Hàng loạt hình ảnh và chi tiết mới Washington Post thu thập được công bố hé lộ chi tiết những thời khắc quan trọng trong đêm 1/5/2011 khi đặc nhiệm Mỹ triển khai chiến dịch tiêu diệt trùm khủng bố Osama bin Laden tại nơi ẩn náu ở Pakistan.
Chiến dịch tiêu diệt bin Laden khép lại 10 năm cuộc chiến tìm và diệt thủ lĩnh Al Qaeda, kẻ chịu trách nhiệm cho vụ tấn công khủng bố 11/9/2001 khiến gần 3.000 người thiệt mạng trên đất Mỹ.
Trước giờ G
Ngày 29/4/2011, Tổng thống Barack Obama phê chuẩn kế hoạch tấn công khu nhà ở Abbottabad, Pakistan. Các báo cáo tình báo cho thấy địa điểm này là nơi ẩn náu của bin Laden.
Dựa trên các dự báo thời tiết và điều kiện ánh sáng trong đêm, giới chức tình báo Mỹ chọn thời điểm tổ chức chiến dịch là đêm 1/5.
Tổng thống Obama và các quan chức bên trong phòng hội nghị tại tổ hợp Phòng Tình huống. Ảnh: Pete Souza. |
Ngày 1/5, Nhà Trắng hủy bỏ tất cả chuyến tham quan của công chúng. Theo cựu Phó giám đốc CIA Mike Morell, tất cả cuộc họp về chiến dịch tiêu diệt bin Laden được đặt mật danh "Cuộc họp Chuột Mickey" nhằm tránh mọi rủi ro lộ lọt thông tin. Bên trong khu tổ hợp Phòng Tình huống, nơi điều hành chiến dịch, mọi camera bị tắt hoặc che đen.
Sáng hôm ấy, Tổng thống Obama vẫn chơi golf như thường lệ. Tới 13h chiều cùng ngày, Cố vấn An ninh quốc gia Tom Donilon, Bộ trưởng Quốc phòng Robert Gates, Cố vấn An ninh quốc gia John Brennan, Ngoại trưởng Hillary Clinton và các quan chức khác có mặt tại phòng họp lớn trong tổ hợp Phòng Tình huống.
Chiến dịch bắt đầu
Lúc 13h22, Giám đốc CIA Leon Panetta ra lệnh bắt đầu chiến dịch. Khi đó, bởi không thể tập trung vào bất cứ việc gì khác, ông Obama chỉ có thể chơi bài cùng một nhóm phụ tá tại phòng ăn của Nhà Trắng.
Lúc 14h, khi trực thăng chở biệt kích Mỹ rời Afghanistan tới Abbottabad, Tổng thống Obama và nhóm cố vấn an ninh quốc gia đi vào phòng họp. Trong hồi ký sau này, ông Obama miêu tả không khí lúc đó "căng thẳng" giống như tham gia một cuộc chiến.
Bởi không muốn làm sao nhãng các quan chức trực tiếp chỉ huy chiến dịch, tổng thống mau chóng rời đi và chỉ trở lại phòng họp lớn khoảng trước 15h30, khi Giám đốc CIA Panetta thông báo trực thăng đã áp sát khu nhà ở Abbottabad.
Tổng thống Obama bên trong phòng điều hành. Ảnh: Pete Souza. |
Khi trở lại phòng họp lớn, Tổng thống Obama nghe thấy âm thanh của Đô đốc William McRaven, người chỉ huy chiến dịch từ Afghanistan. Ông cũng được theo dõi hình ảnh hiện trường được chuyển từ phòng điều hành nhỏ bên cạnh vào phòng họp lớn.
Khi cuộc đột kích bắt đầu, Tổng thống Obama nói ông cần xem trực tiếp diễn biến và đi sang phòng điều hành. Tại đây, người phụ trách kỹ thuật là Chuẩn tướng Brad Webb đề nghị nhường ghế cho Tổng thống Obama, nhưng ông từ chối và kéo một chiếc ghế lưng thẳng khác ngồi xuống bên cạnh.
Nhóm cố vấn an ninh quốc gia sau đó theo chân Tổng thống Obama đi vào phòng điều hành. Chỉ chưa đầy 1 phút sau khi ông Obama ngồi xuống ghế, một trong các trực thăng Black Hawk tham gia chiến dịch gặp phải lốc xoáy, phải đáp khẩn cấp ngay bên trong khu nhà của bin Laden và không thể hoạt động lại.
Tổng thống Obama nói ông cảm thấy "một luồng điện sợ hãi" vụt qua. Đô đốc McRaven trấn an các quan chức trong căn phòng rằng tình hình sẽ ổn.
Không lâu sau đó, Đô đốc McRaven và Giám đốc Panetta gần như cùng lúc thông báo với tất cả rằng bin Laden đã bị tiêu diệt. Tổng thống Obama nhẹ nhàng nói "chúng ta tóm được hắn rồi". Ông bắt tay với từng người và rời khỏi phòng điều hành.
Trong hồi ký sau này, Tổng thống Obama nói ông khi đó vẫn lo lắng cho các biệt kích SEAL còn đang trong không phận Pakistan. Khoảng 18h, trực thăng chở biệt kích Mỹ quay trở lại không phận Afghanistan. Chỉ khi đó, Tổng thống Obama mới có cảm giác nhẹ nhõm.
