Theo báo cáo thực hiện Nghị quyết 62 về hoạt động chất vấn tại kỳ họp 3 gửi Quốc hội, Bộ Tài chính cho biết trong 3 năm qua (2018-2021), số thu thuế từ các nền tảng xuyên biên giới, thương mại điện tử (TMĐT) tăng bình quân 130%. Riêng năm 2021, số thu đạt 1.591 tỷ đồng, tăng 39% so với năm 2020.
Từ năm 2018 đến tháng 8 năm nay, các nền tảng đã khai, nộp 5.588 tỷ đồng thông qua tổ chức tại Việt Nam (thuế nộp thay nhà thầu nước ngoài). Trong đó, Facebook đóng góp 2.099 tỷ đồng, Google nộp 2.115 tỷ đồng, Microsoft nộp 714 tỷ đồng, chiếm tổng cộng 88%.
Cũng trong giai đoạn này, cơ quan thuế thu về 1.082 tỷ đồng tiền thuế từ xử lý vi phạm của cá nhân, tổ chức Việt Nam có thu nhập nhờ kinh doanh TMĐT. Đáng chú ý, khoản này tăng mạnh từng năm. Trong khi số thu vào năm 2021 đạt 261 tỷ đồng thì 8 tháng đầu năm 2022 đã tăng gấp đôi, khoảng 521 tỷ đồng.
Cuối tháng 3, Bộ Tài chính đã vận hành Cổng thông tin điện tử, ứng dụng thuế điện tử trên nền tảng thiết bị di động (eTax Mobile) dành cho các nhà cung cấp nước ngoài kê khai, đăng ký và nộp thuế. Đến nay đã có 140.615 lượt tải và cài đặt, sử dụng ứng dụng thuế điện tử eTax Mobile; gần 69.500 giao dịch qua ngân hàng thương mại với tổng số tiền hơn 308 tỷ đồng.
Cổng thông tin điện tử cũng ghi nhận 30 nhà cung cấp nước ngoài lớn (Facebook, Microsoft, Netflix, Samsung, TikTok, eBay…) đã đăng ký, kê khai và nộp khoảng 22,2 triệu USD tiền thuế.
 |
| Cơ quan thuế thu 1.082 tỷ đồng nhờ xử lý vi phạm của cá nhân, tổ chức Việt Nam có thu nhập từ TMĐT. Ảnh: Phương Lâm. |
Tuy nhiên, Bộ Tài chính cho rằng đặc trưng nền kinh tế số, TMĐT phát triển nhanh khiến hoạt động quản lý, thu thuế kinh doanh xuyên biên giới gặp nhiều thách thức, đơn cử như việc xác định căn cứ tính thuế, phân biệt rõ các loại thu nhập (bản quyền, lợi nhuận kinh doanh, phí dịch vụ) làm cơ sở đánh thuế…
Việc kiểm soát quản lý thuế với đối tượng kinh doanh TMĐT cũng không đơn giản bởi nhóm này có thể duy trì nhiều gian hàng trên một sàn giao dịch TMĐT hoặc cùng lúc trên nhiều sàn, nhiều nền tảng mạng xã hội.
Bên cạnh đó, việc kiểm soát dòng tiền còn gặp khó khăn khi các phương thức thanh toán không dùng tiền mặt khá đa dạng. Ngoài ra, người mua/bán vẫn ưa chuộng hình thức thanh toán COD (trả tiền mặt khi nhận hàng) hơn là thanh toán không dùng tiền mặt.
Để khắc phục, tăng cường khả năng quản lý và tránh thất thu thuế, Bộ Tài chính cho biết sẽ hoàn thiện pháp luật về thuế để tăng trách nhiệm cho chủ sở hữu sàn TMĐT trong kê khai, nộp thuế thay người bán.
Cuối tháng 8, cơ quan này đã trình Chính phủ nghị định sửa đổi Nghị định 126, quy định sàn TMĐT có trách nhiệm cung cấp thông tin, khai, nộp thuế thay doanh nghiệp, cá nhân, hộ kinh doanh trên sàn. Bộ cũng đề xuất sửa đổi một số quy định chuyên ngành để đảm bảo căn cứ pháp lý thống nhất trong quản lý sàn TMĐT.
Ngoài ra, Bộ Tài chính sẽ nâng cấp hệ thống quản lý thuế thông minh; xây dựng cơ sở dữ liệu để quản lý rủi ro; áp dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để xử lý dữ liệu, kết nối trực tiếp với người nộp thuế cũng như lưu trữ thông tin và đưa ra các cảnh báo, đề xuất biện pháp quản lý thuế theo rủi ro với hoạt động TMĐT...
