiến tranh thế giới với hàng chục triệu người chết, khó khăn và hỗn loạn cuối thời Liên Xô. Sau đó, Putin lên nắm quyền, mang lại 2 thập kỷ mà người Nga coi là ổn định, cùng với mức sống được cải thiện và vị thế trên trường quốc tế được nâng cao”, nhà phân tích Fareed Zakaria của CNN nói trong một phim tài liệu nói về Putin.
