Thưa mẹ!
Con về với mẹ đây
Những ngọn gió thổi qua vườn cuối hạ
Lá xôn xao những cánh thư thầm
***
Chiến tranh đã tắt cuối con đường
Cau vẫn rụng vào những chiều thương nhớ
Bầy sẻ nâu đã bao mùa sinh nở
Con đã về, mẹ có thấy con không
***
Cỏ đã lên mầm trên những hố bom
Ôi Tổ quốc lại một lần đứng dậy
Gió thổi suốt bốn nghìn năm và mẹ
Nước mắt đầy trên những vết nhăn
***
Con đã về với mẹ, chiều nay
Mà mẹ không nhìn thấy
Con mèo thay con thức cùng với mẹ
Lặng im theo bóng mẹ lưng còng
***
Chiến tranh qua rồi và mãi mãi con tin
Con ngủ quên dưới cánh rừng lá bạc
Khi gió thổi là con tỉnh giấc
Theo đường gió con về ngắm mẹ sau lưng
***
Viên bi tròn vẫn lăn mãi qua sân
Cần câu cũ buông vào từng kỷ niệm
Cánh diều giấy trẻ con làng lại thả
Tiếng sáo trăng tìm đến ngõ nhà mình
***
Con đã về rón rén bước chân
Như thủa nhỏ để oà trong nức nở
Con đã về mẹ bớt ho mẹ nhé
Bông hoa đèn lại nở sáng trong đêm
***
Có tiếng gà gọi mẹ góc vườn xa
Con vẫn thế hò reo chùm khế ngọt
Cau lại trổ mẹ ơi cau sẽ bổ
Trong cơn mê tiếng trẻ nói vang nhà
***
Chiến tranh qua rồi và mãi mãi con tin
Con không chết, con chỉ không lớn nữa
Và con sống suốt đời mười tám tuổi
Như buổi chiều chào mẹ con đi
***
Con đã vào đến bếp nhà ta
Ngồi bên mẹ xoè tay hơ trước lửa
Niêu tép mẹ kho suốt đời không thể nguội
Cơm đang cười mẹ có thấy con không
***
Đũa vẫn so thừa cả những bữa cơm đông
Cánh cửa cũ chần chừ đêm gió lạ
Mẹ ơi mẹ, mẹ đừng ngồi khuya quá
Mẹ đừng ngồi vấn tóc mãi trong đêm
***
Những quả khế vàng rụng kín cả mùa thu
Mẹ thêu áo buổi chiều ra quét ngõ
Chim khách kêu rung từng chân tóc mẹ
Con đã về mẹ có bớt ho đêm
***
Con đã về trong tiếng sấm tháng Tư
Hoa gạo đỏ con cười trong tiếng gió
Con đã về trong mùa gặt hái
Cơm mới thơm như con đứng cười thầm
***
Con đã về lửa tí tách trong rơm
Soi mặt mẹ tự hào và thương nhớ
Con đã về khi làng vui đón Tết
Hoa đào xoè những chúm môi thơm
***
Chiến tranh qua rồi và mãi mãi mẹ ơi
Đồng đội con trở về với thư con viết dở
Ôi lá thư chỉ một câu gọi mẹ
Là lá thư dài nhất ở trên đời...
Lời bình
Bài thơ Thư gửi mẹ làm dâng lên trong lòng ta một niềm xúc động mãnh liệt. Tứ thơ khởi nguồn từ ý niệm trở về của linh hồn một người lính. Chiến tranh đã đi qua, đứa con mười tám tuổi của mẹ đã ngủ lại dưới cánh rừng lá bạc, nhưng linh hồn con theo ngọn gió trở về.
Bằng những hình ảnh thân thuộc, gần gũi; nhịp thơ chậm, điệu thơ buồn, giọng thơ ấm và lời thơ da diết; Thư gửi mẹ mở ra khung cảnh quê hương với hình bóng mẹ già sớm tối vào ra thương nhớ, đợi chờ. Con không chết, con trở về, mãi mãi mười tám tuổi. Trở về để được bên mẹ, để sống lại và sống tiếp những tháng năm yên ấm, thanh bình.
Thơ viết về chiến tranh, người lính, về tiền tuyến, hậu phương suốt những tháng năm dài của lịch sử dân tộc đã khắc tạc nên bao hình tượng hào hùng, bi tráng. Ở một chiều kích khác, cảm thức đời thường, giản dị mà trĩu đầy thương yêu khắc khoải đã khơi nguồn cho bài thơ Thư gửi mẹ. Một bài thơ vọng lên khi cuộc chiến đi qua.
