Thủ tướng Canada họp khẩn sau đe dọa tăng thuế quan của ông Trump

Ông Donald Trump và ông Justin Trudeau năm 2019. Thủ tướng Canada hôm 26/11 cho biết ông đã có cuộc trò chuyện "tốt đẹp" với tổng thống đắc cử Mỹ sau bài đăng. Ảnh: Kevin Lamarque/Reuters.

Thủ tướng Justin Trudeau đã triệu tập một cuộc họp khẩn cấp với các thủ hiến tỉnh bang trên khắp Canada sau khi Tổng thống đắc cử Donald Trump đe dọa áp thuế 25% đối với quốc gia láng giềng phía bắc của Mỹ, theo Guardian.

Ông Trump đã đăng trên mạng xã hội rằng ông sẽ "ký tất cả các tài liệu cần thiết" để áp thuế 25% lên Mexico và Canada đối với tất cả các sản phẩm hàng hóa nhập khẩu vào Mỹ, đồng thời nhấn mạnh rằng mức thuế này sẽ được áp dụng cho đến khi "ma túy, đặc biệt là fentanyl và tất cả người nhập cư bất hợp pháp chấm dứt cuộc xâm nhập vào đất nước chúng ta!".

Thủ tướng Canada hôm 26/11 nói rằng ông đã có một cuộc trò chuyện "tốt đẹp" với ông Trump ngay sau bài đăng trên mạng xã hội, nỗ lực xoa dịu nỗi lo về một đòn giáng kinh tế mạnh đối với Canada.

Nhà lãnh đạo Canada không nói liệu nước này có áp thuế trả đũa hay không, như diễn biến trước đó trong nhiệm kỳ tổng thống đầu tiên của ông Trump.

“Chúng tôi đã nói về cách thức các mối liên hệ chặt chẽ và hiệu quả giữa hai quốc gia diễn ra qua lại như thế nào”, ông Trudeau nói với các phóng viên.

“Chúng tôi đã nói về một số thách thức hai bên có thể cùng nhau giải quyết”.

Trong bối cảnh Mỹ, Canada và Mexico đã đàm phán lại một hiệp định thương mại vào năm 2018 và có chuỗi cung ứng đan xen sâu sắc, mức thuế 25% một khi được áp dụng chắc chắn sẽ tàn phá nền kinh tế Canada. Mỹ vẫn là đối tác thương mại lớn nhất của quốc gia láng giềng phía bắc này, với gần 600 tỷ CAD hàng hóa được xuất khẩu sang Mỹ vào năm ngoái.

Các bộ trưởng Canada bày tỏ sự hoài nghi đối với những tuyên bố của ông Trump về vấn đề nhập cư và buôn bán ma túy. Trong khi một số lượng nhỏ nhưng ngày càng tăng những người di cư đang sử dụng Canada làm con đường vào Mỹ, số người nhập cảnh qua Mexico mới thực sự đáng kể.

Bộ trưởng di trú Canada Marc Miller cho rằng 23.000 vụ chặn bắt của các quan chức Mỹ tại biên giới phía bắc vào năm ngoái được gọi là “cuối tuần hệ trọng tại biên giới Mexico”, nơi đã ghi nhận 1.530.523 “cuộc chạm trán” vào năm 2023.

Về vấn đề vận chuyển fentanyl qua lục địa, rất ít được đưa vào Mỹ qua biên giới phía bắc, tới mức Cục Phòng chống Ma túy Mỹ (DEA) thậm chí không đề cập đến Canada trong báo cáo từ năm 2020, thay vào đó, những cái tên nổi lên luôn là Mexico, Trung Quốc và Ấn Độ.

"Lượng fentanyl vượt qua biên giới Mỹ - Canada về cơ bản là thuốc vi lượng đồng căn!", nhà báo John Michael McGrath tại Toronto viết trên X.

Tuy nhiên, thủ hiến cánh hữu của tỉnh Alberta giàu dầu mỏ cho rằng Trump có những lo ngại chính đáng về các hoạt động bất hợp pháp tại biên giới chung. "Chúng tôi kêu gọi chính phủ liên bang hợp tác với chính quyền mới để giải quyết những vấn đề này ngay lập tức, qua đó tránh mọi mức thuế không cần thiết đối với hàng xuất khẩu của Canada sang Mỹ", ông Danielle Smith cho biết trong một bài đăng trên mạng xã hội.

Ông Smith, vốn có mối quan hệ lạnh nhạt với Thủ tướng Trudeau, cho hay: "Phần lớn lượng năng lượng xuất khẩu của Alberta sang Mỹ được vận chuyển thông qua các đường ống an toàn và bảo mật, không hề góp phần vào các hoạt động bất hợp pháp này tại biên giới".

Đối với Thủ tướng Trudeau, câu chuyện thuế quan có thể sẽ khơi dậy những ký ức cay đắng về cuộc chiến thương mại với Mỹ trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump. Có thời điểm, ông Trump nói thẳng thừng rằng ông "rất không hài lòng" với các cuộc đàm phán, chỉ đích danh nhà đàm phán chính của Canada, khi đó là Ngoại trưởng Chrystia Freeland, hiện là bộ trưởng Tài chính và phó thủ tướng.

Trevor Tombe, nhà kinh tế học nghiên cứu về hậu quả của thuế quan của Mỹ đối với nền kinh tế Canada, đã cảnh báo rằng suy thoái có thể xảy ra nếu ông Trump thực hiện mức thuế 25%.

Các thủ hiến tại Canada cũng cảnh báo rằng một cuộc chiến thương mại sẽ gây ra thiệt hại lớn cho nền kinh tế tương ứng của các địa phương.

Ông Trudeau cho biết các lãnh đạo tỉnh bang sẽ họp khẩn cấp vào ngày 27/11, kêu gọi một cách tiếp cận “Canada thống nhất”.

Thủ hiến Ontario Doug Ford gọi những lời đe dọa của ông Trump là “không công bằng” và cho biết thật “xúc phạm” khi so sánh Canada với Mexico khi nói đến vấn đề nhập cư và ma túy.

“Giống như một thành viên trong gia đình đâm thẳng vào tim bạn vậy”, ông Ford nói với các phóng viên 26/11. Ông cũng cảnh báo rằng nếu ông Trump thực hiện lời đe dọa, Canada có thể không còn lựa chọn nào khác: “Chúng ta phải trả đũa”.