 |
Đối với thế giới bên ngoài, hoạt động gần đây của Triều Tiên không mấy xa lạ: một tên lửa đạn đạo tầm trung bay qua Nhật Bản, tuyên bố về việc cải tiến vũ khí và đe dọa các đối thủ ở Washington, Seoul cùng Tokyo.
Nhưng bên trong quốc gia, những sự kiện này đang được miêu tả rất khác so với trước đây.
Trong quá khứ, truyền thông nhà nước đã đưa tin về hầu hết vụ thử tên lửa. Khi ông Kim Jong Un tham dự, các buổi như vậy thường được đưa lên trang nhất và trên các chương trình truyền hình quốc gia.
Tuy nhiên, tin tức về nhiều vụ phóng gần đây chỉ được đăng tải ở các trang bên trong của Rodong Sinmun, tờ báo nhà nước quan trọng của Bình Nhưỡng. Một số thậm chí còn không viết chút nào, theo Wall Street Journal.
Nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un cũng không xuất hiện trong nhiều vụ phóng thử tên lửa vào năm nay.
Không giống như một loạt hành động gây chú ý của Triều Tiên cách đây 5 năm, khi cựu Tổng thống Donald Trump đe dọa đáp trả bằng “lửa và cuồng nộ”, ông Kim cùng giới truyền thông nước này dường như đang tập trung nhiều hơn vào nông nghiệp.
Tình trạng thiếu lương thực Triều Tiên đáng lo ngại do đóng cửa biên giới để phòng chống Covid-19, cũng như các vấn đề về chuỗi cung ứng, lệnh trừng phạt quốc tế và thời tiết xấu.
Bình Nhưỡng được cho là sẽ duy trì lập trường cứng rắn đối với phương Tây, nhiều khả năng nước này sẽ tìm kiếm sự hỗ trợ từ Bắc Kinh và Moscow, theo Nikkei Asia.
 |
| Nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un đang tập trung nhiều hơn vào nông nghiệp, khi tình trạng thiếu lương thực quốc gia ngày càng trầm trọng do đóng cửa biên giới để phòng chống Covid-19, cũng như các vấn đề chuỗi cung ứng và thời tiết xấu. Ảnh: KCNA. |
Ưu tiên cải thiện sinh kế
Sự thay đổi được nhìn thấy rõ ràng vào đầu tháng này, khi Triều Tiên kỷ niệm ngày thành lập đảng Lao động cầm quyền.
Trái với thường lệ, ông Kim không tổ chức một cuộc diễu hành quân sự hoặc giám sát các lễ kỷ niệm lớn ở trung tâm thành phố Bình Nhưỡng.
Thay vào đó, ông đã tới một trang trại mới được xây dựng trên khu đất từng là sân bay quân sự và địa điểm phóng tên lửa. Mặc áo khoác và đội mũ đen, nhà lãnh đạo Triều Tiên 38 tuổi xuất hiện giữa những hàng rau bên trong một nhà kính.
KCNA cho biết trang trại có hơn 850 dãy nhà kính hiện đại rộng 280 ha, được kết hợp hài hòa với khoảng 1.000 ngôi nhà, trường học và các cơ sở văn hóa cùng dịch vụ.
Ông Kim đã dẫn đầu sáng kiến trang trại nhằm tăng cường nguồn cung cấp rau quả và ca ngợi binh lính cùng công nhân đã hoàn thành việc xây dựng chỉ trong vài tháng.
Đảng có kế hoạch "thúc đẩy sự phát triển chung tại các khu vực nông thôn của đất nước với trang trại nhà kính Ryonpho được xem như một mô hình", ông Kim nói tại buổi lễ.
Ông cũng kêu gọi xây dựng thêm nhiều trang trại lớn, tăng các chủng loại rau cung cấp và đảm bảo sản xuất, quản lý khoa học, công nghiệp hóa tại những trang trại đó.
Trước động thái đó, Seo Jae Pyong, lãnh đạo một nhóm hoạt động có trụ sở tại Seoul cho biết giữa lúc đất nước gặp khó khăn, các nhà lãnh đạo Bình Nhưỡng hiểu rằng họ có nguy cơ làm giảm lòng tin của người dân nếu quá chú trọng vào những tiến bộ về vũ khí.
“Ông Kim biết rằng người dân Triều Tiên không muốn liên tục nghe về các vụ phóng tên lửa khi họ đang phải đối mặt với những khó khăn thực sự như thiếu lương thực”, ông Seo nói.
 |
| Nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un tham dự lễ khai trương trang trại nhà kính Ryonpho để kỷ niệm ngày thành lập đảng Lao động cầm quyền. Ảnh: KCNA. |
Kim Yong Hyun, giáo sư nghiên cứu về Triều Tiên tại Đại học Dongguk ở Seoul, nhấn mạnh các báo cáo của truyền thông nhà nước về sản lượng nông nghiệp cho thấy những cuộc đàm phán hạt nhân với Washington không phải là ưu tiên hàng đầu của Bình Nhưỡng. Hai bên đã không tổ chức các cuộc đàm phán chính thức trong 3 năm.
“Triều Tiên đang dành thời gian này để ưu tiên cải thiện sinh kế và nâng cao năng lực tên lửa của mình”, ông Kim nói.