Xác nhận thi thể bin Laden
Tại một cuộc họp sau đó trong phòng hội nghị, qua video, Đô đốc McRaven thông báo đã quan sát thi thể và đó dường như là bin Laden. Ông yêu cầu một biệt kích SEAL nằm cạnh thi thể để xác nhận chiều cao. Bin Laden cao khoảng 1,8 m.
"Thật đấy à Bill (tên gọi tắt cho William), sau tất cả chi tiết kế hoạch mà các ông không có một cái thước dây sao?", Tổng thống Obama nói.
Các quan chức Mỹ theo dõi tình hình ở Afghanistan sau khi kết thúc chiến dịch ở Pakistan. Ảnh: Pete Souza. |
Không lâu sau đó, ảnh thi thể của bin Laden được truyền tới tay các quan chức tại Phòng Tình huống. Tổng thống Obama tỏ ra chắc chắn đó là bin Laden. Một số quan chức khác cẩn trọng hơn, cho rằng cần kiểm tra ADN trước khi xác nhận danh tính thi thể, điều có thể mất một vài ngày.
Khi các lãnh đạo Nhà Trắng còn đang tranh luận có nên công bố thông tin cái chết của bin Laden ngay tối đó hay không, một số cơ quan thông tấn bắt đầu đưa tin về vụ rơi trực thăng.
Chủ tịch Hội đồng tham mưu trưởng liên quân Mike Mullen nói ông cần liên hệ giới chức Pakistan để xoa dịu và hạn chế các phản ứng quân sự đáp trả nếu có.
Thông điệp của ông Obama
Khoảng 20h47, Tổng thống Obama quyết định sẽ có bài phát biểu ngay trong tối đó. Trong hồi ký, ông Obama viết toàn bộ nhân viên quay trở lại Nhà Trắng và làm việc "hết tốc lực" để chuẩn bị cho bài phát biểu của tổng thống.
Lúc 21h11, người chuẩn bị bài phát biểu Ben Rhodes và Chánh văn phòng Nhà Trắng Bill Daley có cuộc họp nhanh với ông Obama để xem tổng thống muốn nói gì với đất nước.
Theo ông Rhodes, Tổng thống Obama muốn nhấn mạnh sự lạc quan và chiến thắng sau chiến dịch tiêu diệt bin Laden.
"Chiến dịch này cho thấy nếu nước Mỹ thực sự theo đuổi điều gì, chúng ta có thể làm được những điều vĩ đại. Đó là chất keo gắn kết cả dân tộc", ông Obama nói.
Tổng thống Obama, Phó tổng thống Joe Biden, Thư ký báo chí Jay Carney sửa bài phát biểu lần cuối. Ảnh: Pete Souza. |
Sau cuộc họp, Tổng thống Obama thay một bộ vest mới. Đó là thời điểm ông Obama lần đầu gặp Đệ nhất phu nhân Michelle Obama trong ngày.
Tiếp đó, Tổng thống Obama gọi điện cho những người tiền nhiệm là George W. Bush và Bill Clinton. Ông Obama nhấn mạnh với cựu Tổng thống Bush rằng chiến dịch tiêu diệt Bill Laden là đỉnh cao của những nỗ lực tìm và diệt đã khởi đầu từ thời của cựu Tổng thống Bush.
Ông Obama cũng gọi điện cho Thủ tướng Anh David Cameron và Tổng thống Pakistan Asif Ali Zardari. Ông Zardari trấn an Tổng thống Obama rằng cái chết của bin Laden là "một tin tốt lành" bất kể sau đó có chuyện gì xảy ra.
Sau khi kết thúc các cuộc điện thoại, ông Obama tự tay sửa bài phát biểu tại Phòng Bầu dục.
Lúc 22h45, các hãng tin tức của Mỹ đồng loạt đưa tin bin Laden đã bị tiêu diệt. Bên ngoài Nhà Trắng, đám đông hô to "USA! USA! USA!".
Bên trong Nhà Trắng, Tổng thống Obama, Phó tổng thống Joe Biden, Thư ký báo chí Jay Carney cùng tiếp tục sửa bài phát biểu. Ông Biden đề nghị cân nhắc cẩn trọng có tiết lộ chi tiết chính ông Obama ra lệnh tiến hành chiến dịch tiêu diệt bin Laden hay không.
Tới 23h35, Tổng thống Obama bắt đầu bài phát biểu được truyền hình trực tiếp toàn cầu.
"Chào các bạn. Đêm nay, tôi có thể thông báo tới người dân Mỹ và toàn thế giới, nước Mỹ đã tiến hành chiến dịch tiêu diệt Osama bin Laden, thủ lĩnh Al Qaeda, tên khủng bố chịu trách nhiệm cho vụ giết hại hàng nghìn người đàn ông, phụ nữ, trẻ em vô tội", ông Obama nói.
Tiết lộ về tổng thống Mỹ
Mục Thế giới xin giới thiệu tủ sách về tổng thống Mỹ, cung cấp cho độc giả thông tin về các đời tổng thống Mỹ cùng những người thân của họ, qua đó cho phép chúng ta có cái nhìn sâu sắc hơn không chỉ vào cuộc đời của những nhà lãnh đạo xứ cờ hoa mà còn là vào nền chính trị Mỹ.