Trước đó, trong báo cáo vào cuối tháng 6, Viện Phát triển Hàn Quốc cảnh báo rằng Triều Tiên có thể rơi vào "tình trạng thiếu thực phẩm trong thầm lặng", với lý do thiếu thông tin từ bên trong đất nước trong bối cảnh đại dịch Covid-19.
Theo ước tính của Bộ Nông nghiệp Mỹ vào tháng 9, gần 70% người dân Triều Tiên sẽ phải đối mặt với tình trạng thiếu lương thực trong năm nay. Triều Tiên có thể sẽ thiếu 1,2 triệu tấn lương thực, tăng 170.000 tấn so với năm 2021.
Bên cạnh đó, khoảng 17,8 triệu người sẽ phải đối mặt với tình trạng thiếu lương thực, tức là nhiều hơn 1,5 triệu người so với năm 2021. Triều Tiên có dân số 26 triệu người.
Trước đại dịch, người dân Triều Tiên có thể mua ngô với giá bằng 1/3 giá gạo, nhưng hiện nay giá ngô đã bằng một nửa giá gạo. Điều này cho thấy nhu cầu về các loại thực phẩm rẻ hơn ngày càng tăng, theo Lee Sang Yong của Daily NK, một trang web tin tức về Triều Tiên.
Ông Lee, người thường xuyên nói chuyện với người dân sống tại Triều Tiên, cho hay các thương gia cũng đang báo cáo sự sụt giảm đáng kể về thu nhập.
“Ngày càng ít ngôi nhà có khói bốc ra ở các vùng nông thôn. Điều này có thể là dấu hiệu về sự thiếu vắng những bữa ăn ở nhà”, ông Lee nói.
Huy động cả ngành công nghiệp vũ khí
Ông Kim đã cố gắng động viên người dân Triều Tiên trong hơn một năm qua.
Năm ngoái, ông thừa nhận những sai lầm về kinh tế, tình trạng thiếu lương thực và cảnh báo về một cuộc “hành quân gian khổ” phía trước. "Hành quân gian khổ" là một thuật ngữ được Triều Tiên sử dụng để kêu gọi tinh thần vượt khó trong nạn đói những năm 1990, nạn từng khiến cho khoảng 3 triệu người Triều Tiên thiệt mạng.
Ông bắt đầu năm 2022 bằng cách cam kết sẽ giảm bớt các vấn đề cung cấp thực phẩm.
Trong những tuần gần đây, ông Kim tuyên bố kế hoạch biến đất nước thành một “xã hội không tưởng” bằng cách khắc phục tình trạng thiếu lương thực.
 |
| Nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un đến thăm trường Cách mạng Mangyongdae ở Bình Nhưỡng. Ảnh: KCNA. |
Các quan chức Hàn Quốc cho biết chính sách nông nghiệp là mục duy nhất trong chương trình nghị sự tại cuộc họp của Bộ Chính trị Triều Tiên vào tháng trước. Đây được xem là điều hiếm thấy tại một nơi được cho là diễn đàn của các vấn đề chính trị.
Ngay cả ngành công nghiệp vũ khí cũng được huy động để hỗ trợ các nỗ lực canh tác.
Vào cuối tháng 9, ngành công nghiệp vũ khí của Triều Tiên đã trưng bày khoảng 5.500 máy nông nghiệp mới. Họ đặt những chiếc máy tuốt lúa màu xanh và đỏ thành hàng ngay ngắn tại một thị trấn ở tỉnh Nam Hwanghae, khu vực được coi là vựa lúa của quốc gia.
Các thiết bị này được cho là do chính ông Kim tặng cho những trang trại địa phương.
Mặc dù sự tập trung của ông Kim đổ dồn vào việc giảm bớt tình trạng thiếu lương thực, các vấn đề của quốc gia này, một phần xuất phát từ những lệnh trừng phạt quốc tế đối với vũ khí hạt nhân, đã cản trở khả năng tiếp cận nhiên liệu, phân bón và các mặt hàng thiết yếu khác.
Trong khi đó, Bình Nhưỡng đang dành phần lớn ngân sách của mình cho các cải tiến quân sự. Triều Tiên chi tới 560 triệu USD để phát triển và phóng tên lửa.
Các chuyên gia về Triều Tiên nói rằng Bình Nhưỡng nhìn thấy giá trị của các loại vũ khí này vì chúng được cho là sẽ mang lại cho đất nước đòn bẩy trong các cuộc đàm phán quốc tế, và cuối cùng có thể nắm giữ chìa khóa để đảm bảo tương lai của mình.
“Ông Kim sẽ tiếp tục nhấn mạnh tính tự lực như một cách để vượt qua tình trạng thiếu lương thực ngày càng trầm trọng bởi đại dịch và các lệnh trừng phạt”, Yang Moo Jin, một cựu quan chức thuộc Bộ Thống nhất Hàn Quốc, hiện là giáo sư tại Đại học Nghiên cứu Bắc Triều Tiên cho biết.
"Nhưng ông ấy sẽ không đánh đổi vũ khí của mình để nhận được viện trợ lương thực", ông nói thêm.
